Στις 7 Ιουλίου του 1981, στο σπίτι του στο Ψυχικό της Αθήνας άφησε την τελευταία του πνοή ο μεγάλος Κώος πατριώτης Σταμάτης Μανούσης. Ένας ευπατρίδης οραματιστής που αγάπησε την πατρίδα του Κω.
Ο Σταμάτης Μανούσης γεννήθηκε στην Κω στις 13 Φεβρουαρίου του 1905. Έβδομο παιδί του Κωνσταντίνου και της Σοφίας Μανούση. Διδάχθηκε τα πρώτα του γράμματα στην πατρίδα του και στη συνέχεια αποφοίτησε από το Νικηφόρειο Γυμνάσιο της Καλύμνου το 1922. Την ίδια χρονιά εγγράφεται στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από την οποία αποφοίτησε το 1928. Τα φοιτητικά του χρόνια ανέπτυξε αξιόλογη αγωνιστική δράση στους κόλπους της «Δωδεκανησιακής Νεολαίας» της οποίας ήταν μέλος, με αγώνες εναντίων της Ιταλικής κατοχής. Αυτός ήταν και ο λόγος που η Ιταλική Στρατιωτική Διοίκηση των Νησιών του στέρησε την Ιταλική Ιθαγένεια και του απαγόρευσε την επίσκεψη στην πατρίδα του. Την ίδια αγωνιστική δράση ανέπτυξε και ο αδελφός του Νίκος στην Αμερική.
Από το 1930 ως το 1934 εργάστηκε ως εσωτερικός ιατρός στην Πανεπιστημιακή Οφθαλμολογική Κλινική. Στη συνέχεια εγκαθίσταται στον Πειραιά, όπου ιδρύει δικό του ιατρείο.
Το 1936 παντρεύεται την Κική Δασκαλοπούλου με την οποία θα περάσει το υπόλοιπο της ζωής του και θα αποκτήσει μαζί της 4 παιδιά. Μετά τον γάμο του ιδρύει Οφθαλμολογική Κλινική στο Κολωνάκι στην Αθήνα. Πολλοί Κώοι θα περάσουν από την κλινική του Μανούση, θα φιλοξενηθούν εκεί και θα απολαύσουν την φροντίδα και την αγάπη του Σταμάτη για τους συμπατριώτες του. Ο φίλος μου Κώστας Θαλασσινός μου διηγείτο:
« Επειδή ήμουν φοιτητής που πηγαινοερχομουν από την Κω, ήθελε πάντα, όταν ανέβαινα στην Αθήνα, να τον ενημερώνω για όλα τα θέματα της Κω που είχαν σχέση με την κοινωνία της και τους ανθρώπους της. Πάντα έρχονται στη μνήμη μου οι ατελείωτες συζητήσεις που κάναμε στη βεράντα του σπιτιού του για την Κω πριν από το σεισμό του 1933, για τους ανθρώπους εκείνης της εποχής για τα παιδικά χρόνια του με τον Αρχιμανδρίτη Φιλήμονα που τον έπαιρνε μαζί του στους αγιασμούς και τα ξωκλήσια της Κω. Με πόση αγάπη και νοσταλγική διάθεση αναφερόταν σ’ όλα αυτά! Πόσο τα «ζούσε» όντας μακριά στην πολύβουη Αθήνα. Γι’ αυτό και θεωρούσε καθήκον και υποχρέωσή του να βοηθά όλους τους Κώους που έρχονταν στην Αθήνα, όχι μόνο για λόγους υγείας αλλά και για κάθε άλλο πρόβλημα. Ήταν, θα μπορούσε κανείς να πει, ο φυσικός του κηδεμόνας.
Χαιρόταν να ρωτά για τους δικούς του ανθρώπους, όλους με τα μικρά τους ονόματα. Γιατί να ξέρεις πως ο Σταμάτης Μανούσης ήταν ένα «κινητό Ληξιαρχείο» της Κω. Ήξερε την καταγωγή του καθένα, το σόι του, τον παππού του, τον πατέρα και τη μάνα του, τα παρατσούκλια των παλιών Κώων. Πόσα και πόσα δεν έχω ακούσει από τον ίδιο για κάποιαν άγνωστη σε μένα Κατέ, για κάποιαν Κοντοσταυλινιώ, για κάποια Μαριώ, για κάποια Κυρασιώ».
Κατά τον πόλεμο του 40 υπηρετεί ως έφεδρος Ανθυπίατρος στον Ελληνικό Στρατό, στο Μεσολόγγι. Στην κατοχή συμμετέχει με το ΕΑΜ σε αγωνιστικές δράσεις και διαθέτει την κλινική του που γίνεται λαϊκό κατάλυμα.
Μετά την Ενσωμάτωση έρχεται μετά από 25 χρόνια για πρώτη φορά στην Κω συνοδεύοντας τον πρώτο Μητροπολίτη Κώου Εμμανουήλ Καρπάθιο.
Το 1963 εκλέγεται βουλευτής Δωδεκανήσου με την Ένωση Κέντρου και επανεκλέγεται πάλι το 1964. Το 1965 προσχωρεί στους αποστάτες και ορκίζεται Υπουργός Υγιεινής στην κυβέρνηση Στεφανόπουλου. Κατά την υπουργεία του στην Κω με δικές του ενέργειες εκτελούνται ορισμένα έργα που συνετέλεσαν στην ανάπτυξη του νησιού. Γίνεται ο εκσυγχρονισμός του Νοσοκομείου, η Επέκταση του λιμενοβραχίονα .και διατίθεται ένα κονδύλι για τη συνέχιση των εργασιών της ανέγερσης του Διεθνούς Ιπποκρατείου Ιδρύματος.
Τα δύσκολα χρόνια της χούντας τίθεται σε κατ’ οίκον περιορισμό και το 1973
κλείνει την κλινική του για οικονομικούς λόγους.
Αναφερόμενος κάποιος στον Σταμάτη Μανούση, θα μπορούσε να γράψει πολλά που έχουν σχέση με τον ήπιο χαρακτήρα του, το μειλίχιο ύφος του, την ευγενική συμπεριφορά του και την απέραντη αγάπη του για κάθε πάσχοντα συμπατριώτη του. Ήταν ο ευεργέτης ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ και ο ΠΑΤΡΙΩΤΗΣ.
