Αν προσέξουμε, ποια κόμματα συγκροτούν ή στηρίζουν τις κυβερνήσεις των δυτικών κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα διαπιστώσουμε, ότι σε όλες αυτές τις χώρες υπάρχουν κυβερνήσεις συνεργασίας, που στηρίζονται σε συναινέσεις των κομμάτων τους. Αναφέρομαι σε κράτη, που έχουν δημοκρατίες κοινοβουλευτικές (όπως η Ελλάδα) και όχι προεδρικές. Αρχίζοντας από το νότο :
- Ιταλία : Η κυβέρνηση της στηρίζεται από το Σοσιαλδημ/κό Δημοκρατικό Κόμμα + το Κόμμα των 5 Αστέρων + το Κεντρώο Κόμμα Ι.V + την Αριστερά + το Κεντροδεξιό F.I.
- Ισπανία : Η κυβέρνηση της συγκροτείται από το Σοσιαλιστικό Κόμμα + το Κόμμα της Αριστεράς (αδελφό του ΣΥ.ΡΙΖ.Α) Podemos και στηρίζεται από αυτονομιστές.
- Πορτογαλία : Η κυβέρνηση της συγκροτείται από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, με την στήριξη (μέχρι τις βουλευτικές εκλογές Ιανουαρίου2022) της Ριζοσπαστικής Αριστεράς (βλ. ΣΥ.ΡΙΖ.Α) + του Κομουνιστικού Κόμματος
- Αυστρία : Η κυβέρνηση της συγκροτείται από το Συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα + το Κόμμα των Πρασίνων (παλαιότερα + το Σοσιαλδημοκρατικό).
- Γερμανία : Η νέα κυβέρνηση της συγκροτείται από Σοσιαλδημοκρατικό S.P.D + το Κόμμα των Πρασίων + Κόμμα Ελευθέρων Δημοκρατών F.D.P.
- Βέλγιο : Η κυβέρνηση του συγκροτείται από 7 συμπράττοντα κόμματα : το Σοσιαλδημοκρατικό + το Φιλελεύθερο + Κόμματα Οικολόγων + το C.D & V + το Κόμμα των Φλαμανδών Χριστιανοδημοκρατών.
- Ολλανδία : Η κυβέρνηση της συγκοτείται από το Φιλελεύθερο Κόμμα VVD + το Αριστερό Φιλελεύθερο D66 + το Εργατικό Κόμμα + το Κεντροδεξιό C.D.A.
- Δανία : Η κυβέρνηση της συγκροτείται από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα + το Σοσιαλιστικό Λαϊκό Κόμμα + το Σοσιαλφιλελεύθερο Κόμμα.
- Ιρλανδία : Η κυβέρνηση της συγκροτείται από το Κεντροδεξιό Κόμμα + το Κεντρώο F.G + το Κόμμα των Πρασίνων.
- Σουηδία : Η κυβέρνηση της συγκροτείται από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα + το Κόμμα της Αριστεράς.
- Φινλανδία : Η κυβέρνηση της συγκροτείται από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα + το Κόμμα Εθνικού Συνασπισμού + το Κόμμα των Πρασίνων + το Φιλελεύθερο Λαϊκό Κόμμα + την Συμμαχία της Αριστεράς.
Αλλά και σε άλλες δυτικοευρωπαϊκές χώρες, που δεν είναι μέλη της Ε.Ε (Νορβηγία, Ελβετία κ.λ.π), οι κυβερνήσεις συγκροτούνται από συμπράττοντα πολιτικά κόμματα, που στηρίζουν την διακυβέρνηση των χωρών τους σε προγραμματικές συμφωνίες. Και συνήθως εξαντλούν τη συνταγματική θητεία, εξασφαλίζοντας πολιτική σταθερότητα.
Εμείς στην Ελλάδα, δεν έχουμε «κουλτούρα» κυβερνήσεων συνεργασίας. Αντίθετα, έχουμε παράδοση μονοκομματικών αυτοδύναμων κυβερνήσεων, χωρίς να εξασφαλίζεται πολιτική σταθερότητα. Μεταδικτατορικά παραδείγματα πολλά
- Το 1977, με αυτοδύναμη κυβέρνηση Ν.Δ, έγιναν πρόωρες εκλογές.
- Το 1993, με αυτοδύναμη κυβέρνηση Ν.Δ, έγιναν πρόωρες εκλογές.
- Το 1996, με αυτοδύναμη κυβέρνηση ΠΑ.ΣΟ.Κ, έγιναν πρόωρες εκλογές.
- Το 2007, με αυτοδύναμη κυβέρνηση Ν.Δ, έγιναν πρόωρες εκλογές.
- Το 2009, με αυτοδύναμη κυβέρνηση Ν.Δ, έγιναν πρόωρες εκλογές.
- Και τώρα, που έχουμε αυτοδύναμη κυβέρνηση Ν.Δ, πιθανολογούνται πρόωρες εκλογές, παρά τις καθησυχαστικές κυβερνητικές διαβεβαιώσεις.
Όμως υπάρχει σοβαρή πιθανότητα, μετά τις επόμενες εκλογές, να προκύψει ανάγκη συνεργασίας κομμάτων, για να σχηματιστεί κυβέρνηση για την προσεχή τετραετία. Όχι μόνο γιατί αυτές θα γίνουν με απλή αναλογική (μετά απ’ αυτές δεν πρόκειται να τεθεί καν ζήτημα συνεργασιών), αλλά κυρίως μετά τις προαναγγελθείσες επαναληπτικές εκλογές, με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής που έχει ψηφιστεί, αν το πρώτο κόμμα δεν συγκεντρώσει πάνω από το 38% των ψήφων.
Για παράδειγμα, οι δημοσκοπήσεις επτά εταιρειών, που δημοσιεύθηκαν τον Δεκέμβρη 2021, κατά μέσον όρον, έδωσαν στο πρώτο κόμμα 33%. Αν πάρει αυτό το ποσοστό το πρώτο κόμμα κατά τις επαναληπτικές εκλογές, θα έχει πριμοδότηση 36 εδρών και θα αναδείξει 135 βουλευτές. Δηλαδή, δεν θα έχει πάλι αυτοδυναμία. Τότε τι θα πρέπει να γίνει ; Θα οδηγηθεί η χώρα σε τρίτες εκλογές μέσα σε δυο μήνες ; Αυτό θα αποτελέσει την απόλυτη πολιτική αστάθεια, επιδιώκοντας την πολιτική σταθερότητα, μέσω της αυτοδυναμίας !...
Αυτές τις καταστάσεις δεν τις βιώνουν όλες οι προαναφερθείσες χώρες, γιατί τα κόμματα μεταξύ τους διαλέγονται και επιδιώκουν προγραμματικές συγκλίσεις και συναινέσεις και μέσω αυτών πολιτική σταθερότητα.
Πιστεύω, ότι γι’ αυτην την σοβαρή πιθανότητα, τόσο τα πολιτικά κόμματα, όσο και όλο το πολιτικό σύστημα, πρέπει να προετοιμαστούν (θεσμικά και εσωκομματικά ο κάθε πολιτικός φορέας) και να μην «πιάνονται» απροετοίμαστα, όταν αυτό προκύπτει με την ετυμηγορία των ελλήνων και των ελληνίδων, οδηγώντας την χώρα σε πολύ βλαπτική πολιτική αστάθεια.
Ρόδος 10 / 1 / 2022
Κοσμάς Σφυρίου.
