Με μεγάλη προσέλευση παρά τον βροχερό καιρό, το Λύκειο Ελληνίδων Κω, τήρησε το καθιερωμένο έθιμο για τα βάρβαρα και τους λουκουμάδες. Το απόγευμα της Κυριακής, στην φιλόξενη αίθουσα της Λέσχης Αξιωματικών παρόντων των Θρησκευτικών αρχών, του μητροπολίτου κ. κ. Ιερεμία και του Ιερέως παπά Περικλή Κιάρη, του Ταξιάρχου, της Έπαρχου κ Ντίνας Σβύνου, της Αντιδημάρχου κ Ματίνας Βουκελάτου κλπ, οι κύριες του Λυκείου Ελληνίδων Κω, πρόσφεραν σπιτικούς λουκουμάδες και βάρβαρα, που τα συνόδεψαν με καφέ η τσάι.
Την ευλογία του έδωσε ο αξιοσέβαστος Μητροπολίτης Αγκύρας κ. κ. Ιερεμίας και χαιρετισμό απεύθυναν, η Έπαρχος, ο Ταξίαρχος και η Αντιδήμαρχος. Η πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων Κω κ. Τέτη Φάκκου, καλωσόρισε τους προσκεκλημένους, αναφέρθηκε στα παραδοσιακά ήθη και έθιμα των δυο εορτών και ευχήθηκε Καλές Γιορτές. Χαρούμενη νότα έδωσε η νεοσυσταθείσα παιδική χορωδία του Λυκείου Ελληνίδων Κω, που έψαλλε τα κάλαντα υπό την μουσική συνοδεία της κ. Ιωάννας Αραμπατζή.
Τα ήθη και έθιμα του Αγίου Ανδρέα και της Αγίας Βαρβάρας
Οι λουκουμάδες του Αγίου Ανδρέα Την παραμονή του Αγίου Ανδρέα που γιορτάζει στις 30 Νοεμβρίου, οι κουζίνες στα νοικοκυριά μοσχοβολούσαν. Οι νοικοκυρές τηρούσαν το έθιμο, για να φτιάξουν τους λουκουμάδες, τα γνωστά μας ακούμια. Επειδή ήταν νηστεία των Χριστουγέννων, έπρεπε να είναι νηστίσιμος και ο χυλός. Ανακάτευαν νερό μαγιά, αλεύρι, και λίγο ξύδι, για να γίνουν τραγανοί. Προαιρετικά πρόσθεταν άρωμα βανίλιας ή μαστίχας. Άφηναν το μίγμα να φουσκώσει και σε ένα βαθύ τηγάνι ή σε μια κατσαρόλα, έκαιγαν αγνό ελαιόλαδο. Έριχναν μέσα τους λουκουμάδες, αφού τους έπαιρναν κουταλιά, κουταλιά, από τον υγρό χυλό. Αυτοί στρογγύλευαν και τηγανίζονταν σιγά, σιγά, ώσπου να ροδίσουν.
Όταν τους ανέσυραν από το καυτό λάδι, τους περιέλουζαν με κανέλλα και με γνήσιο ντόπιο μέλι, μαζί με τριμμένο καρύδι ή αμύγδαλο. Την ημέρα της γιορτής του Αγίου Ανδρέα, κερνούσαν με λουκουμάδες όλη τη γειτονιά. Οι λουκουμάδες έχουν τις ρίζες τους στην Αρχαία Ελλάδα, μέχρι και τον Οθωμανικό ‘λουκμά’. Κερνούσαν δε, τους ανδρειωμένους Ολυμπιονίκες
Η παράδοση θέλει την ημέρα του Αγίου Ανδρέα, να ανδρειώνει, δηλασή να δυναμώνει το κρύο και να ανδρειώνει και τους γενναίους φύλακες της χώρας μας. Υπήρχε και κάποια δοξασία, που υποστήριζε πως όποια νοικοκυρά δεν κάνει λουκουμάδες, για να τιμήσει την γιορτή του Αγίου Ανδρέα, να της στραβώσει και να της καεί το τηγάνι. Μεταφορικά μεταφραζόμενο, δηλαδή όλα να της πάνε στραβά στη ζωή της. Για αυτό και ο Άγιος Ανδρέας λέγεται και τρυποτηγανίτης ή τηγανοτρύπτης που τρυπά το τηγάνι. Επίσης σε άλλα μέρη της Ελλάδος φτιάχνουν τους μελαγγίτες ή λαλαγγίτες, που είναι στρογγυλοί λουκουμάδες με μελί ή με πετιμέζι.
Τα βάρβαρα της Αγίας Βαρβάρας
Στις 4 του Δεκεμβρίου, γιορτάζεται η ημέρα της Αγίας Βαρβάρας. Ένα έθιμο που υπάρχει και το τηρούν οι νοικοκυρές μέχρι και σήμερα, είναι τα βάρβαρα. Από βραδύς οι νοικοκυρές ετοιμάζουν τα βάρβαρα. Αυτά είναι μια νηστίσιμη σούπα χυλωτή, από ασπρισμένο, ψιλοκομμένο σιτάρι, βρασμένο στο νερό, με λίγο αλεύρι και με όσπρια, όπως ρεβίθια, φασόλια, σταφίδες, σουσάμι, μαζί με ψιλοκομμένο καρύδι ή αμύγδαλο. Αφού βράσει καλά ο χυλός, του προσθέτουν αρκετή ζάχαρη και κανέλλα, για να γλυκάνει και να μυρίζει.
Έπειτα τον μοιράζουν σε μπολάκια και ρίχνουν από πάνω του κανέλλα και λίγα σπόρια από ρόδι, για αφθονία στο σπίτι. Τα βάρβαρα είναι ένα πανάρχαιο έθιμο, που εκτελούσε ένα τάξιμο στην Αγία Βαρβάρα. Σήμαιναν τα σημάδια της ανεμοβλογιάς, τα οποία η Αγία Βαρβάρα τα γιάτρευε και τα εξαφάνιζε, την εποχή της επιδημικής ασθένειας. Έτσι όλες οι νοικοκυρές που φτιάχνουν από βραδύς βάρβαρα, τα ετοιμάζουν σε διάφορα πιάτα και τα μοιράζουν στην γειτονιά.
Η ιστορία θέλει το έθιμο με τα βάρβαρα να προέρχεται από την Αραβική λέξη ‘ασαρά’ εξ ου και ‘ασουρέ.’ Οι Μουσουλμάνοι το φτιάχνουν, για την Θρησκευτική γιορτή των Μουχαρέμ. Οι Εβραίοι το φτιάχνουν, για την ανάμνηση της σωτηρίας του Νώε, από τον κατακλυσμό.
Οι Χριστιανοί φτιάχνουν τα βάρβαρα για την εξάλειψη της φοβερής πανδημίας της ανεμοβλογιάς, χάρις στην Αγία Βαρβάρα. Επίσης σε άλλα μέρη της χώρας μας φτιάχνουν την μελόπιτα με τα ίδια υλικά, για τη χάρη της Μεγαλομάρτυρας Αγίας Βαρβάρας. Η Αγία Βαρβάρα, τιμάται ιδιαίτερα ως η προστάτης του ένδοξου Ελληνικού Πυροβολικού και γίνονται ξεχωριστές γιορτές, στα φερώνυμα Ιερά Παρεκκλήσια, που υπάρχουν μέσα στα Ελληνικά Στρατόπεδα. Στην Κω το Λύκειο Ελληνίδων, σε ειδική εκδήλωση, αναβιώνει τα ιστορικά και πανάρχαια αυτά έθιμα, για τους λουκουμάδες και τα βάρβαρα, κάθε χρόνο. Καλές Γιορτές - Χρόνια Πολλά.
Ξανθίππη Αγρέλλη
