‘Καθαρότατον ήλιον προμηνούσε της αυγής το δροσάτο αστέρι,
Σύννεφο καταχνιά δεν απερνούσε, τ’ ουρανού σε κανένα απ’ τα μέρη….
Κάθε πρόσωπο λάμπει από το αγιοκέρι, όπου κρατούνε οι Χριστιανοί στο χέρι….’
‘Χριστός Ανέστη, νέοι, γεροί και κόρες, όλοι μικροί μεγάλοι …….Αληθώς Ανέστη….’
(Διονύσιος Σολωμός - Εθνικός ποιητής) (1798-1857)
Ξεχωριστή μέρα, είναι η ημέρα της Λαμπρής. Λαμπερή σαν τον Ελληνικό Μεσογειακό ήλιο, χαρούμενη, σαν το παιδί που κρύβουμε όλοι μέσα μας. Γεμάτη νοσταλγικές θύμησες, για τους ξενιτεμένους μας. Αναπολήσεις, για μας που με χαρά λέγαμε το Πασχαλινό ποιηματάκι μας στο Σχολείο, του χωριού μας.
Ανεβασμένη στο βάθρο της Α’ τάξης στο νεόκτιστο εξαθέσιο του ορεινού Ασφενδιού, μου σιγοψιθύριζε η πρώτη μου δασκάλα η κ. Αθανασία Μαγκαφά, το παραπάνω ποιηματάκι για την ημέρα της Λαμπρής, που με τόση τέχνη του λόγου, συνέγραψε ο Εθνικός μας ποιητής.
Η ήμερα της Λαμπρής, έπειτα από την πένθιμη και θλιβερή, Αγία Μεγάλη Εβδομάδα, καταλύει την Σαραντάμερη αυστηρή νηστεία και προσφέρει απλόχερα ατέρμονη ευωχία και φαγοπότι, ‘για νηστεύσαντες και μη νηστεύσαντες’. Φυσικά όσοι επιλέγουν δια βίου, αποχή από το κρέας και χορτοφαγία ή φρουτοφαγία, είναι σεβαστή η επιλογή τους.
Το πλούσιο τραπέζι, είναι συνδυασμένο με τραγούδι και χορό, γιατί έτσι γιορτάζουμε εμείς το Πάσχα, το δικό μας το Ελληνικό Πάσχα.
Μετά την Εκκλησία για την Ακολουθία της Αγάπης, αφού ασπασθούμε ‘εχθρούς και φίλους’, γινόμαστε μια παρέα, ένα μεγάλο χορταστικό υπαίθριο τραπέζι, με γεμάτες τις καρδιές μας, έτοιμες για κέφι, γλέντι και χορό.
Το παραδοσιακό αρνί, σε οβελία στη σούβλα ή ψημένο στο φούρνο, στη γάστρα παραδοσιακά, πάνω στα κληματόφυλλα, μοιράζεται σε όλη την οικογένεια, σε συγγενείς και γείτονες. Τα Πασχαλινά κουλουράκια, οι κουλούρες, τα τσουρέκια και οι λαμπρόπιττες, εμπλουτίζουν όλα τα εθιμοτυπικά Ελληνικά τραπέζια. Στολίδι τους είναι τα βαμμένα κόκκινα αυγά, έτοιμα για τσουγκρίσματα γεμάτα ευχές. Όλοι οι Έλληνες μια αγαπημένη φιλόξενη παρέα, ανταλλάσσουν ευχές Αγάπης, γιατί το Πάσχα είναι γιορτή της Αγάπης και της Αδελφοσύνης. Γιατί οι Έλληνες έχουν φιλότιμο και ανοίγουν τα σπίτια τους σε δικούς τους, σε γείτονες, σε ξένους και περαστικούς και μοιράζονται ό, τι έχουν και δεν έχουν, χωρίς να γονατίζουν σε χρόνια οικονομικής κρίσης, πανδημίας και στερήσεων.
Θα στρώσουν το πλούσιο οικογενειακό τραπέζι, σε αυλές και σε μπαλκόνια και είναι ευπρόσδεκτοι φίλοι, γείτονες, ξένοι και περαστικοί, για να χορέψουν και να γλεντήσουν, με Δημοτική μουσική και τραγούδια.
Σύσσωμοι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί Έλληνες, φόρεσαν τα καλά τους ρούχα και πλημμύρισαν τις Εκκλησιές, για την Ανάσταση και το Ορθόδοξο Πάσχα.
Όλοι με κατάνυξη, άκουσαν το χαρμόσυνο Ευαγγέλιο της Αναστάσεως, όπου εν μέσω εκκωφαντικών κροτίδων και βαρελότων οι Ιερείς και οι ψάλτες έψαλλαν το Χριστός Ανέστη.
Με τις λαμπάδες αναμμένες και τα φαναράκια με το Άγιο Φως, να φωτίζει το δρόμο τους, επέστρεψαν οι πιστοί στα σπίτια τους , για το βραδινό μεταμεσονύχτιο οικογενειακό Πασχαλινό δείπνο.
Την Δεύτερη Ανάσταση, στον Εσπερινό της Αγάπης, οι Εκκλησιές θα πλημμυρίσουν ξανά από πιστούς, για να ακούσουν το Ευαγγέλιο της Αγάπης, σε πολλές γλώσσες.
Την επόμενη ημέρα της Λαμπρής ,γιορτάζει ο περικαλλής Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου, στο χωριό Πυλί. Αφού προηγηθεί αποβραδίς ο πανηγυρικός, Αρχιερατικός Εσπερινός, ακολουθεί η παραδοσιακή τράπεζα. Την επομένη ημέρα τελείται η Αρχιερατική Θεία Λειτουργία, για τη γιορτή του Μεγαλομάρτυρα, Στρατηλάτη Αγίου Γεωργίου. Ιδιαίτερη νότα στην λαμπερή ημέρα, δίνουν οι οργανωμένες, καθιερωμένες ιπποδρομίες, στο ορεινό, γραφικό χωριό Πυλί.
Συνεχίζοντας θα αναφερθούμε και στα άλλα φερώνυμα Εξωκκλήσια του Αη Γιώργη, που είναι σκόρπια σε όλο το νησί και στα χωριά μας, όπου γίνεται ξεχωριστή γιορτή στη χάρη του Στρατηλάτη. Όπως το πάλλευκο Εκκλησάκι του Αη Γιώργη του Μαστιχαριώτη. Καθώς και στον Αη Γιώργη της Χαλικούρας και του Αη Γιώργη της Καρυδιάς. Όπως επίσης και του Αη Γιώργη στα Μαυροκάμπια και του Αη Γιώργη του Μπεη, που μπαίνουν τα παιδιά από το χαμηλό του παραθυράκι. Όταν βγουν, εθιμοτυπικά, κρεμάνε κλωστές ή κομμάτια από τα ενδύματα τους στο δεντράκι, που σκεπάζει το Εκκλησάκι και βρίσκεται στο ορεινό
χωριό Ασφενδιού.
Τέλος ο πρώτος Μητροπολιτικός, Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου, του Αρρεναγωγείου, βρίσκεται στην παλιά πόλη της Κω και γιορτάζει με ιδιαίτερη λαμπρότητα. Φυσικά θα συναντήσουμε πολλά σκόρπια Εξωκλήσια, αφιερωμένα στην χάρη του Μεγαλομάρτυρα, Στρατηλάτη Αγίου Γεώργιου, που γιορτάζουν.
‘Αναστάσεως ημέρα και λαμπρυνθώμεν τη πανηγύρει και αλλήλους περιπτυξώμεθα…. είπωμεν αδελφοί’…. Χριστός Ανέστη!
Χρόνια Πολλά! Σε όσες και όσους γιορτάζουν τα ονομαστήρια τους.
Θερμές ευχές για καλό Πάσχα.
Ξανθίππη Αγρέλλη
