Η υπόθεση Λύτρα, δηλαδή μια κακοποιητική συμπεριφορά ενδοοικογενειακής φύσης, ανέδειξε κάποιες αδυναμίες του δικαϊκού μας συστήματος, που θα πρέπει να μας προβληματίσουν.
Ξεκαθαρίζω από την πρώτη στιγμή ότι η συμπεριφορά του δικηγόρου αυτού είναι καταδικαστέα. Εξάλλου ο ίδιος έχει ομολογήσει την πράξη του και έχει ζητήσει συγνώμη. Βεβαίως η διάσταση μεταξύ της πράξης για την οποία ασκήθηκε δίωξη και αυτής την οποία ομολόγησε ο δικηγόρος-κατηγορούμενος, είναι ένα ζήτημα που θα απασχολήσει το δικαστήριο της ουσίας. Και εκεί μεταξύ άλλων, θα αξιολογηθεί η μεταμέλεια την οποία ενσαρκώνει η συγνώμη του.
Εκείνο όμως που πρέπει να μας απασχολήσει με αφορμή αυτήν την υπόθεση είναι τα αντανακλαστικά που επέδειξε το σύστημά μας στο συγκεκριμένο ερέθισμα.
Ασκήθηκε κακουργηματική δίωξη για σκοπούμενη βαριά σωματική βλάβη. Ο κατηγορούμενος συνελήφθη και παραπέμφθηκε στον αρμόδιο τακτικό Ανακριτή, να απολογηθεί. Μετά την απολογία του και με σύμφωνη γνώμη, Ανακριτή και Εισαγγελέα, ο κατηγορούμενος αφέθηκε ελεύθερος με περιοριστικούς όρους.
Μετά την επιβολή περιοριστικών όρων ακολουθεί μια εσπευσμένη πειθαρχική έρευνα της συμπεριφοράς των συγκεκριμένων δικαστών, από προϊσταμένους δικαστές του Αρείου Πάγου. Προστίθεται η εξαγγελία του Υπουργείου Δικαιοσύνης ότι θα αλλάξει το νομικό πλαίσιο και οι παραβάτες αυτών των αδικημάτων θα προφυλακίζονται πάραυτα, χωρίς καμιά ευχέρεια του δικαστή της ουσίας να αποφασίσει διαφορετικά για την τύχη τους. Εξαγγέλλεται δηλαδή μια εξαιρετική αντιμετώπιση αυτών των δραστών, που δεν βρίσκει έρεισμα στην δικαιϊκή τάξη, αφού και με το ισχύον καθεστώς δίνεται η δυνατότητα στους δικαστές να προφυλακίσουν, όποιον θεωρήσουν ύποπτο φυγής ή ύποπτο τέλεσης άλλων αδικημάτων μετά την άσκηση οποιασδήποτε ποινικής δίωξης.
Με αφορμή αυτήν την υπόθεση θεωρώ ότι θα πρέπει να μας προβληματίσει η αντίδραση της οργανωμένης πολιτείας υπό το κράτος της διάδοσης της υπόθεσης από τα ΜΜΕ. Όλες οι ενημερωτικές εκπομπές και όλα τα πρωϊνάδικα, όπως και τα δελτία ειδήσεων, όλων των μέσων, μεταφέρουν πληροφορίες οι οποίες δεν θα έπρεπε να έχουν φύγει από τα στενά πλαίσια της ανάκρισης. Αυτό επιτάσσει ο νόμος, ακριβώς για την προστασία του κατηγορουμένου αλλά και για την αποφυγή επηρεασμού των δικαστικών λειτουργών, οι οποίοι οφείλουν να κρίνουν επί της ουσίας την υπόθεση, χωρίς να επηρεάζονται από την κοινή γνώμη, από την γνώμη των κυβερνώντων, αλλά και των ανώτατων δικαστικών λειτουργών, από τους οποίους εξαρτάται η ανέλιξή τους.
Εγώ ως Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Κω, διαφωνώ πλήρως με την διαχείριση της υπόθεσης και θεωρώ ότι έχω χρέος να εκφράσω δημόσια αυτήν την διαφωνία μου. Είναι ανεπίτρεπτο να νομοθετούμε εσπευσμένα με βάση την τρέχουσα επικαιρότητα, διασπείροντας έτσι στην κοινωνία ότι για την εγκληματικότητα φταίει ο κακός νομοθέτης και η λύση βρίσκεται πάντα στην αυστηροποίηση ποινών και διαδικασίας, που στέλνει ακόμη και στο στάδιο της ανάκρισης κάθε κατηγορούμενο στην φυλακή. Πολύ περισσότερο διαφωνώ με την άμεση πειθαρχική διερεύνηση της υπόθεση, διότι και πάλι υπό το κράτος της διάδοσης της υπόθεσης, δείχνουμε μια ανεπίτρεπτη έλλειψη εμπιστοσύνης στους δικαστικούς μας λειτουργούς και μετατρέπουμε τους αξιολογητές σε οιωνούς κατηγορούμενους. Η κατεπείγουσα διερεύνηση της υπόθεσης, υποβάθμισε την αποστολή του ελέγχου. Αναίρεσε την παιδευτική του λειτουργία. Ευτέλισε τον διαρκή και σταθερό χαρακτήρα του και από δομικό εργαλείο βελτίωσης του συστήματος, τον μετέτρεψε σε μια εξαιρετική συμπεριφορά με εκ προοιμίου τιμωρητική διάθεση των ελεγκτών.
Η εξαιρετική αυτή πειθαρχική διερεύνηση της υπόθεσης, πέρασε λάθος μηνύματα στην κοινωνία. Έδωσε τόπο για σκέψεις υπολειτουργίας του δικαστικού μας συστήματος. Πέρασε μηνύματα ανεπάρκειας στην νομική αξιολόγηση και την ουσιαστική κρίση των δικαστών μας. Επιβράβευσε την πρακτική των καναλοδικίων, νομιμοποιώντας εν τοις πράγμασι την παραβίαση της μυστικότητας κάθε ποινικής προδικασίας. Κυρίως όμως, πλήγωσε όλους εμάς που υπηρετούμε περήφανα το δικαιϊκό μας οικοδόμημα και πιστεύουμε ότι υπάρχουν Δικαστές στην Αθήνα.
Κως 24 Ιουνίου 2024
Ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Κω
Μανώλης Χατζηάμαλλος
