Θέμα ημερών φαίνεται να είναι, η επίσημη ανακοίνωση, για την (ακτοπλοϊκά) τουριστική "επανασύνδεση" Ελλάδας – Τουρκίας, η οποία για δύο σεζόν έχει παραμείνει κλειστή, λόγω της πανδημίας covid 19. Μάλιστα, από τις 12/2/22 έχουν ήδη αρθεί οι απαγορεύσεις της συγκεκριμένης γραμμής για δρομολόγια, θαλαμηγών και τουριστικών πλοίων, με μέγιστο αριθμό επιβατών τα 49 άτομα.
Θα πρέπει βέβαια να υπενθυμίσουμε, ότι και πέρυσι τέτοια εποχή, το κλίμα ήταν ανάλογα θετικό, όμως τελικά, λίγο η αύξηση των κρουσμάτων στη γειτονική χώρα, λίγο η "άγουρη" κατάσταση, με τα εμβόλια και τα πιστοποιητικά, μεταξύ τρίτων χωρών, δεν αποτέλεσαν προσοδοφόρο έδαφος, για να ευδοκιμήσει εν τέλει, το όλο εγχείρημα.
Το άνοιγμα της γραμμής, ήταν αίτημα αρκετών φορέων των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, που θεωρούσαν τα συγκεκριμένα δρομολόγια, ως τονωτική "ένεση" για τις τοπικές οικονομίες. Ωστόσο, με το πέρας του καιρού και σε συνδυασμό με την συνεχή υποτίμηση του νομίσματος της απέναντι χώρας, οι “φωνές” αυτές (που ήθελαν το άνοιγμα της γραμμής) φαίνεται ότι σήμερα, έχουν μειωθεί αισθητά. Αρκετοί είναι πια οι επιχειρηματίες (από το λιανεμπόριο κατά πλειοψηφία), που εκφράζουν την ανησυχία τους, κύρια λόγω της συνεχούς "πτώσης" της Τουρκικής λίρας που σήμερα είναι στο 1 προς 15,5 (δηλαδή 1 ευρώ ισούται με 15,5 τουρκικές λίρες), θεωρώντας ότι, με αυτά τα δεδομένα, η τοπική οικονομία έχει πιο πολλά να χάσει, από ότι να κερδίσει.
Οι απόψεις βέβαια, ανάλογα και με τον κλάδο που ο κάθε επαγγελματίας εκπροσωπεί, διίστανται. Από την μία είναι η "Εστίαση", όπου αναμένουν πως και πως το άνοιγμα της γραμμής, καθώς θεωρούν ότι τα τελευταία δύο χρόνια, οι Τούρκοι πελάτες έλειψαν πολύ στον Κλάδο και από την άλλη, είναι το "Λιανεμπόριο", όπου (ορισμένοι) θεωρούν ότι η τοπική οικονομία θα ζημιωθεί σημαντικά, καθώς η υποτίμηση της τουρκικής λίρας, αφαιρεί από τους Τούρκους πολίτες, κυρίως της μεσαίας τάξης, τη δυνατότητα να έρθουν και να ξοδέψουν τα ίδια χρήματα που ξόδευαν τα προηγούμενα χρόνια, επισημαίνοντας ότι, παράλληλα, τόσο οι ντόπιοι, όσο και οι ξένοι, θα πηγαίνουν απέναντι, για να αγοράζουν φθηνότερα, διάφορα προϊόντα.
Οι πλοιοκτήτες, όπως είναι λογικό, τάσσονται υπέρ του ανοίγματος της γραμμής δηλώνοντας, μάλιστα έτοιμοι να ξεκινήσουν δρομολόγια από τον Απρίλιο, καθώς όπως μας λένε, δύο χρόνια τώρα, τα πλοία τους ήταν "εκτός", με αποτέλεσμα να υποστούν σημαντικές οικονομικές απώλειες. Εκφράζουν την ικανοποίησή τους για την εξέλιξη αυτή, ωστόσο ελπίζουν ότι θα αλλάξουν τα πρωτόκολλα, που προβλέπουν πληρότητα, στο 50%, ποσοστό, όπως μας εξηγούν, μη βιώσιμο, για την λειτουργία τους.
Όσον αφορά τα πιστοποιητικά που χρειάζονται για τα ταξίδια αυτά, ισχύει, ότι και για τις αεροπορικές εταιρείες, δηλαδή πιστοποιητικό εμβολιασμού ή νόσησης ή pcr 72 ωρών ή rapid test 48 ωρών.
Έσοδα, έχασε και ο Δήμος και πιο συγκεκριμένα το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Κω, στο οποίο, το κλείσιμο της γραμμής, "κόστισε" πάνω από μισό εκ. ευρώ, αυτά τα δύο χρόνια. Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία, το 2019, το Λιμενικό Ταμείο, έβαλε στα ταμεία του, μέσω φόρου στα εισιτήρια, περίπου 205.000 ευρώ από τη διακίνηση της γραμμής, χρήματα που θα έπρεπε, αναλογικά να πάρει και τα επόμενα 2 χρόνια (και δεν πήρε), ενώ για το ίδιο διάστημα, δεν εισέπραξε ούτε τα ενοίκια των “Duty Free” καταστημάτων (120.000 ευρώ ετησίως).
X. Ναβροζίδης: Τεράστια η οικονομική ζημιά στο Λιμενικό Ταμείο από το κλείσιμο της γραμμής
Ο Αντιπρόεδρος του Λιμενικού Ταμείου κ. Χαράλαμπος Ναβροζίδης, μας ανέφερε την τεράστια οικονομική ζημιά που έχει επιφέρει το κλείσιμο της γραμμής, εκφράζοντας την ικανοποίησή του, για το διαφαινόμενο άνοιγμα της.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Λιμενικού Ταμείου, το 2019, που ήταν η τελευταία χρονιά που λειτούργησε η γραμμή, είχαμε περίπου 283.000 επιβάτες, ενώ τα έσοδα από τα εισιτήρια (5% επί της τιμής), ανήλθαν περίπου στο ποσό των 205.000 ευρώ. Επίσης πρέπει να υπολογιστούν κα τα χρήματα από τα ενοίκια των καταστημάτων των “Duty Free” που δεν μας αποδόθηκαν αυτά τα δύο χρόνια (120.000 ευρώ ετησίως).
«Ως Λιμενικό Ταμείο – είπε- τα έσοδα που έχουμε χάσει είναι πάρα πολλά και τα χρήματα αυτά, ήταν ανταποδοτικά, για να γίνονται αντίστοιχα έργα στη Σένγκεν. Με το άνοιγμα της γραμμής, αυτά τα έσοδα θα "επιστρέψουν" και θα μας δώσουν μεγάλη ανάσα».
Όσον αφορά το ενδεχόμενο να έχουμε πάλι ουρές στον έλεγχο επιβατών, ο κ. Ναβροζίδης, παραδέχθηκε το πρόβλημα, τονίζοντας ότι δυστυχώς θα επαναληφθούν τέτοιες εικόνες, ωστόσο προσπαθούν να βελτιωθεί η όλη κατάσταση. «Δεν έχουμε – είπε- μαγικό ραβδάκι για να εξαφανίσουμε το πρόβλημα, από τη μία μέρα στην άλλη. Είχαμε δυστυχώς και τον σεισμό που δημιούργησε πρόβλημα στις εγκαταστάσεις, με αποτέλεσμα να μην έχουμε την δυνατότητα για μεγάλες αλλαγές. Έχουμε κάνει μία έκθεση, την οποία έχουμε παραδώσει στο Υπουργείο για την αναβάθμιση του χώρου της Σένγκεν και είμαι αισιόδοξος ότι θα υπάρξει και χρηματοδότηση, όμως μιλάμε για έργα που θα γίνουν τα επόμενα χρόνια. Βλέπουμε και μελετάμε λύσεις, για να μειώσουμε όσο μπορούμε το πρόβλημα, γι’ αυτή τη σεζόν».
Σε ερώτησή μας, για την ανησυχία που υπάρχει σε αρκετούς επιχειρηματίες του Νησιού (από τον εμπορικό κόσμο) ότι με το άνοιγμα της γραμμής θα επηρεαστεί αρνητικά η αγορά της Κω, μας ανέφερε ότι δεν συμφωνεί με αυτό, τονίζοντας, ότι σίγουρα κάποιοι θα χάσουν, αλλά κάποιοι άλλοι, σίγουρα θα κερδίσουν, υπογραμμίζοντας ότι τα προβλήματα της τοπικής αγοράς, είναι άλλα και όχι το άνοιγμα της γραμμής.
Κλείνοντας, μας ενημέρωσε και για τα έργα στο λιμάνι, επισημαίνοντας ότι βάσει χρονοδιαγράμματος, θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Μαρτίου.
Δ. Σαράντης: Είναι θετικό για την τοπική μας οικονομία
Ως μία οικονομική ανάσα για την τοπική μας οικονομία, θεωρεί ο Πρόεδρος του Τουριστικού Τμήματος του Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου κ. Δημήτρης Σαράντης, το άνοιγμα της γραμμής. «Το είχα ανακοινώσει – είπε- μέσω της εφημερίδας σας, πριν 3 εβδομάδες, ότι θα ανοίξει η γραμμή. Είναι μία πολύ θετική εξέλιξη για την τοπική μας οικονομία.
Εκτιμώ ότι το άνοιγμα θα γίνει μέσα στον Μάρτιο, όπου θα ξεκινήσουν τα πρώτα δρομολόγια από Χίο – Τσεσμέ.
Δεν συμμερίζομαι την άποψη, ότι θα υπάρξει μονόπλευρη αγοραστική κίνηση, δηλαδή ότι μόνο όσοι φεύγουν από την Κω, θα πηγαίνουν να ψωνίζουν, ενώ όσοι έρχονται από απέναντι δεν θα πραγματοποιούν αγορές. Η Τουρκία μπορεί να περνάει οικονομική κρίση, όμως υπάρχουν αρκετοί, τόσο Τούρκοι, όσο και τουρίστες, που έχουν την αγοραστική δύναμη να ψωνίσουν από εδώ, γιατί προτιμούν τα προϊόντα μας, που είναι ποιοτικότερα. Αυτή είναι η συγκριτική μας δύναμη, τα ποιοτικά μας προϊόντα, τα οποία τα γνωρίζουν και είναι περιζήτητα, γι’ αυτό και δεν πρέπει να φοβούνται οι ντόπιοι καταστηματάρχες».
Όσον αφορά το θέμα των λιμενικών υποδομών, ο κ. Σαράντης παραδέχθηκε ότι υπάρχει πρόβλημα, ωστόσο ανέφερε ότι είναι σε διαρκή συνεννόηση, το ΕΒΕΔ, ο Δήμος, η Περιφέρεια, το Υπουργείο, το Λιμεναρχείο και η Αστυνομία, ώστε από κοινού να βρεθούν όλες εκείνες οι απαραίτητες λύσεις, για να διευκολυνθεί η διαδικασία του ελέγχου και να μην παρατηρηθούν εικόνες παρελθόντων ετών, με τις ατελείωτες ουρές στο διαβατηριακό έλεγχο.
Π. Λαουμζής: Είμαστε εν αναμονή των αποφάσεων
Ο καπετάν Πέτρος Λαουμζής, που δραστηριοποιείται εδώ και χρόνια (και) στη γραμμή Κω – Τουρκία, μας δήλωσε ότι βρίσκεται εν αναμονή των οριστικών αποφάσεων, ώστε να δει τι θα κάνει με τα πλοία του. «Θεωρώ ότι μέσα στις επόμενες ημέρες, θα έχουμε την τελική απόφαση, όμως λόγω των “θερμών” σχέσεων που υπάρχουν ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία τις τελευταίες ημέρες, της πανδημίας που μαστίζει την Τουρκία, αλλά και το ενδεχόμενο ενός πολέμου στην Ουκρανία, εκτιμώ ότι είναι πιο πιθανό να μην ανοίξει τελικά η γραμμή. Εμείς περιμένουμε να δούμε τι θα γίνει, για να αποφασίσουμε εάν και με πόσα πλοία θα συμμετέχουμε στην συγκεκριμένη γραμμή. Πρέπει να κοιτάξουμε και το θέμα με τα εισιτήρια, αφού θα υπάρχει μία αύξηση, λόγω της ανόδου της τιμής του πετρελαίου, ενώ και το ζήτημα της πληρότητας θα παίξει καθοριστικό ρόλο, καθώς εάν ισχύσει το 50% για όλη τη σεζόν, τότε δύσκολα θα είναι βιώσιμη η κατάσταση για ένα πλοίο».
Γ. Κέλλης: Θα επιστρέψω στη γραμμή Κω - Τουρκία
Ο ιδιοκτήτης του πλοίου “Malena” που δραστηριοποιείται εδώ και χρόνια στην γραμμή Κω – Τουρκία, πέρυσι, επειδή η γραμμή ήταν κλειστή, πραγματοποιούσε ημερήσιες εκδρομές στα γύρω νησιά, ωστόσο όπως μας τόνισε, θα επιστρέψει και πάλι στα “γνώριμα λημέρια”.
«Μετά από δύο χρόνια που παρέμεινε κλειστή η γραμμή – είπε-, ανοίγει και αυτό μας ικανοποιεί. Εμείς πέρυσι, δραστηριοποιηθήκαμε στα εσωτερικά δρομολόγια, όμως φέτος πήραμε την απόφαση να επιστρέψουμε στη γραμμή Κω – Τουρκία, γι’ αυτό και είμαστε σε διαδικασία για να φτιάξουμε τα απαραίτητα έγγραφα. Πρέπει να δούμε, ωστόσο, τι τελικά θα ισχύσει όταν αρχίσουν τα δρομολόγια. Μέχρι τώρα υπάρχει η απόφαση για πληρότητα 50% στα πλοία. Πρέπει να τα συνυπολογίσουμε όλα, καθώς το κόστος έχει ανέβει, λόγω των αυξήσεων στα καύσιμα και με αυτές τις πληρότητες θα είναι δύσκολα. Όπως είναι λογικό, θα υπάρξει μία αύξηση στην τιμή του εισιτηρίου. Το 2019, το εισιτήριο ήταν 25 ευρώ, τώρα θα ανέβει. Δεν γνωρίζουμε ακόμα πόσο, αλλά θα προσπαθήσουμε να είναι όσο το δυνατόν μικρότερη η αύξηση. Το άλλο θέμα που πρέπει να δούμε, είναι πως θα λειτουργήσει ο έλεγχος των επιβατών, ώστε να αποφευχθεί ο συνωστισμός και κυρίως να γίνεται σωστά. Θα ήταν καλύτερο να υπάρχει η λίστα των επιβατών, μία ημέρα νωρίτερα, ώστε να γίνεται έλεγχος και από τα Κεντρικά του Υπουργείου, πριν ξεκινήσει το πλοίο, για να αποφευχθεί όλη αυτή η ταλαιπωρία».
Σ. Τυρινόπουλος: Είμαστε ικανοποιημένοι από την εξέλιξη
Ο ναυτιλιακός πράκτορας κ. Σπύρος Τυρινόπουλος, που δραστηριοποιείται μεταξύ άλλων και στη γραμμή Κω – Τουρκία, τόνισε την ικανοποίησή του για το διαφαινόμενο άνοιγμα της γραμμής. «Περιμένουμε – είπε – με ανυπομονησία να ανοίξει και επίσημα η γραμμή. Πιθανότατα, θα ξεκινήσουμε δρομολόγια τον Απρίλιο. Περιμένουμε να δούμε τι πρωτόκολλα θα ισχύουν τότε. Αυτή τη στιγμή, γνωρίζουμε ότι η γραμμή θα ανοίξει με 50% πληρότητα επιβατών. Αυτό είναι ένα πρόβλημα, καθώς δεν ξέρω κατά πόσο μπορεί να είναι βιώσιμο ένα δρομολόγιο, με τους μισούς επιβάτες. Στην αρχή σίγουρα δεν θα υπάρχει πρόβλημα, καθώς κάπου εκεί γύρω κινείται η ζήτηση, όμως ελπίζουμε ότι αργότερα, που θα υπάρξει μεγαλύτερη (ζήτηση), θα αυξηθεί και η πληρότητα.
Πρέπει να δούμε τι θα γίνει και με την διαδικασία ελέγχου των επιβατών, καθώς οι υποδομές στο λιμάνι είναι ελάχιστες έως ανύπαρκτες, με αποτέλεσμα να ταλαιπωρούνται από τις καθυστερήσεις και να μην φεύγουν με την καλύτερη εντύπωση από το νησί».
Όσον αφορά το ενδεχόμενο της αύξησης των εισιτηρίων, ο κ. Τυρινόπουλος ανέφερε ότι αυτό είναι σχεδόν σίγουρο, αφού οι τιμές του πετρελαίου έχουν εκτοξευθεί.
Μ. Μπουρινάκης: Ναι στο άνοιγμα, όμως υπό προϋποθέσεις…
Υπέρ του ανοίγματος της γραμμής Κω – Τουρκίας, τάχθηκε ο ναυτιλιακός πράκτορας κ. Μουράτ Μπουρινάκης, ωστόσο εξέφρασε την ανησυχία του για το πώς θα λειτουργήσουν τα υγειονομικά πρωτόκολλα, λόγω του ελέγχου που θα γίνεται στα λιμάνια. «Σίγουρα – είπε- είναι θετικό να ανοίξει η γραμμή Κω – Τουρκία, όμως σημαντικό είναι, να ανοίξει με όλες αυτές τι προϋποθέσεις, που θα διασφαλίζουν την τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων. Σε προ πανδημίας εποχή, βλέπαμε να σχηματίζονται ουρές από τους επιβάτες στο λιμάνι, όπου περίμεναν να γίνει ο έλεγχος. Φανταστείτε τι έχει να γίνει τώρα, που ο έλεγχος θα είναι πιο εξονυχιστικός. Δεν υπάρχει ούτε ο απαραίτητος χώρος, ούτε το απαραίτητο προσωπικό από το Λιμενικό, για να γίνονται γρήγορα αυτοί οι έλεγχοι. Υπάρχει και η αγωνία για την μετάδοση του κορωνοϊού. Έχουν δει το φως της δημοσιότητας εκατοντάδες περιστατικά, με ψεύτικα rapid test από την Τουρκία.
Επίσης, μην ξεχνάμε ότι η Τουρκία αντιμετωπίζει μεγάλη οικονομική κρίση, με την υποτίμηση της λίρας της. Πιο πολλοί θεωρώ ότι θα είναι οι τουρίστες που θα φεύγουν από τα νησιά μας και θα πηγαίνουν εκεί να ψωνίζουν, παρά το αντίθετο. Αυτό όπως είναι λογικό θα επηρεάσει την τοπική αγορά. Πέρυσι που δεν υπήρχε η γραμμή, υπήρχαν οι θαλαμηγοί, όπου αρκετοί Τούρκοι, με υψηλό οικονομικό επίπεδο, ήρθαν στην Κω και ξόδεψαν αρκετά χρήματα. Σε αυτό το επίπεδο τουρισμού πρέπει να πάμε. Θέλουμε ποιοτικότερους πελάτες. Η Σύμη και η Λέρος δουλεύει με αυτόν τον τρόπο (θαλαμηγούς) και όλοι οι επαγγελματίες είναι υπερευχαριστημένοι».
Π. Κακάς; Επιτέλους μία καλή είδηση για τον Κλάδο
Την ικανοποίηση του για το άνοιγμα της γραμμής, μας εξέφρασε ο κ. Πάρης Κακάς, ταμίας του Δ. Σ. της Πανελλήνιας Ένωσης Επαγγελματικών Τουριστικών Ημερόπλοιων Σκαφών (Π.ΕΝ.Ε.Τ.Η.Σ) και διευθύνων σύμβουλος της Ναυτικής Εταιρείας Αιγαίου, που δραστηριοποιείται στη Ρόδο.
Όπως μας ενημέρωσε από τις 12/2 τερματίστηκαν οι γενικές απαγορεύσεις που υπήρχαν προς την Τουρκία, λόγω κορωνοϊού , ενώ ο ίδιος αναμένεται να ξεκινήσει τα ταξίδια του, τον Απρίλιο.
Το πρωτόκολλο περιλαμβάνει ταξίδια προς τη γείτονα χώρα, με 50% πληρότητα στις τουριστικές θέσεις των πλοίων και 80% στις καμπίνες, παρ’ ότι η πλειονότητα των σκαφών στην περιοχή μας, δεν διαθέτει καμπίνες.
« Επιτέλους – είπε- μετά από πολύ καιρό είχαμε και μία καλή είδηση. Έπρεπε να ανοίξει η γραμμή, είμαστε δύο χρόνια χωρίς δουλειά και η σχετική απόφαση του Υπουργείου, κινείται προς τη θετική κατεύθυνση. Το ευτύχημα είναι πως η απόφαση, συμπεριέλαβε και τα ημερόπλοια, μετά από δική μας προτροπή. Ως διοίκηση της Π.ΕΝ.Ε.Τ.Η.Σ είχαμε συναντηθεί τις προηγούμενες ημέρες με τον Υπ. Ναυτιλίας κ. Πλακιωτάκη και του εκθέσαμε τα αιτήματά μας. Η απόφαση και το ΦΕΚ, όπως δημοσιεύθηκε, πριν από λίγες ημέρες, σημαίνει ότι υπάρχει διάθεση συνεργασίας. Βέβαια, η πληρότητα του 50% στις θέσεις η οποία προφανώς καθορίστηκε από την επιτροπή των λοιμοξιολόγων δεν είναι βιώσιμη, όμως το πρώτο θετικό βήμα έγινε και όσο κυλούν οι μέρες και τα δεδομένα σχετικά με την πανδημία διαφοροποιούνται, αναμένουμε ανάλογες αλλαγές στα πρωτόκολλα που μας αφορούν».
Ο κ. Πάρης Κακάς αναφέρθηκε και στις δύσκολες ημέρες που πέρασαν όλο αυτό το διάστημα, καθώς δεν είχαν στήριξη από πουθενά. «Είμαστε αρκετά πληγωμένοι από την πανδημία. Το μόνο που μας έδωσε η δουλειά του 2021, ήταν απλώς λιγότερες απώλειες σε σύγκριση με το 2020. Όλο αυτό το διάστημα, τα τουριστικά ημερόπλοια δεν έλαβαν καμία ουσιαστική οικονομική βοήθεια».
Π. Βρακίδης: Δεν έχει κανένα λόγο να ανησυχεί η τοπική αγορά
Αν και ο εμπορικός κόσμος εμφανίζεται επιφυλακτικός για το επικείμενο άνοιγμα της γραμμής με την Τουρκία, δεν συμβαίνει το ίδιο με τον Πρόεδρο του εμπορικού συλλόγου Κω κ. Πασχάλη Βρακίδη. Ο ίδιος, θεωρεί ότι δεν θα αλλάξει κάτι σε ότι αφορά την κίνηση στην τοπική μας αγορά, εξ αιτίας της υποτίμησης της λίρας, και ότι όσες αγορές γίνονται στην γειτονική Αλικαρνασσό, αφορούν είδη απομίμησης, που δεν επιτρέπεται να πωλούνται στην Ευρώπη.
«Εκτιμάμε ότι δεν θα αλλάξει κάτι εξαιτίας της υποτίμησης, διότι οι τιμές στα προϊόντα στην Τουρκία έχουν αυξηθεί, οπότε δεν θα είναι δέλεαρ για τους κατοίκους και τους τουρίστες της Κω, να πάνε για ψώνια στην Τουρκία. Τα μόνα φτηνά προϊόντα στη Τουρκία, είναι οι απομιμήσεις».
Σύμφωνα με τον κ. Βρακίδη, τα στοιχεία των τελευταίων ετών, δείχνουν ότι περισσότεροι επιβάτες διακινούνται από το Bodrum προς την Κω, παρά από το λιμάνι της Κω προς τα απέναντι παράλια.
«Δεν αναφέρομαι μόνο σε Τούρκους τουρίστες, αλλά γενικά στους επιβάτες, καθώς το καλοκαίρι έρχονται πολλοί Ευρωπαίοι για ημερήσιες εκδρομές στην Κω, από την Τουρκία».
Ο Πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου, σχολιάζοντας το θέμα της υποτίμησης της λίρας, αλλά και της ανατίμησης των προϊόντων στην Ελλάδα, εκτιμά ότι δεν θα είναι ακριβή η Κως, ειδικά για τους Ευρωπαίους τουρίστες που θα έρχονται από την Τουρκία.
«Δεν έχει κανένα λόγο να ανησυχεί η τοπική αγορά. Δεν θα αλλάξει κάτι. Θυμίζω ότι πολλοί Τούρκοι, διαχρονικά έρχονται σε Κω και Ρόδο για να ψωνίσουν επώνυμα, γνήσια προϊόντα και άλλα δυσεύρετα είδη, τα οποία στοιχίζουν πολύ ακριβά στην Τουρκία».
Αυτό πάντως που πρέπει να γίνει σύμφωνα με τον ίδιο, είναι να ενισχυθούν οι τελωνιακοί έλεγχοι κατά την είσοδο στο λιμάνι της Κω. «Στην Ευρώπη απαγορεύονται τα προϊόντα απομίμησης και για αυτό το λόγο, θα πρέπει να ενισχυθούν οι έλεγχοι στο τελωνείο».
Τέλος, ο κ. Βρακίδης θεωρεί μεγάλο πλεονέκτημα και δέλεαρ για τους επισκέπτες που έρχονται στην Κω, η δυνατότητα που τους δίνεται, να επισκέπτονται δύο χώρες, μέσα σε λίγη ώρα.
Κ. Παπούλας: Θα χάσει η τοπική αγορά
Επιφυλακτικοί και προβληματισμένοι εμφανίζονται αρκετοί επιχειρηματίες της Κω σχετικά με την επανέναρξη των δρομολογίων μεταξύ Κω – Τουρκίας. Ο κ. Κώστας Παπούλας, από το κατάστημα ένδυσης “ Belluomo” δεν θεωρεί ότι η τοπική αγορά θα βγει κερδισμένη, αντιθέτως θα χάσει ένα μερίδιο, όπως και το Ελληνικό κράτος, που θα απολέσει φόρους.
«Σε καμία περίπτωση, δεν είναι προς συμφέρον των τοπικών επιχειρήσεων το άνοιγμα της γραμμής με την Τουρκία. Μας λυπεί πολύ το γεγονός ότι υπάρχουν πολίτες και επισκέπτες της Κω, που πηγαίνουν στο Bodrum με άδεια βαλίτσα και επιστρέφουν το απόγευμα με τις βαλίτσες γεμάτες αγορές. Δεν γίνεται ο έλεγχος με την αυστηρότητα που θα έπρεπε στο τελωνείο. Το Ελληνικό κράτος δεν εισπράττει τους φόρους που θα έπρεπε από τον τελωνειακό έλεγχο. Χάνει λοιπόν το κράτος, τόσο από τον έλεγχο, όσο και από το ΦΠΑ, καθώς εάν δεν ψωνίσουν στα μαγαζιά της Κω, οι καταναλωτές, δεν θα αποδοθεί ο ΦΠΑ αλλά και άλλοι φόροι».
Ερωτηθείς για το εάν τα τοπικά μαγαζιά του νησιού, θα επωφεληθούν από τους Τούρκους και Ευρωπαίους τουρίστες που θα έρθουν, ο επιχειρηματίας, εμφανίστηκε αρνητικός, εξαιτίας της υποτίμησης της λίρας και των ανατιμήσεων στην Ελλάδα.
«Δεν θα υπάρχει όφελος, ούτε θα δουλέψουν τα εμπορικά μαγαζιά της Κω με τους Τούρκους την δεδομένη στιγμή. Η λίρα έχει τέτοια υποτίμηση, που το ευρώ πλέον, είναι για τους Τούρκους, ένα πολύ ακριβό νόμισμα. Επίσης, με τις ανατιμήσεις στην Ελλάδα, έχουν αυξηθεί τα πάντα».
Ε. Παπαδημητρίου: Είμαι αρκετά επιφυλακτική
Την επιφυλακτικότητα της, καθώς και την ανησυχία της για τις συνέπειες που θα έχει στην τοπική αγορά, η επανέναρξη των δρομολογίων από και προς την Τουρκία, εξέφρασε η επιχειρηματίας (καταστήματα “Lacoste”, “The Bostonians”) κ. Ειρήνη Παπαδημητρίου.
«Δεν είναι και η καλύτερη εξέλιξη για την τοπική αγορά, καθώς θα πηγαίνουν αρκετοί Κώοι και τουρίστες στην Τουρκία για ψώνια. Είναι γεγονός, ότι τα τελευταία δύο χρόνια, εξαιτίας της πανδημίας και των περιορισμών, οι περισσότερες αγορές έγιναν στην Κω, από τους κατοίκους διότι δεν υπήρχε η δυνατότητα του ταξιδιού. Με την λειτουργία και πάλι της γραμμής, θα υπάρχει μεγάλο κενό στην αγορά μας, διότι πολλοί θα πάνε για ψώνια στην Τουρκία, με ότι αυτό συνεπάγεται. Ανέκαθεν γινόταν αυτό. Δεν θα ωφεληθεί η τοπική αγορά από την παρουσία Τούρκων επισκεπτών, εξαιτίας της υποτίμησης της λίρας και των ανατιμήσεων στην Ελληνική αγορά. Στο κομμάτι του λιανεμπορίου, θα ενισχυθεί η αγορά της Τουρκίας και όχι της Κω. Είναι πολύ δύσκολο με τα οικονομικά δεδομένα που υπάρχουν στην παρούσα φάση, οι Τούρκοι να ψωνίσουν από την Κω, ακόμη και αν επιθυμούν να αγοράσουν για παράδειγμα επώνυμα ευρωπαϊκά ρούχα».
Σ. Κοπανέζου: Μας έχουν λείψει οι Τούρκοι πελάτες
Η κ. Σεβαστή Κοπανέζου - Εδιάρογλου από το εστιατόριο “Barbouni” στην Αβέρωφ, δηλώνει απόλυτα ικανοποιημένη για το άνοιγμα της γραμμής, καθώς οι πελάτες της από την γειτονική χώρα, της μεταφέρουν την ανυπομονησία τους, να βρεθούν και πάλι στην Κω.
«Είναι μία πάρα πολύ θετική εξέλιξη. Μας έχουν λείψει οι Τούρκοι πελάτες. Εξαιτίας βέβαια των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζει η Τουρκία, σίγουρα δεν θα έχουμε την ροή του παρελθόντος, όμως όλα τα μηνύματα που λαμβάνουμε, είναι ότι θα κατακλυστούν τα Ελληνικά νησιά, με το που ξεκινήσουν τα δρομολόγια».
Αναφορικά με την υποτίμηση της λίρας, τόνισε ότι η Τουρκία ήταν πάντα μία χώρα δύο ταχυτήτων, με την μεσαία τάξη ουσιαστικά να απουσιάζει. Οι Τούρκοι που διαθέτουν το πράσινο διαβατήριο (πρόκειται για διαβατήρια που επιτρέπουν στους Τούρκους πολίτες να αποφεύγουν την έκδοση βίζας στις χώρες που πρόκειται να επισκεφτούν και συνήθως παραχωρούνται σε ανώτερους υπαλλήλους του τουρκικού κράτους και σε μέλη των οικογενειών τους) για να έρθουν στα νησιά, έχουν την οικονομική δυνατότητα να ταξιδέψουν και ήδη βρίσκονται σε διακοπές, σε διάφορα κοσμοπολίτικα σημεία του πλανήτη.
«Τους λείπουμε και μας λείπουν. Οι Τούρκοι θεωρούνται πάρα πολύ καλοί πελάτες διότι έχουν πολλές συνήθειες των Ελλήνων στις εξόδους τους για φαγητό και ποτό. Όσοι έρχονται στα νησιά μας, πρόκειται για κοσμοπολίτες φιλοευρωπαϊστές με ανοικτά μυαλά και μόρφωση και μεγάλη αγάπη για τους Έλληνες. Εξάλλου έχουν δημιουργήσει και πολλές φιλίες στην Κω».
Α. Χατζησουλεϊμάν: Υψηλό το οικονομικό επίπεδο όσων μένουν στην Αλικαρνασσό
Χρήσιμα είναι τα στοιχεία που μας παρέθεσε ο κ. Αχμέτ Χατζησουλεϊμάν, από το εστιατόριο “Αλής”, σχετικά με την επιβατική κίνηση και τις καταναλωτικές συνήθειες των Τούρκων, στις διακοπές τους στην Κω.
«Οι Τούρκοι δεν κρατιούνται για να ταξιδέψουν προς την Κω. Αυτή την στιγμή, το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων της Αλικαρνασσού, είναι πολύ υψηλό, καθώς εξαιτίας του κορωνοϊού, έχουν μετακομίσει στα απέναντι γειτονικά παράλια, όλοι οι ευκατάστατοι Κωνσταντινουπολίτες. Ο πληθυσμός στο Bodrum παρουσιάζει μία αύξηση της τάξεως του 80%».
Ο κ. Χατζησουλεϊμάν, τόνισε ότι μόλις δοθεί το πράσινο φως για την επανέναρξη των δρομολογίων, θα έρθει ένας τεράστιος αριθμός Τούρκων τουριστών και όχι μόνο, στην Κω.
«Κάνουν αμάν να έρθουν. Όλοι αυτοί όταν έρθουν θα φάνε, θα πιούνε, θα βγουν έξω, θα ψωνίσουν και θα δώσουν ώθηση στην τοπική αγορά. Είναι πολλά τα προϊόντα που αγοράζουν από εδώ, τα οποία δεν τα βρίσκουν στην Τουρκία, διότι είναι δυσεύρετα και ακριβά. Στην Κω θα αγοράσουν σε πολύ καλύτερη τιμή και θα βρουν αλλαντικά, τυριά, κρέατα, ούζο, τσίπουρο, αλιευτικά. Μέχρι και κεριά αγοράζουν. Μου έτυχε πρόσφατα να το ζήσω από κοντά, όταν ένας Τούρκος βρέθηκε στην Κω και αγόρασε 5 κιλά σε κεριά, για να πάρει μαζί του. Θα έπαιρνε και άλλα, αν έβρισκε».
Ο έμπειρος επαγγελματίας ανέφερε μάλιστα ότι οι ψαροταβέρνες της Κω στην Αβέρωφ, θα σπάσουν ρεκόρ, μόλις έρθουν οι Τούρκοι.
Επίσης, επισήμανε ότι υπάρχει μεγάλος αριθμός Τούρκων που ζουν στην Ευρώπη και συνδυάζουν τις διακοπές τους σε Κω και Αλικαρνασσό. «Περισσότεροι έρχονται για τουρισμό στην Κω από Τουρκία ή από Ευρώπη και συνδυάζουν Κω & Αλικαρνασσό, παρά όσοι ταξιδεύουν από Κω για απέναντι».
Μάλιστα, όπως εξηγεί, είναι πολύ φθηνότερες οι πτήσεις για Κω από Ευρωπαϊκές πόλεις, παρά για Μπόντρουμ και για αυτό το λόγο, πολλοί Τούρκοι που ζουν στην Ευρώπη, πετούν για Κω, κάνοντας ολιγοήμερες διακοπές και στη συνέχεια περνούν απέναντι, με πλοίο της γραμμής.
«Με αυτό τον τρόπο συνδυάζουν ένα ελληνικό νησί που είναι το όνειρό όλων και την Αλικαρνασσό που είναι ο κορυφαίος τουριστικός προορισμός της Τουρκίας»
Ρ. Σουρασής: Αισθητή η απουσία τους τα τελευταία 2 χρόνια
Οι επιχειρήσεις στο λιμάνι, ανυπομονούν να ανοίξει και πάλι η γραμμή με την Τουρκία και να επιστρέψουν οι Τούρκοι τουρίστες στην Κω. Ο κ. Ροσσέτως Σουρασής, από το “Συντριβάνι Καφέ”, μας εξέφρασε την άποψή του και τις προσδοκίες του, με την επιστροφή των τουριστών, από τα απέναντι παράλια.
«Περιμέναμε από πέρυσι, να ανοίξει και πάλι η γραμμή. Μας λείπουν οι Τούρκοι τουρίστες και η απουσία τους είναι αισθητή. Για εμάς στην εστίαση, είναι ευχάριστο το γεγονός ότι ανακοινώθηκε από το Υπουργείο επίσημα, ότι θα επιτραπούν και πάλι τα ταξίδια. Θα δουλέψουμε ξανά με τους Τούρκους, ειδικά στις γιορτές τους, που πάντα, για πολλές ημέρες, γίνεται ο χαμός».
Σύμφωνα με τον κ. Σουρασή, οι Τούρκοι θεωρούνται εξαιρετικοί πελάτες για τις επιχειρήσεις στο λιμάνι και όχι μόνο. «Θα φάνε πρωινό, θα πιούν καφέ, θα φάνε ξανά έξω και θα πιούν τα ποτά τους. Θα ανασάνει οικονομικά όχι μόνο το λιμάνι, αλλά όλο το νησί».
Σε ότι αφορά την ισοτιμία του νομίσματος, όπως μας εξήγησε υπάρχει μία επιφύλαξη, για το εάν θα είναι ανασταλτικός παράγοντας, όμως δηλώνει ότι δεν θα αποτελέσει εμπόδιο, καθώς οι Τούρκοι ανυπομονούν να έρθουν στα Ελληνικά νησιά για διακοπές.
