Eπιστολή των Κτηνοτρόφων Κω προς τον Υπ. Αγρ. Ανάπτυξης: Η γεωργία και η κτηνοτροφία στην Κω συρρικνώνονται επικίνδυνα

Αξιότιμε κ. Υπουργέ,

Θα θέλαμε καταρχάς  να σας ευχηθούμε καλή δύναμη, με υγεία, και κουράγιο στο δύσκολο έργο που επιτελείτε.

Το θέμα το οποίο θα σας απασχολήσουμε  δεν είναι άλλο από  τον πρωτογενή τομέα στο νησί μας. Η Κως αν και θεωρείται από πολλούς τουριστικό νησί, έχει μακρά παράδοση στην γεωργία και στην κτηνοτροφία, όχι μόνο στην αρχαιότητα αλλά και σήμερα.  Δεν είναι τυχαία  Η παροιμιώδης φράση “Ὅν οὐ θρέψει Κῶς, ἐκεῖνον οὐδ' Αἴγυπτος” (όποιον δεν μπορεί να θρέψει η Κως, δεν μπορεί ούτε η Αίγυπτος”), που αποδίδεται στον Ηρόδοτο, τα λέει όλα. Από τη φάρμα στο τραπέζι. 

Όμως , δυστυχώς τα τελευταία χρόνια η γεωργία και η κτηνοτροφία στο νησί μας συρρικνώνεται επικίνδυνα . Παρ’ όλες τις αντίξοες συνθήκες ,υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι στο νησί μας που βιοπορίζονται από τον πρωτογενή τομέα. Αγρότες, κτηνοτρόφοι , μελισσοκόμοι , ψαράδες, άνθρωποι που δεν εγκατέλειψαν το επάγγελμα τους στα δύσκολα, άνθρωποι που ακόμα και αυτή την στιγμή που γράφεται αυτή η επιστολή παλεύουν και ελπίζουν ταυτόχρονα.

Κατά καιρούς μας έχουν επισκεφθεί και μιλήσει παράγοντες του υπουργείου αγροτικής ανάπτυξης, καθώς και πολιτικά στελέχη για τις οικονομικές ευκαιρίες που παρουσιάζει ο κλάδος. Μόνο που δεν έλαβαν υπόψη κάποιες σημαντικές παραμέτρους που διαφοροποιούν το νησί μας, και γενικά τα νησιά από την υπόλοιπη Ελλάδα.

Τα προβλήματα είναι γνωστά και θα αναφερθούμε λεπτομερώς. Πρώτο πρόβλημα είναι οι ακριβές πρώτες ύλες ,ακριβοί σπόροι, ακριβά λιπάσματα, ακριβό πετρέλαιο. Η τελευταία πρόσφατη πληρωμή επιστροφής φόρου πετρελαίου ήταν μια σταγόνα στον ωκεανό σε σχέση με αυτό που καταναλώνει ένας αγρότης και ένας κτηνοτρόφος για να λειτουργήσει. Σε συνδυασμό με τα παραπάνω εμείς οι νησιώτες έχουμε και το κόστος μεταφοράς που πλέον είναι δυσβάσταχτο.

 Δεύτερο πρόβλημα είναι ότι αρκετές σταβλικές εγκαταστάσεις στο νησί μας βρίσκονται πλέον και μέσα σε οικιστικές ζώνες διότι με το πέρασμα των χρόνων έγιναν επεκτάσεις χτίστηκαν τεράστια ξενοδοχεία διάσπαρτα στο νησί με αποτέλεσμα πριν 20-30 χρόνια οι στάβλοι δεν ενοχλούσαν τώρα όμως δημιουργείται σοβαρό πρόβλημα. Το οποίο θα σας αναλύσουμε αμέσως.

Ένας κτηνοτρόφος που θέλει να εκσυγχρονίσει τις εγκαταστάσεις του θα προσπαθήσει να ενταχθεί στα ‘μεγάλα σχέδια βελτίωσης ή και στα ‘μικρά σχέδια βελτίωσης’, όπου το κράτος τον επιδοτεί με ποσό από 50% έως και 70% στις απομακρυσμένες και προβληματικές περιοχές. Όταν καταθέσει επενδυτικό φάκελο στο υπουργείο, ο χώρος δηλαδή το χωράφι ή αγροτεμάχιο που έχει θα πρέπει να πληρεί κάποιες προϋποθέσεις όπως να βρίσκεται μακριά από κατοικημένη περιοχή και όχι κοντά σε οικιστική ζώνη για ευνόητους λόγους της δημόσιας υγείας. Δυστυχώς στο νησί μας οι περισσότερες εγκαταστάσεις βρίσκονται κοντά σε σπίτια με αποτέλεσμα να απορριφθεί ο φάκελος. Δύο λύσεις υπάρχουν. 

Η πρώτη είναι να προβεί ο κτηνοτρόφος σε αγορά γης που να πληρεί τις προδιαγραφές και τους περιορισμούς που θέτει το υπουργείο. Η πρώτη λύση είναι ασύμφορη ίσως και καταστροφική. Οι τράπεζες πλέον δεν χορηγούν δάνεια και αν χορηγήσουν τα δίνουν με πολύ σκληρούς όρους και επιτόκια. Το να χρεωθεί ο παραγωγός ένα δάνειο της τάξεως των 50.000, 100.000 ή και παραπάνω, για να αγοράσει ένα αγροτεμάχιο είναι αδύνατον δεδομένης της τωρινής άσχημης οικονομικής κατάστασης. Και στην περίπτωση που καταφέρει και πάρει δάνειο για αγορά αγροτικής γης, θα κληθεί να ξαναπάρει δάνειο για να καλύψει το 30% η 50% της επένδυσης που θα κάνει με αποτελέσματα ολέθρια, αφού θα αδυνατεί να καλύψει τις δόσεις των δανείων και παράλληλα να ζήσει την οικογένεια του.

Η δεύτερη λύση είναι να βοηθήσει το κράτος είτε μέσω της περιφέρειας είτε μέσω του δήμου  έτσι ώστε να ξεκινήσει η ανάπτυξη στον πρωτογενή τομέα. Θα μπορούσε ο δήμος και η περιφέρεια να ενοικιάσει αγροτεμάχια στους παραγωγούς με ένα ετήσιο ενοίκιο και ένα μισθωτήριο συμβόλαιο μακράς διαρκείας έτσι ώστε να μπορέσει ο κτηνοτρόφος να στεγάσει εκεί την επένδυση του και να μπορέσει βεβαίως να κάνει απόσβεση με την πάροδο των χρόνων. Σε άλλους νομούς της χώρας η μίσθωση αγροτεμαχίων από τους δήμους και τις περιφέρειες γίνεται από το 2012 δηλαδή εδώ και πάνω από μια δεκαετία. Εδώ στην Κω τι κάνουμε;  Σε αυτό το σημείο σας παραθέτω από την σελίδα του ΟΠΕΚΕΠΕ σχετική ανακοίνωση για μίσθωση αγροτικής γης.

Αρχή παράθεσης :

Μίσθωση Αγροτεμαχίων Δημόσιας Γεωργικής και Κτηνοτροφικής Γης

Δημοσιεύθηκε : 30 Μαρτίου 2012

Η ψήφιση του Νόμου 4061/2012 (ΦΕΚ A’ 66) σχετικά με την «Διαχείριση ακινήτων Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων – Ρυθμίσεις εμπραγμάτων δικαιωμάτων και λοιπές διατάξεις» και συγκεκριμένα το Άρθρο 7 επιφέρει κάποιες αλλαγές στα κριτήρια και την μοριοδότηση αυτών της διαδικασίας απευθείας μίσθωσης αγροτεμαχίων δημόσιας γεωργικής και κτηνοτροφικής γης.

Σ’ αυτό το πλαίσιο, η 22η ανάρτηση της προηγούμενης Πέμπτης ήταν η τελευταία σε συμφωνία με την αριθμό 2556/2011 απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΦΕΚ Β΄ 2290), η οποία εφαρμόζεται για την εκμίσθωση ακινήτων που έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε., μέχρι την 22.3.2012. Για τα 2176 αγροτεμάχια των 22 αναρτήσεων που έχουν λάβει χώρα μέχρι σήμερα, η διαδικασία της εκμίσθωσης πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι την 23.9.2012.

Τέλος παράθεσης.

  Επίσης θα μπορούσε ο δήμος και η περιφέρεια  να εφαρμόσει μια καινοτομία: Να νοικιάσει εκτάσεις σε ομάδες παραγωγών πχ ανά 4-5 άτομα να νοικιαστεί μια έκταση. Με αυτό τον τρόπο υπάρχουν αρκετά πλεονεκτήματα. Πρώτον όλες οι σταυλικές εγκαταστάσεις του νησιού θα βρίσκονται π.χ σε 5-10 περιοχές μαζεμένες και όχι διάσπαρτες όπως τώρα. Η κάθε ομάδα παραγωγών θα έχει κοινά συστήματα αποχέτευσης (βόθρους) κοινό δρόμο και κοινές εγκαταστάσεις φωτισμού των δρόμων, κοινή άσφαλτο αν τυχόν ασφαλτοστρωθεί κάποιος δρόμος , και μην ξεχνάμε και τον ανθρώπινο παράγοντα , δρώντας σε ομάδες θα υπάρχει η συναδελφικότητα και η αλληλοβοήθεια  ανάμεσα στην ομάδα, σε τυχόν προβλήματα ή δυσκολίες που θα παρουσιαστούν στο μέλλον π.χ σε κάποιον παραγωγό από την ομάδα, καιρικά προβλήματα κ.τ.λ. . Φυσικά όλα τα παραπάνω εάν και εφόσον μπορέσουν να ενταχθούν σε κάποια σχέδια βελτίωσης.

Πλεονέκτημα είναι ότι οι περισσότερες εγκαταστάσεις θα βρίσκονται μαζεμένες σε κάποια σημεία και όχι σκόρπιες όπως είναι σήμερα. 

Φυσικά και υπάρχει λύση η οποία όμως θέλει πολιτική βούληση. Να γίνουν επιτέλους ΖΩΝΕΣ, Να οριοθετηθούν ζώνες στο νησί μας, όπως οι οικιστικές ζώνες και οι βιοτεχνικές ζώνες, να υπάρξει επιτέλους και αγροτική ζώνη, κτηνοτροφική ζώνη, για να μπορεί να προστατευτεί ο αγρότης και ο κτηνοτρόφος, να μην φοβόμαστε ότι σε δέκα χρόνια από τώρα κάποιο ξενοδοχείο θα χτιστεί εκεί που υπάρχει η εγκατάσταση μας, και θα είμαστε έμεις αυτοί που « ενοχλούν»

 Τρίτο πρόβλημα: Τα δημοτικά σφαγεία που χρειάζονται εκσυγχρονισμό και προσωπικό και το τμήμα κτηνιατρικής Κω που είναι σοβαρά υποστελεχωμένο. Δεν είναι δυνατόν να υπάρχει μόνο ένας κτηνίατρος για την Κω και την Νίσυρο ! Επιβάλλεται για την εύρυθμη λειτουργία του να στελεχωθεί με έναν ακόμα κτηνίατρο. 

Τέταρτο πρόβλημα και το πιο σοβαρό: Το Νερό. Δικαίως φωνάζουμε αρκετά χρόνια για το νερό στο νησί μας. Το νερό τελειώνει! Εάν δεν έχουμε νερό δεν θα υπάρχει ζωή. Η ραγδαία και απότομη άνοδος του τουριστικού προϊόντος γέννησε και άμεση ζήτηση για περισσότερο νερό. Εκατοντάδες παράνομες γεωτρήσεις φυτρώνουν η μία πίσω από την άλλη για να ικανοποιήσουν την ζήτηση των μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων. Σε ορισμένες παραθαλάσσιες περιοχές της Κω, το νερό από τις γεωτρήσεις βγαίνει υφάλμυρο, πράγμα που σημαίνει ότι η θάλασσα εισχωρεί στον υδροφόρο ορίζοντα. Εάν τελικά μπει η θάλασσά στο νερό που πίνουμε η συνέπειες θα είναι καταστροφικές για όλο το νησί. Πρόσφατα στο νησί μας έχει μπει στο τραπέζι να γίνει άμεσα μία μελέτη για το νερό και για τον υδροφόρο ορίζοντα.

Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα είναι η νέα ΚΑΠ , Στις πρόσφατες πληρωμές από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, το σύνολο του αγροτοκτηνοτροφικού κλάδου είδε επιδοτήσεις πετσοκομμένες έως και 50% , έχοντας να πληρώσει χρέη που έχει μοιραία δημιουργήσει από το καλοκαίρι πχ. Έξοδα για θερισμό , αλώνισμα, αγορά σπόρων , συντήρηση μηχανημάτων κ.λ.π. η επιδότηση αυτή δεν καλύπτει σχεδόν τίποτα. Επίσης ο τρόπος που θα γίνονται τα οικολογικά σχήματα δεν ευνοεί κανέναν αγρότη και κτηνοτρόφο ,και επιπλέον με το νέο σύστημα χάνεται σημαντικό μέρος του εισοδήματος μας. 

 Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να σας ρωτήσουμε : Θέλουμε να αναπτυχθεί-εκσυγχρονιστεί ο πρωτογενής τομέας στην Κω; Θέλουμε να υπάρχουν αγρότες, κτηνοτρόφοι, μελισσοκόμοι και ψαράδες στην Κω; Θέλουμε να υπάρχει σχετική αυτάρκεια τροφίμων στο νησί ; Δεδομένου ότι εάν θεωρητικά αποκλειστούμε από τα μέσα μεταφοράς για δέκα μέρες θα πεινάσουμε όλοι.

Εάν όλα τα παραπάνω δεν είναι εφικτά, τουλάχιστον να αναλάβετε με θάρρος και ειλικρίνεια να μας πείτε να κλείσουμε τις επιχειρήσεις μας γιατί δεν είναι βιώσιμες  και να γίνουμε σερβιτόροι σε κάποιο ξενοδοχείο. 

Με αυτή την επιστολή θέλουμε να σας τονίσουμε ότι αγαπάμε το νησί μας , αγαπάμε το επάγγελμα μας, δεν βαλθήκαμε εναντίον του τουρισμού που είναι σημαντικός παράγοντας ανάπτυξης , ζητάμε να υπάρχει μία ισορροπία επαγγελματικών προσανατολισμών, σαν αγρότες θα σας πούμε ότι η μονοκαλλιέργεια κουράζει ένα χωράφι, με τον ίδιο τρόπο και η μονοκαλλιέργεια του τουρισμού κάποια στιγμή θα κουράσει το νησί. Υπάρχουν τόσες πολλές ευκαιρίες τόσο στον αγροτικό κόσμο όσο και στο « πάντρεμα» των δύο τομέων πρωτογενή και τριτογενή , με σύσταση αγροτουριστικών εγκαταστάσεων , προβολή των τοπικών προϊόντων μας, τυποποίηση κλπ. Οι προοπτικές είναι πολλές αρκεί να υπάρχει βούληση, Από την μεριά μας υπάρχει θέληση, από την μεριά του κράτους υπάρχει βούληση; Νέα παιδιά  περιμένουν να πάρουν την «σκυτάλη» από τους πιο παλιούς και να συνεχίσουν το επάγγελμα αυτό με γνώσεις και κατάρτιση. Να σας αναφέρουμε σε αυτό το σημείο ότι ο σύλλογος μας είχε σημαντική συμβολή στο να «ανοίξει» μετά από τρία χρόνια προσπαθειών στο ΕΠΑΛ ΚΩ η ειδικότητα « ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ» ειδικότητα την οποία παλέψαμε μαζί με τον Διευθυντή του ΕΠΑΛ τον σύλλογο γονέων και κηδεμόνων ΕΠΑΛ ΚΩ και τον Δήμαρχο Κω.

Βοηθώντας τον πρωτογενή τομέα να ανθίσει βοηθάτε ένα μεγάλο μέρος των ανθρώπων του νησιού μας που πραγματικά αγαπάνε αυτή την δουλεία, και δεν την εγκαταλείπουν παρ όλες τις εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες που βιώνουν ειδικά οικονομικές. 

Σας ευχαριστούμε πολύ για τον χρόνο σας, και σας προσκαλούμε να επισκεφτείτε το νησί μας, για να δείτε και από κοντά πόσο όμορφο είναι και πόσες ευκαιρίες για ανάπτυξη και άνθιση του πρωτογενή τομέα υπάρχουν λόγω της μορφολογίας του. 

Αναμένουμε για μία απάντηση από κοντά στο νησί του Ιπποκράτη!

Με εκτίμηση 

Ο πρόεδρος του συλλόγου κτηνοτρόφων : Χαραπάς Διονύσης 

Ο αντιπρόεδρος του συλλόγου : Μανιάς Εμμανουήλ