Χαρμόσυνα χτύπησαν και πάλι, το πρωί της τελευταίας Κυριακής της Μεγάλης Σαρακοστής, όλες οι καμπάνες των Εκκλησιών, για να γιορτάσουν μαζί με τους ευλαβείς πιστούς, την Κυριακή των Βαΐων.
Μετά την Θεία Λειτουργία, οι Ιερείς μοιράζουν μαζί με το Αντίδωρο, τους βάγενους Σταυρούς, δηλ τα ‘βάγια’.
Στα Δωδεκάνησα, πολλά έθιμα άντεξαν και κράτησαν μέσα στους αιώνες. Φερμένο από το Ορθόδοξο Πατριαρχείο και ιδιαίτερα από το Άγιο Όρος, όπου οι Μοναχοί το μετέφεραν στην Ιερά Μονή του Αγίου Ιωάννου, του Ευαγγελιστή της Αποκάλυψης στην Πάτμο, υπάρχει το ξεχωριστό έθιμο των Βαΐων, με τους πλεκτούς βάγενους Σταυρούς. Από εκεί διαδόθηκε σε όλα τα νησιά, σταδιακά δε και σε μερικά μέρη της Ηπειρωτικής Ελλάδας.
Αν και στις άλλες Εκκλησίες, συνηθίζουν να μοιράζουν κλαδιά από φοίνικα, δάφνη ή ελιά, κυρίως στα Δωδεκάνησα, μοιράζουν πλεχτούς, βάγενους Σταυρούς, σε διάφορα σχέδια και μεγέθη.
Μια εβδομάδα πριν, ιδίως στα σπίτια των Ιερέων, ξεκινούν να πλέκουν τους περίτεχνους βάγενους Σταυρούς. Τα πλατιά φύλλα, κανονικού φοίνικα τύπου χουρμαδιάς, τα χαράζουν αφού φτιάξουν τον κόμπο ή την πέτρα, που συμβολίζει τον λίθο εμπρός στον Άγιο Τάφο του Χριστού, πλέκουν τους απλούς πλεκτούς Σταυρούς, τους Βυζαντινούς Σταυρούς, αλλά και το Αστέρι, καθώς και το υποζύγιο, που κουβάλησε τον ταπεινό Χριστό, την ημέρα των Βαΐων. Τέλος με τα μικρότερα φύλλα της κορυφής, φτιάχνουν τα μικρά Σταυρουδάκια. Αυτά συνήθως τα βάζουν οι ντόπιοι στα γράμματα, στέλλοντας την ευλογία της ημέρας των Βαΐων, στους ξενιτεμένους μας . Οι νοικοκυρές, τις Αγιασμένες ‘φούντες,’ από την Κυριακή της Σταυροπροσκύνησης καθώς και τα ‘βάγια,’ τα φυλάνε μπροστά στο εικονοστάσι του σπιτιού τους.
Η ημέρα των Βαΐων είναι ξεχωριστή. Για αυτό διακόπτεται και η νηστεία και καταναλώνεται το ευλογημένο ψάρι. Όπως λένε τα παιδιά το Σάββατο του Λαζάρου, στα ειδικά ‘κάλαντα,’ τραγουδώντας το ‘Βάγια, βάγια των Βαγιών, τρώνε ψάρι και κολιό’.
Η Κυριακή των Βαΐων, σημαίνει πως υποδέχθηκαν με χαρούμενες φωνές και επευφημίες τον Μεσσία, οι Ιουδαίοι κρατώντας κλάδους φοινίκων. Παράλληλα φανερώνει, την άκρα ταπείνωση του Χριστού, αφού πάνω σε ένα υποζύγιο, διάλεξε ο Χριστός, να εισέλθει στα Ιεροσόλυμα και δεν επέλεξε ένα περήφανο άλογο, αλλά ούτε και θα επέλεγε αν ήταν κοντά μας σήμερα, κανένα ακριβό αυτοκίνητο.
Το ίδιο βράδυ της Κυριακής των Βαΐων, τελείται σε όλες τις Εκκλησίες, η πρώτη Ακολουθία του Νυμφίου, με την παρουσία πλήθους ευλαβών πιστών.
Την μια Κυριακή γιορτάζουμε το ‘Ωσαννά ευλογημένος ο Ερχόμενος’ και την επόμενη καλούμαστε να γιορτάσουμε, την Λαμπροφόρο Ανάσταση του Χριστού, που έρχεται έπειτα από τα Σεπτά και Άγια Πάθη και την Σταυρική Του Θυσία, έως και την Ανάστασή Του.
Καλό Πάσχα.
Ξανθίππη Αγρέλλη
