Ολοένα και εντείνεται το κύμα ανατιμήσεων που έχει κάνει την εμφάνισή του στην ελληνική αγορά, ροκανίζοντας επικίνδυνα τα εισοδήματα νοικοκυριών και επιχειρήσεων και ναρκοθετώντας τις προοπτικές ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας.
Οι μεγάλες αναταραχές που έχουν προκληθεί στις εφοδιαστικές αλυσίδες παγκοσμίως σε συνδυασμό με τις ανατιμήσεις στις πρώτες ύλες, το μεταφορικό και το ενεργειακό κόστος, δεν αφήνουν ανεπηρέαστη την ελληνική οικονομική δραστηριότητα, συμπαρασύροντας προς τα πάνω τη διαμόρφωση των τιμών σε βασικά καταναλωτικά αγαθά και προκαλώντας μεγάλη ανησυχία.
Όπως προκύπτει από την ετήσια έκθεση του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ για τον αντίκτυπο της πανδημίας στις επιχειρήσεις, που παρουσιάστηκε τη Δευτέρα, σχεδόν μία στις τέσσερις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις προχώρησε σε αύξηση των τιμών τους κατά το πρώτο εξάμηνο του 2021. Είναι ενδεικτικό, μάλιστα, πως για πρώτη φορά σε έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ παρατηρήθηκε τόσο μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων που προέβη σε αυξήσεις στις τιμές των αγαθών ή υπηρεσιών που προσφέρουν.
Ειδικότερα, το 23,6% των επιχειρήσεων δήλωσε πως το πρώτο εξάμηνο του 2021 αύξησε τις τιμές των προσφερόμενων αγαθών ή υπηρεσιών τους αντίστοιχα, έναντι ποσοστού 16,7% που προχώρησε σε μειώσεις τιμών και 58,3% που τις διατήρησε σταθερές.
Είναι, επίσης, χαρακτηριστικό ότι ένα ποσοστό της τάξης του 22,2% των επιχειρήσεων γνωστοποίησε πως θα προχωρήσει σε αυξήσεις τιμών το επόμενο εξάμηνο. Πρόκειται και πάλι για το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγράφει σε έρευνα οικονομικού κλίματος του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ.
Πήραν την ανιούσα οι τιμές σε εμπόριο και μεταποίηση
Σύμφωνα με τα επιμέρους στοιχεία της συγκεκριμένης έρευνας, μεγάλες συγκεντρώσεις επιχειρήσεων που αύξησαν τις τιμές παρατηρήθηκαν στο εμπόριο (35,1%) και τη μεταποίηση (29,5%), έναντι του κλάδου των υπηρεσιών, όπου μόλις το 8,5% των επιχειρήσεων προχώρησαν σε αυξήσεις τιμών.
Επιπλέον, το 40,7% των επιχειρήσεων με κύκλο εργασιών πάνω από 300.000 ευρώ αύξησε τις τιμές του κατά τους πρώτους έξι μήνες του τρέχοντος έτους, ενώ είναι ενδεικτικό ότι σε ανατιμήσεις προχώρησε το 31,4% των επιχειρήσεων που - το προηγούμενο διάστημα - ούτε ανέστειλαν τη λειτουργία τους με κρατική εντολή, ούτε ανήκαν στις πληττόμενες επιχειρήσεις (βάσει ΚΑΔ) κατά την εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων για την προστασία έναντι της πανδημίας.
Σταθερές οι τιμές στην εστίαση
Από την άλλη μεριά - και σύμφωνα πάντα με την ίδια έρευνα - οι επιχειρήσεις του κλάδου της εστίασης διατήρησαν τις τιμές τους σταθερές παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν.
Συγκεκριμένα, μόλις το 6,2% των επιχειρήσεων εστίασης αύξησε τις τιμές του στους πρώτους έξι μήνες του 2021, έναντι ποσοστού 12,4% που προχώρησε σε μειώσεις τιμών και 79,4% που τις διατήρησε σταθερές.
Σύμφωνα με το ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, ο πληθωρισμός, που οφείλεται στην άνοδο των τιμών ενέργειας και στη διατάραξη της ζήτησης και προσφοράς που προκάλεσε η πανδημία, σε συνδυασμό με ενδεχόμενες υφεσιακές τάσεις, εγκυμονεί τον κίνδυνο εκδήλωσης του φαινομένου του στασιμοπληθωρισμού. Ένα φαινόμενο που παρατηρήθηκε έντονα το 1973, όπου είχε σημειωθεί αντίστοιχα μεγάλη αύξηση των διεθνών τιμών ενέργειας, λόγω της τότε πετρελαϊκής κρίσης. Ήταν τότε που η κρίση έριξε βαριά τη σκιά της πάνω από τις οικονομίες για μία δεκαετία, επιδρώντας ευρύτερα στο υπόδειγμα των μακροοικονομικών πολιτικών.
Θα συνεχιστούν οι ανατιμήσεις
«Ανεξάρτητα, μάλιστα, με τη συζήτηση που γίνεται για το αν ο πληθωρισμός αποτελεί προσωρινό φαινόμενο, εκτιμάται πως οι ανατιμήσεις που παρατηρούνται θα συνεχιστούν, διαμορφώνοντας ένα υψηλότερο επίπεδο τιμών», τονίζεται, μεταξύ άλλων, στην έρευνα.
«Η τάση στις αυξήσεις τιμών αναμένεται να συνεχιστεί, δεν βλέπουμε άμεσα αποκλιμάκωση του φαινομένου», εξηγούσε πρόσφατα στο insider.gr - και στο ίδιο μήκος κύματος - ο Δρ. Λευτέρης Κιοσές, Γενικός Διευθυντής του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ).
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα στην Αττική, την οποία διενήργησε το τμήμα Μελετών του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά για λογαριασμό του Περιφερειακού Επιμελητηριακού Συμβουλίου Αττικής, ενόψει της Black Friday, οι αυξήσεις στη λιανική διευρύνονται. Συγκεκριμένα, οι αυξήσεις στις τιμές κυμαίνονται στο 16% για μεταλλικά προϊόντα, 14% για ηλεκτρονικά και ηλεκτρικά είδη, 10% για βιομηχανικά, 7% για κλωστοϋφαντουργικά, 6% για πλαστικά, 4% για προϊόντα ξύλου και 2% σε φαρμακευτικά είδη.
Ωστόσο, οι αυξήσεις που τρομάζουν περισσότερο τα νοικοκυριά είναι εκείνες που σημειώνονται στα τρόφιμα και τα καύσιμα. Δεν αποτελεί, μάλιστα, έκπληξη το γεγονός ότι οι οκτώ στους 10 συμμετέχοντες στην έρευνα, τάσσονται υπέρ μιας Black Friday με εκπτώσεις και προσφορές στα σούπερ μάρκετ, για τα τρόφιμα και τα είδη πρώτης ανάγκης.
«Το επιχειρείν δεν πιέζεται μόνο από τις συνέπειες της υγειονομικής κρίσης αλλά και από το κύμα ανατιμήσεων, που μπορεί να χαρακτηρίζεται ως πρόσκαιρο, όμως θέτει σε κίνδυνο τη λειτουργία εκατοντάδων χιλιάδων επιχειρήσεων, κυρίως μικρομεσαίων», προειδοποιεί από την πλευρά του ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων και του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών Γιάννης Χατζηθεοδοσίου.
Υπενθυμίζεται εδώ ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, σημειώθηκε «έκρηξη» πληθωρισμού στο 3,4% τον Οκτώβριο στην Ελλάδα, με τον σχετικό δείκτη να αγγίζει υψηλό δεκαετίας.
Μεταξύ Οκτωβρίου και Σεπτεμβρίου 2021, οι ανατιμήσεις «πέρασαν» σε βασικά είδη τροφίμων ως εξής: πατάτες 6,1%, ζυμαρικά 3,9%, πουλερικά 3,3%,αλλαντικά 2,4%, τυριά 2,3%, ελαιόλαδο 1,9%, ψωμί 1,1%.
