Σε κλίμα συγκίνησης και παρουσία κληρικών και εκπροσώπων των τοπικών αρχών, η Κως αποχαιρέτισε τον μακαριστό Μητροπολίτη Αγκύρας Ιερεμία, ο οποίος, αφήνει πίσω του σημαντική πνευματική και κοινωνική παρακαταθήκη. Με αρχιερατική Θεία λειτουργία το πρωί και την εξόδιο ακολουθία που εψάλη στις 11:00 στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Νικολάου Κω όπου το Οικουμενικό Πατριαρχείο εκπροσώπησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καρπάθου και Κάσου κ. Αμβρόσιος, συγχοροστατούντων των Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτών Ανεών κ. Μακαρίου, Ελβετίας κ. Μαξίμου, Ρόδου κ. Κυρίλλου, Λέρου, Καλύμνου και Αστυπαλαίας κ. Παϊσίου, Σύμης, Τήλου, Χάλκης και Καστελλορίζου κ. Χρυσοστόμου, των επισκόπων Στρατονικείας κ. Στεφάνου και Ολύμπου κ. Κυρίλλου, του Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Ιβήρων π. Ναθαναήλ, της Καθηγουμένης της Ιεράς Μονής Αγίου Νεκταρίοου Κω γ. Ευπραξίας και πλήθους ιερέων από την Ιερά Μητρόπολη Κώου και Νισύρου καθώς και από τις άλλες Μητροπόλεις Δωδεκανήσου και εξωτερικού.
Έψαλλε χορός Ιεροψαλτών της Ιεράς Μητροπόλεως Κώου και Νισύρου υπό τον καθηγητή-πρωτοψάλτη και Πρόεδρο των Ιεροψαλτών Κω κ. Γιώργο Σακέλλη.
Εκατοντάδες ήταν οι πιστοί που συνέρρευσαν από νωρίς, για να αποτίσουν φόρο τιμής και να πουν το τελευταίο αντίο στον αγαπητό μητροπολίτη, ο οποίος έφυγε από τη ζωή ξημερώματα Παρασκευής, μετά από ολιγοήμερη νοσηλεία.
Μεταφέροντας το συλλυπητήριο μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καρπάθου και Κάσου Αμβρόσιος, υπογράμμισε τη σημασία του προσώπου του κυρού Ιερεμία για την Ορθόδοξη Εκκλησία.
Σε επίσημη ανακοίνωσή του, το Οικουμενικό Πατριαρχείο εξέφρασε τη βαθιά του θλίψη για την κοίμηση του Μητροπολίτη Ιερεμία. Στην ανακοίνωση τονίζεται η πολυετής διακονία, η ανεκτίμητη προσφορά και το ήθος του εκλιπόντος Ιεράρχη, αναδεικνύοντας την ευγνωμοσύνη και τον σεβασμό της Εκκλησίας προς το πρόσωπό του. Η μνήμη του μακαριστού Μητροπολίτη Ιερεμία θα παραμείνει ζωντανή στην καρδιά των πιστών και στην ιστορία της Εκκλησίας.
Στην συνέχεια εκ μέρους των τοπικών αρχών ο δήμαρχος Κω Θεοδόσης Νικηταράς και η Έπαρχος Κω Νισύρου Κωνσταντίνα Σβύνου, καθώς και ο εκπρόσωπος του ΔΙΙΚ Γιώργος Τάλλαρος, ανέγνωσαν τις ανακοινώσεις που εξέδωσαν για την εκδημία του μακαριστού Ιεράρχη.
Ακολούθησαν επικήδειες ομιλίας από τον στενό συνεργάτη του μακαριστού Μητροπολίτου, Μητροπολίτη Ανεών κ. Μακάριο πρώην Λαμψάκου, ο οποίος ήταν βοηθός επίσκοπος του κυρού Ιερεμία επί χρόνια στη Μητρόπολη Ελβετία, ομογάλακτος από τη Θεολογική σχολή της Χάλκης και προσωπικός του φίλος ο οποίος εξιστόρησε άγνωστα περιστατικά της προσφοράς αλλά και της θυσίας του κυρού Ιερεμία με πολλές και μεγάλες ευεργεσίες όταν ήταν Μητροπολίτης Γαλλίας και Ελβετίας πάντα με μια βαλίτσα στο χέρι για τις ανάγκες της εκκλησίας και του ποιμνίου του αψηφώντας ακόμα και την υγεία του αλλά και δίπλα σε όσους είχαν ανάγκη, φοιτητές κλπ.
Κλείνοντας τόνισε συγκινημένος ότι θυμόταν που του έλεγε ότι κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής είχε κρυφτεί σε τάφο στο κοιμητήριο του Αγίου Ιωάννη στα Επτά βήματα τότε στα κρυφά και σήμερα στα φανερά στην τελευταία του κατοικία, στην παλιά του γειτονιά.
Με πολύ συγκινητικά λόγια για τον μακαριστό Ιεράρχη, την προσωπικότητα, τα χαρίσματα και τις αρετές του μίλησαν ακόμα η εκπρόσωπος της Ελληνικής Κοινότητας της Γενεύης κ. Ρέα Πουρνάρα και η κόρη του πολύ στενού παιδικού του φίλου Μύρου Παπαχρήστου, κ. Κωνσταντίνα Παπαχρήστου.
Κλείνοντας ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κώου και Νισύρου κ. Ναθαναήλ ο οποίος -όπως τόνισε χαρακτηριστικά ο Μητροπολίτης Ανεών κ. Μακάριος- φέροντας το πένθος της ιεράς Μητροπόλεως και των οικείων του, στάθηκε στον μακαριστό Μητροπολίτη όχι μόνο ως συνεργάτης του αλλά και ως πνευματικό του τέκνο, συνόψισε όλα τα γνωστά και άγνωστα στοιχεία της ζωής, της φωτεινής και ευπροσήγορης μορφής και προσωπικότητά του καθώς και της ψυχοφελούς και αγαστής συνεργασίας τους τα τελευταία 7-8χρόνια που ο κυρός Ιερεμίας είχε λάβει τον μεγάλο τίτλο του Μητροπολίτου Αγκύρας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο για πρώτη φορά από το 1922 ως ένδειξη της μεγάλης εκτίμησης και αναγνώρισης της υψηλής προσφοράς του.
Τόνισε ακόμα πως από το Πάσχα που γιόρτασαν από κοινού την Ανάσταση ήταν έτοιμος ο τόμος της Ιεράς Μητροπόλεως για τη ζωή και το έργου του κυρού Ιερεμία για τον οποίο εργάστηκαν οι καθηγητές και στελέχη της Ιεράς Μητροπόλεως Ανδρέας Χατζημιχαήλ και Αθανάσιος Μουστάκης, όμως ο ίδιος δεν ήθελε καμία τέτοια τιμή, και μόνο στο τέλος δόθηκε η έγκριση για την παρουσίασή του (τελικά αναβλήθηκε καθώς η υγεία του επιδεινώθηκε ραγδαία) όταν του είπαν ότι η τιμή αντανακλά συνολικά στο έργο του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Αμέσως μετά κληρικοί της Ιεράς Μητροπόλεως βαστάζοντας στα χέρια τους το φέρετρο του μακαριστού Ιεράρχη, εν πομπή με την Φιλαρμονική δήμου Κω υπό την διεύθυνση του μαέστρου Νίκου Γκαναβούρα και τιμητικού αγήματος της 80 ΑΔΤΕ να προπορεύονται αποδίδοντας τις δέουσες τιμές, τους συγγενείς, τα πνευματικά παιδιά του μακαριστού Ιεράρχη, όπως ο άρχων του Πατριαρχείου Δ. Τσελεπής κ.α., αλλά και πλήθος κόσμου τον οδήγησαν στην τελευταία του κατοικία στο παλαιό κοιμητήριο Κω του Αγίου Ιωάννη Επτά Βήματα, όπως ήταν η τελευταία του επιθυμία.
Κ. ΚΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ: Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΙΕΡΕΜΙΑΣ (1935-2025), ΟΠΩΣ ΤΟΝ ΓΝΩΡΙΣΑ
Είναι πραγματικά δύσκολο για μένα να περιγράψω την πολυσχιδή προσωπικότητα του Μητροπολίτη Ιερεμία, κατά κόσμον Παράσχο Καλλιγιώργη. Θέλω παρά τη θλίψη μου να περιγράψω την ανθρώπινη πλευρά του, όπως τον γνώρισα εγώ και να θυμηθώ μερικές στιγμές.
Ο εκδημών ήταν ένας σπάνιος άνθρωπος. Είχα την τύχη να τον γνωρίζω από την εφηβεία μου, διότι ήταν αδελφός του θείου μου Θεόδωρου Καλλιγιώργη, οπότε θεωρούνταν μέλος της οικογένειάς μου. Τον θυμάμαι που ερχόταν τα καλοκαίρια, τις λίγες μέρες των διακοπών του, στην Κω, την οποία αγαπούσε υπερβολικά.
Ο Μητροπολίτης Ιερεμίας ήταν απλά ο Κύριος Ιερεμίας, ή ο θείος, όπως τον αποκαλούσα και μου το επέτρεπε. Πολλές φορές (με τη φλόγα που έχουν τα νιάτα) τον είχα αμφισβητήσει και εκείνος, πάντα ήρεμος και χαμογελαστός, με εκείνα τα σπινθηροβόλα μάτια του, μου απαντούσε με λίγα λόγια, αλλά αρκετά σαφής και με αποστόμωνε, χωρίς δογματισμούς, αλλά μέσα από τις τεράστιες γνώσεις του σε τομείς που δεν άπτονταν μόνο της θρησκείας. Δεν σε αμφισβητούσε, αλλά σε έκανε να σκεφθείς πιο βαθιά, πιο ανοικτά, να αναρωτηθείς.
Ταπεινός, πάντα μιλούσε για την αγάπη ως κορωνίδα όλων των συναισθημάτων, αρχή και τέλος κάθε λόγου του. Δεν κράτησε κακία ποτέ για κανένα· έβλεπε όλους το ίδιο, κάθε πίστης και κάθε έθνους. Πίστευε και έπραττε πάντα το λόγο του Θεού. Περνούσε πολλές ώρες προσευχόμενος και διαβάζοντας τα πάντα. Οι γνώσεις του ήταν τεράστιες. Όποιο θέμα και να έθιγες, ήταν ενήμερος.
Παρά τους τόσους τίτλους του και το σχήμα του, ποτέ μα ποτέ δεν καυχήθηκε, ήταν πάντα συνεσταλμένος. Πάντα ανιδιοτελής. Τα υλικά αγαθά δεν τον ενδιέφεραν, τα μοίραζε όλα σιωπηλά, όπως αρμόζει σε κάθε καλό Χριστιανό.
Μεγαλώνοντας, τού έλεγα πως ίσως να έκανα λάθος σε κάποιες σκέψεις μου· η απάντησή του ήταν: δεν πειράζει εγώ στην ηλικία σου έκανα περισσότερα, πάντα πρέπει να αναρωτιέσαι για το γιατί, μην πείθεσαι εύκολα.
Του είπα πόσο μ’ άρεσε η Γαλλία και με κάλεσε να πάω να με φιλοξενήσει στο Οικοτροφείο, που συντηρούσε η Εκκλησία. Εκεί κατάλαβα το μεγαλείο της ψυχής του. Αγκάλιαζε με στοργή, όχι μόνο τα ελληνόπουλα της Γαλλίας, αλλά και κάθε έναν άνθρωπο που είχε ανάγκη. Πάντα μου έλεγε για την αγάπη, όταν αγαπάς τους ανθρώπους σ’ αγαπάει και ο Θεός. Εγώ απαντούσα με την προς Κορινθίους επιστολή του Αποστόλου Παύλου, για να του αποδείξω ότι καταλάβαινα τι εννοούσε.
Όταν έγραφα το βιβλίο μου, «Κως, 1912-1948. Από την Κατοχή στην Ενσωμάτωση», μου έλεγε ιστορίες για την κατοχή. Για τους Γερμανούς που τον κυνήγησαν για ασήμαντο παράπτωμα και κρύφθηκε σε ένα τάφο, όταν αυτοί ήλθαν στο σπίτι για να τον ψάξουν και έτσι γλύτωσε τις βουρδουλιές. «Άντε αργείς για να το ολοκληρώσεις» μου έλεγε (10 χρόνια), «έχω περιέργεια να το διαβάσω».
Μου ανέφερε επίσης τον αγώνα που έκανε για να μπορέσει να διαβάσει σε ένα σπίτι με μεγαλύτερα αδέλφια, χωρίς ηλεκτρικό φως και ησυχία· σκαρφιζόταν άπειρες μεθόδους για να απομονωθεί.
Όταν, μαζί με τον Κ. Ιωάννου, έγραφα το βιβλίο για την Εκπαίδευση, ερευνώντας στα αρχεία των σχολείων, ανακάλυψα μια καταγραφή του Συλλόγου Δασκάλων του 1ου Δημοτικού Σχολείου Κω, που μου έκανε εντύπωση και αφορούσε τον ίδιο. Αναφέρεται στα μαθητικά του χρόνια, όταν ήταν μαθητής, ο Παράσχος Καλλιγιώργης, ήταν από τους καλύτερους σε όλη τη διάρκεια των σχολικών του χρόνων. Οι δάσκαλοί του λοιπόν, που τον αγαπούσαν και τον εκτιμούσαν για την επιμέλεια και το ήθος του, όταν ο τότε Έπαρχος Κω-Νισύρου ζήτησε ένα μαθητή από όλα τα σχολεία του νησιού για να παραστεί τιμητικά στο γεύμα της Πρωτοχρονιάς, που θα παρέθετε στις Αρχές και στους Φορείς, όλοι οι καθηγητές ομόφωνα πρότειναν τον Παράσχο Καλλιγιώργη. Αυτό δεν είναι απλά τιμητικό, αλλά, αν λάβουμε υπόψη ότι καταγόταν από μια ταπεινή οικογένεια και εκείνη την εποχή η ταξικότητα και οι κοινωνικοί διαχωρισμοί στην Κω ήταν πολύ ισχυροί, αφού λίγες οικογένειες κατείχαν όλο το νησί, καταλαβαίνουμε τι σημαίνει αυτό, να διακριθεί ένα παιδί φτωχού αγρότη, πρώτος στα μαθήματα και το ήθος. Ο Μητροπολίτης δεν μου είχε πει τίποτε, και όταν του το ανέφερα, χωρίς καμιά έπαρση, απλώς το επιβεβαίωσε.
Η φιλομάθειά του ήταν κάτι μοναδικό. Δεν έχω συναντήσει άλλον με τόση όρεξη να μάθει. Σε κάθε βιβλίο που έγραφα χαιρόταν και μου έλεγε: «Μπράβο σου να τολμάς, στο είχα πει να έχεις πάντα το θάρρος της γνώμης σου και να την εκφράζεις. Μόνο έτσι θα καταλάβεις γιατί είσαι αυτό που είσαι και αυτό που προσπαθείς». Αυτά τα λόγια ήταν για μένα διαμάντια που κρύβω για πάντα στην ψυχή μου.
Ερχόταν σε κάθε παρουσίαση βιβλίων μου και μου έκανε τις παρατηρήσεις του, αλλά και την κριτική του, μερικές φορές και δημόσια. Κάποτε μου λέει: «Δώσε μου τα βιβλία σου θέλω να τα πάω στον Πατριάρχη, να δει πόσοι νέοι πνευματικοί άνθρωποι υπάρχουν σήμερα στα Δωδεκάνησα». Ο Πατριάρχης τα διάβασε και μου έστειλε μια θερμή επιστολή, που φυλάω με υπερηφάνεια σήμερα.
Ο Μητροπολίτης Ιερεμίας ήταν ένα φωτεινό παράδειγμα ιεράρχη· ήταν δάσκαλος για όποιον τον γνώρισε, ένας άνθρωπος γεμάτος πίστη και αγάπη. Λίγοι είναι σαν αυτόν, σαν το «άλας της γης».
Πραγματικά δεν έχω λόγια να περιγράψω τα τόσα χαρίσματά του. Δεν γνωρίζω τι είναι αυτό που δημιουργεί τους Αγίους, αλλά γνωρίζω σίγουρα ότι ο Μητροπολίτης Ιερεμίας διέθετε αρκετό απ’ αυτό.
Η Κως σήμερα αποχαιρετά ένα μεγάλο τέκνο της.
Αντίο Δέσποτα, αντίο ΘΕΙΕ, υπήρξες ένας φάρος στις ψυχές μας.
Ας είναι ελαφρύ το χώμα που σε σκεπάζει.
Κωνσταντίνος Δ. Κογιόπουλος
Ι. ΚΑΜΠΑΝΗΣ: Αποχαιρετισμός στον Μακαριστό Μητροπολίτη Ιερεμία
Με βαθιά θλίψη πληροφορήθηκα την εκδημία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ιερεμία, ενός ανθρώπου σπάνιας καλοσύνης, πνευματικότητας και αυθεντικής ανθρωπιάς. Υπηρέτησε με σεμνότητα και συνέπεια την Εκκλησία του Χριστού, τόσο ως Ποιμενάρχης στην Κω, όσο και ως Μητροπολίτης Άγκυρας και Γαλλίας, αφήνοντας ανεξίτηλο το αποτύπωμά του σε κάθε τόπο που διακόνησε.
Είχα την εξαιρετική τιμή να τον γνωρίσω και να συνεργαστώ μαζί του στενά κατά τα έτη 2019 έως και 2023, τόσο ως ιατρός όσο και από τη θέση μου ως Έπαρχος Κω – Νισύρου. Η προσωπικότητά του, η πραότητά του, ο λόγος του που σκόρπιζε ελπίδα και παρηγοριά, η ειλικρινής αγάπη του για τον άνθρωπο, θα μείνουν βαθιά χαραγμένα στη μνήμη και την καρδιά μου.
Ο Δεσπότης Ιερεμίας δεν υπήρξε απλώς ένας ιεράρχης· υπήρξε ένας πραγματικός πατέρας, ποιμένας και συνοδοιπόρος στον αγώνα της ζωής, που αγκάλιασε όλους ανεξαιρέτως, με διάκριση και απλότητα.
Η απουσία του αφήνει δυσαναπλήρωτο κενό. Εύχομαι ο Θεός της αγάπης να αναπαύσει την ψυχή του εν χώρα ζώντων και να τον κατατάξει εν σκηναίς δικαίων. Αιωνία του η μνήμη.
Με τιμή και βαθύ σεβασμό,
Ιωάννης Καμπάνης
Ιατρός – Πρώην Έπαρχος Κω – Νισύρου
