"ALEXANDER FASHION’’: Την 20-ετια 1970-1990 λειτούργησε στη Κω παράλληλα με τις Αγροτικές Βιομηχανίες (ΑΒΙΚΩ, ιδιωτικά εργοστάσια ντομάτας, ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ) και το Καρνάγιο στο λιμάνι, λειτούργησε το πρώτο (και τελευταίο) μεταποιητικό εργοστάσιο ετοίμων ενδυμάτων ‘’Alexander fashion’’. Από χθες η γη της Κω φιλοξενεί την ‘’αιώνια κατοικία’’ του βασικού λειτουργού της Θωμά. Οι αδελφοί Σήφη ακολουθήσαν την πορεία των νέων της γενιάς τους. Σε μια Κω βυθισμένη στην μεταπολεμική στασιμότητα της εμφυλιο-πολεμικής Ελλάδας του 1950 μετανάστευσαν στην Αυστραλία και από εκεί στο Κογκό για να επιστρέψουν, με καλή γνώση του διεθνούς γίγνεσθαι και οικονομίες στην πατρώα Γη. Με την επιλογή τους να φτιάξουν την ‘’Alexander fashion’’ συνέβαλαν στον παραγωγικό πλουραλισμό και εκσυγχρονισμό της..
---Θυμόμαστε τα λεωφορεία του ΚΤΕΛ να μεταφέρουν, πολύ πρωί, κυρίως νέους στο εργοστάσιο. Αποτελούσαν την νέα, τότε δημιουργούμενη, εργατική τάξη της Κω! Νέες σχέσεις εργασίας και νέες λέξεις μπαίνουν στην κοινωνία μας, οδηγώντας από την χωρίς ελπίδα εργασία στο Χωράφι στην ελπίδα του μηνιάτικου. Στο εργοστάσιο έχουμε εφαρμογή σκληρών συστημάτων εργασίας (Τέυλορ, Φορντ), συνθήκες επιτηρούμενης έντασης εργασίας, 8-ωρο, εργατικό κέντρο, στάσεις εργασίας, απεργίες. Δύσκολα και εδώ. Ναι αλλά τότε χτίστηκαν τα πρώτα νέα σπίτια στο χωριό με αποταμιεύσεις στηριγμένες στην σιγουριά του μισθού από το εργοστάσιο!
---Η ‘’Alexander FASHION’’ της προ-τουριστικής Κω όπως όλες οι παρόμοιες μεταποιητικές βιοτεχνίες κλωστοϋφαντουργίας στην Ελλάδα στηρίχθηκαν στους χαμηλούς μισθούς, στην ευρωστία της παραγωγικότητας της νεαρής εργατικής τάξης και γενικά στο χαμηλό κόστος παραγωγής+μεταφορών της εποχής.
Οι αλλαγές στην εσωτερική πολιτική στην Ελλάδα κυρίως η είσοδος στην ΕΟΚ (νυν Ε.Ε.) και οι συνθήκες ελεύθερης αγοράς οδήγησαν στην αύξηση του οικονομικού ανταγωνισμού (αναζήτηση φθηνότερης εργασίας, φθηνότερων μεταφορών και ενέργειας) οδήγησαν στον εκπατρισμό των επιχειρήσεων του κλάδου σε γειτονικές χώρες Αίγυπτο, Τυνησία, Τουρκία κλπ.
Η ‘’alexander fashion’’ προσπαθεί να αντέξει στην εξωτερική πίεση και στην παράλληλη έλλειψη ντόπιων εργατικών χεριών που απορροφούναι από την νέα μορφή εργατικών σχέσεων της ‘’τουριστικής ανάπτυξης’’! Τότε γίνεται η πρώτη οργανωμένη εισαγωγή εργατικής τάξης στη Κω από τις Φιλιππίνες! Μερικοί έχουν γίνει πλέον μόνιμοι συμπατριώτες!
Οι εργάτες από τις Φιλιππίνες έδωσαν παράταση ζωής στην Βιοτεχνία! Δημιουργήθηκαν οι πρώτες θέσεις εργασίας οικιακών βοηθών! Όλες οι παρόμοιες βιοτεχνίες, στηριγμένες στην φθηνή μαζική εργασία, αποκομμένες από την έρευνα και την επιστήμη, χωρίς ξεχωριστό ιδιότυπο και ποιοτικό στυλ συνθλίφτηκε από τις δυνάμεις της ελεύθερης αγοράς και της παγκοσμιοποίησης. Η αύξηση τιμών ενέργειας, το μεγάλο κόστος τραπεζικού δανεισμού, μεταφορών και η σπανιότητα εργασίας στο νησί, οδήγησαν στο κλείσιμο της‘’Alexander fashion’’! Οι ομοιότητες των συνθηκών και οι κίνδυνοι είναι προφανείς με την σημερινή τουριστική Βιομηχανία και η ιστορία διδάσκει.
---ΔΗΜΟΣ ΚΩ και ’Alexander fashion’’ Τότε λοιπόν, μπροστά στο ενδεχόμενο κατάσχεσης των εγκαταστάσεων της στο Μαρμαρωτό της Κω από τις Τράπεζες ο Δήμος της Κω αποφάσισε γύρω στο 1995 την αγορά του ακινήτου έναντι ενός σημαντικού για την εποχή ποσού (1,3 εκ δραχμές).
Η αγορά στηριζόταν στην λογική της αναπτυσσόμενης τότες Δημοτική μηχανής και δικαιολογήθηκε ως αγορά που θα στέγαζε της Αστυνομία, την Πυροσβεστική και κάποιες δημοτικές υπηρεσίες. Δεν αγοράστηκε σαν κτηριο με αναφορά στην κοινωνική ιστορία του νησιού μας άλλα ως κτηριακή επένδυση. Αυτό δεν είναι απορριπτέο.
Αν και ποιο σωστό θα ήταν να κατανοηθεί, τότε, όταν όλα μιλούσαν ότι η ‘’μυλόπετρα του τουρισμού’’ θα σβήσει κάθε άλλη εστία τοπικής παραγωγής ιστορικών προϊόντων και να χαραχθεί μια πολιτική σταδιακής εξαγοράς τους και επανασχεδιασμού της κοινωνικής ενσωμάτωσης των κουφαριών της προ-τουρισμού εποχής.
Αυτό δεν έγινε και μάλιστα στην συγκεκριμένη περίπτωση 30 χρονιά μετα την αγορά τα κτήρια αφήνονται να ρημάζουν στην εγκατάλειψη. Την ίδια στιγμή ο Δήμος ενοικιάζει κτήρια εδώ και εκεί για τις ανάγκες του. Όλη αυτή η ιστορία δεν είναι άμοιρη πολιτικής ευθύνης και γίνεται στα πλαίσια της πελατειακής λογικής των δημοτικών μας αρχών που έτσι βάζουν σε δεύτερη μοίρα το τοπικό συμφέρον..
--- Η συνοπτική ιστορία της ’Alexander fashion’’ και η κοινωνική σημασία της παρουσίας της θέτει ζητήματα: 1. Το πρώτο και δύσκολο αφορά την βιωσιμότητα των παραγωγικών δραστηριοτήτων στο νησί μας. Όλα, και ο τουρισμός ιδιαίτερα εξαρτώνται από το διεθνές γίγνεσθαι στα παγκόσμια πεδία αντιθέσεων: εργασίας και κεφαλαίου, περιβάλλοντος και πρώτων υλών, ενέργειας και μεταφορών, κλιματικής αλλαγής και λειψυδρίας, παραλιών-ακτών-θαλασσών κλπ
2. το δεύτερο είναι εύκολο και αφορά: άμεσο πρόγραμμα αξιοποίησης της περιουσίας του Δημου μας. Οι προηγούμενοι απέτυχαν. Οι νυν κινούνται στον ίδιο δρόμο.
Ν. Μυλωνάς
