Α. Μακρινή υπόμνηση: σήμερα είναι η Παγκόσμια μέρα περιβάλλοντος! Υπό κανονικές συνθήκες θα συζητούσαμε για προβλήματα όπως: νερό, σκουπίδια, ενέργεια, σχέδια πόλεως κλπ. Το φυσικό μας περιβάλλον και ο τοπικός πληθυσμός με κινητήρια δύναμη τον Τουρισμό και τις συνέπειες της ‘’ανάπτυξης’’.. Ο υπεύθυνος για το μεγαλύτερο μέρος των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών αλλαγών που συνέβησαν τις τελευταίες δεκαετίες στην Κω είναι ο Τουρισμός! Στην οικονομία και την κοινωνία μπορεί τα πράγματα να φαίνονται καλά! Όπως δεν είναι τυχαίο το ότι δεν υπάρχουν μελέτες που να δείχνουν την μείωση της τοπικής ‘’ευημερίας’’ λόγω των ελλείψεων: νοσοκομείο, σχολεία, δρόμοι, υποδομές και της ακρίβειας και της εποχικότητας που έχει επιβάλει. Η τοπική πολιτική ηγεσία (Δήμος-Περιφέρεια-Βουλευτές) σιωπούν και υποτιμούν τα περιβαλλοντικά προβλήματα στα νησιά μας. Τι θα κόστιζε το σύστημα παρακολούθησης και ελέγχου των πιέσεων στο νερό; Παρακολούθησης των ρύπων στον ΧΥΤΑ; στο Αεροδρόμιο, στον σταθμό ΔΕΗ; στην θάλασσα, τις ακτές, τον αέρα; Θα φέρουν εμπόδια στις επενδύσεις;
Β. Λίγα λόγια για το νερό και την ΔΕΥΑΚ, με αφορμή την ημέρα. Αν μιλήσεις με τους ελάχιστους αγρότες θα σου πουν για τα πηγάδια που έχουν στερέψει. Για τις γεωτρήσεις που ξεπερνούν πια τα 150μ για νερό ενώ το βρίσκαμε στα 5-6 μέτρα Το 1/3 του νησιού είναι χωρίς πόσιμο νερό από το 2010 με απόφαση ΔΕΥΑ Ηρακλειδών χωρίς η ενιαία ΔΕΥΑΚ να έχει λύσει το πρόβλημα. Γιατί; Οσοι πέρασαν από εκεί την 12-ετία αυτή θα το ήθελαν, αλλά τι φταίει;
Γ. Η ΔΕΥΑΚ προήλθε από την συνένωση των 3 Δήμων (2010). Το 2013 είχε πια επιλυθεί το θεμα της μετάβασης και θα βασιστούμε στον προϋπολογισμό του 2013 αντιπαραβάλλοντας τον με το 2023. Μια 10-ετία εφαρμογών μας δίνει καλά συμπεράσματα για την διαχείριση και το αύριο του νερού στο νησί μας.
Ο προϋπολογισμός του 2013 ηταν συνολικά 22 εκ. ευρώ. Το 2023 ανέβηκε στα 34 εκ. Αύξηση 30%. μέση ετήσια αύξηση 1 εκ ευρώ δηλ. ποσοστό 4,5% ετησίως! Πολύ καλά ! Όμως που οφείλεται αυτή η αύξηση; Θα περίμενε κανείς να οφείλεται στην αύξηση πωλήσεων νερού και υπηρεσιών της ΔΕΥΑΚ. Όμως στους 2 προϋπολογισμούς περιγράφεται ανεμική αύξηση πωλήσεων από 3,7 εκ στο 4,5 εκ. ( +0,8 εκ. ποσοστιαία 20%, ετήσια 2%). Είμαστε προϊδεασμένοι από τα στοιχεια των προϋπολογισμών του Δημου και πάμε αμέσως να δούμε τα χρέη παρελθόντων ετών. Το 2013 τα χρέη στην ΔΑΥΑΚ (της κακοδιαχείρισης των χρονών των 3 Δήμων) ηταν 3,3 εκ. τα οποία στα 10 χρόνια του νέου μεγάλου Δημου ανέρχονται στα 12,4 εκ.! (+8,1 εκ., ετήσια 0,8 εκ., ποσοστιαία +20%, ετήσια 0,8 εκ. ποσοστό +2%). Η διαφορά των χρεών 10 ετών στην ΔΕΥΑΚ είναι 8,1 εκ. που προστίθενται στον προϋπολογισμού της ΔΕΥΑΚ ανεβάζοντας τον από τα 22 εκ στα 30 εκ. Το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι πρέπει να σταματήσει η πελατειακή λογική στην ΔΕΥΑΚ! Οι παρατάξεις Δύναμη Αλλαγής και Ισχυρή Κως πρέπει να μιλήσουν δημόσια για τις ευθύνες τους! Να περιγράψουν την πολιτική αλλαγής που θα ακολουθήσουν!
Δ. Που οφείλεται το υπόλοιπο της αύξησης του προυπ/σμου12-8,1=3,9 εκ. Πρώτη σκέψη το αποθεματικό. Το 2013 περιγράφεται στο 1. 216.000 ευρώ και το ΄23 στις 1.191.000 ευρώ. Αυτό ηταν αποτέλεσμα εν μέρει της ωρίμανσης του διοικητικού μηχανισμού της ΔΕΥΑΚ μετα την συνένωση άλλα μπορεί και άλλων παραγόντων με κυρίαρχο στοιχείο όμως την απόκλιση των αναμενομένων ετήσιων εισπράξεων λόγω της πελατειακής λογικής που η πολιτική ηγεσία επιβάλλει στον εισπρακτικό μηχανισμό της ΔΕΥΑΚ.
Ε. Το υπόλοιπο της διαφοράς 3,9-1,0=2,90 εκ ευρώ το βρίσκουμε στην μείωση των επιχορηγήσεων (χρήματα από το κράτος) της ΔΕΥΑΚ. Στον προϋπολογισμό του 2013 τα χρηματοδοτούμενα έργα ήταν 14,7 εκ ευρώ ενώ στο 2023 περιορίζονται στα 10 εκ.! Οι μνημονιακή περιορισμοί 2010-2023 μείωσαν το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων με αποτέλεσμα τον επηρεασμό της ΔΕΥΑΚ. Αυτός ο ‘’άνωθεν’’ καταναγκασμός θα ‘έχει διάρκεια και θέτει ζητήματα κυβερνητικής πολιτικής και θα ηταν αποδοτικότερο για μας να τα λεμέ διεκδικώντας χρηματοδοτήσεις και όχι να χαριεντιζόμαστε αφελώς στους κρατούντες.
Ζ. Θυμίζουμε το πολιτικό μας καθήκον: καταγραφή των γεωτρήσεων, κλείσιμο γεωτρήσεων στο μέτωπο της θάλασσας, εξοικονόμηση νερού (απαγόρευση ντους στην παραλία, ποτίσματος γκαζόν με υπόγειο καθαρό νερό), ποιοτικός έλεγχος νερού (οδηγία 98/83/ΕΚ), κοστολόγηση συν-εκτιμώντας το κόστος επαναφόρτισης του υπόγειου υδροφορέα, παραδοσιακές δράσεις και λειτουργίες γύρω από το νερό (δημιουργία αναβαθμίδων συγκράτησης νερού σε όλα τα ρέματα, διατήρηση του φυσικού πρανούς των ρεμάτων αντί της τσιμεντοποίησης, ανάδειξη των φυσικών πηγών, κλπ) και η εξάρτηση της έγκρισης των νέων επιχειρηματιών δράσεων στην περιφέρεια του Δήμου Κω από φέρουσα ικανότητα του υδάτινου δυναμικού κλπ.κλπ
Ν. Μυλωνάς
