Μετά τα θυρανοίξια του 2021 και τα εγκαίνια του περασμένου καλοκαιριού, ανήμερα την αμερικανική εθνική εορτή της 4ης Ιουλίου, ο ναός-σύμβολο των ελληνορθοδόξων της Αμερικής, ο Αγιος Νικόλαος στο «Σημείο Μηδέν» του Μανχάταν, στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου, φιλοξένησε χθες την πρώτη του λειτουργία, ενώ ετοιμάζεται να δεχθεί επισκέπτες όλων των θρησκειών, όπως εξάλλου ήταν και η αρχική επιθυμία μετά την ανακατασκευή του ναού που είχε καταστραφεί ολοσχερώς στα τραγικά γεγονότα της 11η Σεπτεμβρίου του 2001 – μοναδικό απομεινάρι του παλαιού ναού ήταν ένα μάτσο κεριά…
«Σήμερα είναι μέρα χαράς για την Αμερική και τη Νέα Υόρκη» είπε ο Μιχάλης Ψαρός, πρόεδρος των Φίλων του Αγίου Νικολάου, της ομάδας που είχε αναλάβει τη συγκέντρωση κεφαλαίων. «Καλούμε όλη την Αμερική να επισκεφθεί το κενοτάφιο που δημιουργήθηκε και χτίστηκε στη μνήμη 3.000 ανθρώπων που μαρτύρησαν και δολοφονήθηκαν την 11η Σεπτεμβρίου».
«Αυτή είναι η Ανάσταση του Ναού του Αγίου Νικολάου» είπε η Όλγα Παυλάκου, αντιπρόεδρος του ενοριακού συμβουλίου και μέλος τρίτης γενιάς της κοινότητας του Αγίου Νικολάου.
Η ομογενής Μαρία Γιατράκη είπε ότι της ήρθαν δάκρυα στα μάτια όταν μπήκε στη νέα εκκλησία. «Το να βλέπεις την επιστροφή του ναού, να τον βλέπεις τόσο κοντά στο Άγαλμα της Ελευθερίας, το οποίο αντιπροσωπεύει όλους τους μετανάστες που βοήθησαν να γίνει αυτή η εκκλησία, είναι πολύ συγκινητικό για όλους μας» ανέφερε.
Το ιστορικό της ανακατασκευής
Η αποπεράτωση του έργου, ένα από τα τελευταία τμήματα του νεόκτιστου συγκροτήματος του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου, πέρασε από πολλές τρικυμίες. Η Ελληνορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Αμερικής και η Λιμενική Αρχή της Νέας Υόρκης και του Νιου Τζέρσεϊ, στην οποία ανήκει το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου, πέρασαν από δικαστική διαμάχη για το πού θα κατασκευαζόταν η νέα εκκλησία. Τελικά, η συμφωνία ήταν για το Liberty Park.
Το 2014 πραγματοποιήθηκε τελετή έναρξης των εργασιών, αλλά η κατασκευή σταμάτησε το 2017 όταν η Αρχιεπισκοπή έπρεπε να καταβάλει πολλές, υπομονετικές προσπάθειες για τη συγκέντρωση των απαραίτητων χρημάτων, κάτι που δεν ήταν πάντοτε εύκολο.
Οι εργασίες επανεκκίνησαν το 2020 με στόχο να ανοίξει εγκαίρως ο Αγιος Νικόλαος για την 20ή επέτειο των τρομοκρατικών επιθέσεων στις 11 Σεπτεμβρίου 2021. Αυτός ο στόχος δεν επιτεύχθηκε πλήρως, αν και η εκκλησία φωταγωγήθηκε για να τιμήσει την επέτειο πέρυσι.
Ο νέος ναός σχεδιάστηκε από τον διάσημο αρχιτέκτονα Σαντιάγο Καλατράβα κατά τα πρότυπα των βυζαντινών ναών, συμπεριλαμβανομένης της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη, με έναν κεντρικό τρούλο. Ο ναός είναι καλυμμένος με πεντελικό μάρμαρο, αυτό που χρησιμοποιήθηκε στον Παρθενώνα, ενώ τη νύχτα ο τρούλος του, μέσα από τα ημιδιαφανή μαρμάρινα πάνελ, λάμπει σαν φάρος.
Ο Καλατράβα, ο οποίος σχεδίασε επίσης τον σιδηροδρομικό κόμβο, γνωστό ως Oculus, στο εμπορικό κέντρο, είπε ότι επισκεπτόταν συχνά τον Αγιο Νικόλαο καθώς πλησίαζε η αποπεράτωσή του, αν και δεν παρέστη στην τελετή της Τρίτης. «Λυπάμαι που δεν μπόρεσα να είμαι εκεί» είπε ο αρχιτέκτων από το γραφείο του στη Ζυρίχη. «Νομίζω ότι είναι ένα πολύ όμορφο έργο. Είμαι πολύ περήφανος».
Ο Καλατράβα ανέφερε πως, όταν επισκέφθηκε τον Αγιο Νικόλαο με φίλους, του είπαν ότι «είναι ένα κόσμημα. Και νομίζω ότι είναι έτσι. Είναι κάτι μικρό αλλά πολύ σημαντικό σε αυτό το συγκεκριμένο σημείο της Νέας Υόρκης».
Η εικονογραφία του ναού
Η εικονογραφία στο εσωτερικό φιλοτεχνήθηκε από μοναχό της Μονής Ξενοφώντος στο Αγιον Όρος, τον πατέρα Λουκά. Ο πατήρ Αλέξανδρος Καρλούτσος, πρώην γενικός εφημέριος της Αρχιεπισκοπής και βασικός παράγοντας στην ανοικοδόμηση του ναού, είπε ότι ο πατέρας Λουκάς δεν κλήθηκε απλώς να δημιουργήσει παραδοσιακές εικόνες, αλλά «να δείξει την πραγματικότητα της 11ης Σεπτεμβρίου».
Σε ένα έργο που απεικονίζει την ημέρα των επιθέσεων, βάρκες πλέουν για να σώσουν ανθρώπους που διαφεύγουν την καταστροφή καθώς καίγονται οι Δίδυμοι Πύργοι. Σε ένα άλλο, ο Χριστός καλωσορίζει όσους διασώστες έσπευσαν πρώτοι στο σημείο, συμπεριλαμβανομένων των αστυνομικών και των πυροσβεστών, στην Ανάσταση.
«Αυτή είναι η πρώτη εικόνα που θα δείτε σε όλη την ορθόδοξη παράδοση που περιλαμβάνει σύγχρονες σκηνές για την Ανάσταση» είπε ο πατήρ Αλέξανδρος Καρλούτσος. «Δεν το έχουμε ξανακάνει αυτό σε καμία ορθόδοξη εκκλησία στον κόσμο».
Το κόστος ανακατασκευής του Αγίου Νικολάου, έπειτα από χρόνια υπερβάσεων των προϋπολογισμών, άγγιξε τα 95 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τον πατέρα Αλέξανδρο Καρλούτσο.
kathimerini.gr
