Η υπηρεσία «Κατ’ οίκον Αποστολή» του ΕΟΠΥΥ, που εφαρμόζεται τους τελευταίους μήνες σε πανελλαδικό επίπεδο, έχει δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στη Ρόδο και στα υπόλοιπα νησιά της Δωδεκανήσου. Παρότι θεσπίστηκε για να διευκολύνει τις μετακινήσεις των ασθενών που λαμβάνουν φάρμακα υψηλού κόστους, η λειτουργία της στα νησιά δεν έχει αποδώσει.
Οι καθυστερήσεις, η έλλειψη εξειδικευμένων υποδομών στις εταιρείες ταχυμεταφοράς και η περιορισμένη δυνατότητα μεταφορών σε μικρά νησιά επηρεάζουν τη θεραπευτική αγωγή των ασθενών, οι οποίοι βασίζονται στην τακτική και ασφαλή πρόσβαση στα σκευάσματά τους.
Η υπηρεσία «Κατ’ οίκον Αποστολή» αφορά ασθενείς που λαμβάνουν φάρμακα υψηλού κόστους, συνήθως για σοβαρές και χρόνιες παθήσεις. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται όσοι βρίσκονται σε θεραπεία για ογκολογικά νοσήματα, αυτοάνοσα, σπάνιες παθήσεις, νευρολογικές ή αιματολογικές διαταραχές, καθώς και άλλες κλινικές καταστάσεις που απαιτούν σταθερή πρόσβαση στη φαρμακευτική αγωγή. Πρόκειται για σκευάσματα με αυστηρές προδιαγραφές συντήρησης και υψηλό οικονομικό κόστος, τα οποία δεν διατίθενται από τα ιδιωτικά φαρμακεία. Για τους ασθενείς αυτούς, η έγκαιρη παραλαβή του φαρμάκου αποτελεί βασικό στοιχείο της θεραπείας τους και οποιαδήποτε καθυστέρηση επηρεάζει άμεσα την πορεία της αγωγής.
Ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Δωδεκανήσου και αντιπρόεδρος του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου, Νίκος Φουτούλης, εξηγεί ότι η διαδικασία δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας περιοχής με έντονη νησιωτικότητα. Τα φάρμακα συχνά φτάνουν με καθυστέρηση εβδομάδων. Υπάρχουν παραδόσεις που καθυστέρησαν έως και έναν μήνα, διάστημα που για ασθενείς με ογκολογικά ή χρόνια αυτοάνοσα νοσήματα επηρεάζει άμεσα τη θεραπεία τους. Οι γιατροί προσαρμόζουν τις θεραπείες σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα και η οποιαδήποτε απόκλιση αλλάζει την πορεία της αγωγής.
Ένα ακόμη σοβαρό πρόβλημα αφορά στις συνθήκες μεταφοράς. Πολλά από τα φάρμακα υψηλού κόστους απαιτούν συντήρηση σε σταθερή θερμοκρασία. Οι εταιρείες ταχυμεταφοράς δεν διαθέτουν τον εξοπλισμό για να εξασφαλίσουν ψυχρή αλυσίδα σε όλη τη διαδρομή. Υπάρχουν περιστατικά όπου τα σκευάσματα παραδίδονται στους ασθενείς αλλοιωμένα, όπως καταγγέλλει ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Δωδεκανήσου. Σε ορισμένες περιπτώσεις καταγράφεται ακόμη και απώλεια δεμάτων! Η απώλεια φαρμάκου υψηλού κόστους δεν είναι μόνο οικονομικό ζήτημα, αλλά και εμπόδιο στη θεραπεία του ασθενούς που περιμένει τη δική του δόση.
Στα μικρότερα νησιά, όπου δεν υπάρχει υπηρεσία courier, η κατ’ οίκον αποστολή δεν εφαρμόζεται καθόλου. Οι ασθενείς των μικρών νησιών χρειάζεται να ταξιδέψουν στη Ρόδο, πολλές φορές υπό δύσκολες συνθήκες. Την παραλαβή αναλαμβάνουν συχνά συγγενείς, όμως αυτό δεν καταργεί το πρόβλημα της καθυστέρησης ούτε εξασφαλίζει σωστή φύλαξη στη μεταφορά. Οι περιορισμοί των δρομολογίων τον χειμώνα και οι κακές καιρικές συνθήκες προσθέτουν επιβάρυνση σε ανθρώπους που βρίσκονται ήδη σε θεραπεία και χρειάζονται σταθερότητα στην πρόσβαση στο φάρμακό τους.
Ορισμένες οικογένειες περιγράφουν ότι αναγκάστηκαν να κανονίσουν ταξίδια με μικρή προειδοποίηση, ώστε να μην χαθεί η δόση της θεραπείας. Σε άλλες περιπτώσεις, οι ασθενείς ενημερώθηκαν πως το δέμα είχε φτάσει στη Ρόδο, αλλά η παράδοση στο νησί τους δεν ήταν εφικτή λόγω έλλειψης courier. Η διαδικασία αυτή προσθέτει άγχος και επιπλέον βήματα, σε μια περίοδο όπου το ζητούμενο είναι η σταθερή υποστήριξη της υγείας του ασθενούς.
Τυπικά, η υπηρεσία «Κατ’ οίκον Αποστολή» λειτουργεί με ηλεκτρονική συνταγή, άυλη γνωμάτευση και ψηφιακή ενεργοποίηση από την πλατφόρμα του ΕΟΠΥΥ. Οι συνταγές εκτελούνται από φαρμακοποιούς των φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ και τα σκευάσματα συσκευάζονται σε ισοθερμικά κουτιά. Η επίσημη ενημέρωση αναφέρει ότι η παράδοση γίνεται εντός 24 έως 48 ωρών. Στα Δωδεκάνησα ο χρόνος αυτός εκ των πραγμάτων δεν τηρείται. Η γεωγραφία της περιοχής, οι αποστάσεις, το κόστος μεταφοράς και η απουσία κατάλληλης υποδομής δημιουργούν μια διαδικασία που δεν μπορεί να υποστηρίξει θεραπευτικές ανάγκες που βασίζονται στην ακρίβεια.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, προχωρά η προετοιμασία συνεργασίας του ΕΟΠΥΥ με τα ιδιωτικά φαρμακεία. Σύμφωνα με τον κ. Φουτούλη, οι συζητήσεις βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο και η εφαρμογή αναμένεται πριν από τις γιορτές. Η προοπτική αυτή δημιουργεί μια νέα δυνατότητα για τους ασθενείς των νησιών, καθώς τα περίπου 200 φαρμακεία της Δωδεκανήσου μπορούν να λειτουργήσουν ως δίκτυο διάθεσης των σκευασμάτων υψηλού κόστους. Η λύση αυτή επιτρέπει στα φάρμακα να μεταφέρονται σε χώρους με κατάλληλες συνθήκες φύλαξης, χωρίς τις μεγάλες αποστάσεις και την αβεβαιότητα των εταιρειών ταχυμεταφοράς.
Η αξιοποίηση των ιδιωτικών φαρμακείων προϋποθέτει οργανωμένη διαδικασία με την προμήθεια των σκευασμάτων, τον έλεγχο από φαρμακοποιούς και τη διασφάλιση ότι ο ασθενής θα παραλάβει το φάρμακο με τον σωστό τρόπο. Η εμπλοκή των φαρμακοποιών ενισχύει την αίσθηση ασφάλειας των ασθενών καθώς μπορούν να παρέχουν άμεση ενημέρωση και καθοδήγηση. Παράλληλα, η παράδοση σε ένα σταθερό σημείο δίνει λύση και στο ζήτημα της μετακίνησης, ειδικά για όσους δεν μπορούν να ταξιδέψουν.
Το υπουργείο Υγείας έχει ανακοινώσει ενίσχυση των φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ με νέο προσωπικό, καθώς και αλλαγές στη διακίνηση ορισμένων κατηγοριών φαρμάκων.
Η πρόσβαση σε αυτά τα σκευάσματα απαιτεί συνέπεια, καθώς η θεραπεία στηρίζεται σε συγκεκριμένα πρωτόκολλα. Η καθυστέρηση ή η διάθεση φαρμάκου που δεν έχει συντηρηθεί σωστά ανατρέπει την ισορροπία που χρειάζεται ο ασθενής. Τα φάρμακα αυτά έχουν υψηλό κόστος και αυστηρές προδιαγραφές. Η ορθή διακίνησή τους δεν μπορεί να βασίζεται σε υποδομές που δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της θεραπευτικής διαδικασίας.
Το σύστημα που εφαρμόστηκε πανελλαδικά δεν λαμβάνει επαρκώς υπόψη αυτές τις ιδιαιτερότητες, με αποτέλεσμα οι ασθενείς των νησιών να βρίσκονται συχνά σε αναμονή. Η προοπτική διάθεσης των φαρμάκων μέσα από το δίκτυο των ιδιωτικών φαρμακείων αναμένεται να βελτιώσει αισθητά αυτή την εικόνα, προσφέροντας μια πιο σταθερή και προβλέψιμη διαδικασία.
Για τους ασθενείς, το ζητούμενο δεν είναι μόνο η ευκολία, αλλά η σιγουριά ότι μπορούν να έχουν το φάρμακό τους στην ώρα του και σε άριστη κατάσταση.
Οι συζητήσεις πάντως που βρίσκονται ήδη σε προχωρημένο στάδιο δείχνουν ότι υπάρχει βούληση να αλλάξει ο τρόπος διάθεσης. Εφόσον οι σχετικές ρυθμίσεις ολοκληρωθούν σύντομα, οι ασθενείς των νησιών ενδέχεται να δουν σημαντική βελτίωση στην καθημερινότητά τους ακόμα και πριν από τις γιορτές, όπως λέει ο κ Νίκος Φουτούλης.
dimokratiki.gr
