Εμμηνόπαυση, ένα τεράστιο κεφάλαιο στη ζωή κάθε γυναίκας, ξεχωριστό και μοναδικό όπως κάθε φάση της πορείας μας. Ωστόσο, το κεφάλαιο αυτό "κουβαλά" πολλά άγχη, μύθους, πραγματικότητες και δεδομένα. Ένα από τα... βάρη του είναι το βάρος μας. Ναι, ένα από τα πιθανά "συμπτώματα" της εμμηνόπαυσης είναι η αλλαγή στο βάρος και στο σώμα μας. Και μάλιστα, μπορεί αυτά να ξεκινήσουν χρόνια πριν τη διακοπή της έμμηνου ρύσης.
Τι να κάνουμε; Κάποιες αλλαγές που θα βιώσουμε μεγαλώνοντας είναι αναπόφευκτες, όπως το σώμα μας που θα αλλάξει, το δέρμα που θα λεπτύνει και θα "κρεμάσει", είναι όμως και σημάδια όλων όσων έχουμε ζήσει, των εμπειριών μας, των υπέροχων ή των δύσκολων στιγμών που άφησαν το στίγμα τους στην εικόνα, στα συναισθήματα και στο σώμα μας. Οι αλλαγές αυτές είμαστε εμείς και αν τις απαρνηθούμε είναι σαν να αρνούμαστε το παρελθόν μας.
Μιλώντας, όμως, πιο συγκεκριμένα για τα κιλά στην εμμηνόπαυση, μπορεί να γίνει ένας διαχωρισμός. Ναι δεν θα μπούμε σε θέματα στερεοτύπων και "ιδανικής εικόνας", είναι όμως ένας παράγοντας υγείας, οπότε αξίζει να ασχοληθούμε πιο στενά με αυτόν.
Η Αμαλία Γιωτοπούλου, κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος, MSc στη Διατροφή Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο (@amaliagiotopoulou) μας δίνει την επιστημονική εξήγηση στο ερώτημα γιατί παχαίνουμε στην εμμηνόπαυση - και έχει μεγάλο ενδιαφέρον.
Ο ρόλος των οιστρογόνων στην εμμηνόπαυση
Οι επιλογές που κάνουμε καθημερινά στη διατροφή μας φαίνεται ότι επηρεάζουν την δράση των ορμονών του σώματος και συνεπώς τις αλλαγές στο βάρος μας και στην διατήρηση της υγείας μας. Και αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο στην εμμηνόπαυση και αναφορικά με τα οιστρογόνα. Πρόκειται για ορμόνες που κατά την αναπαραγωγική ηλικία, σε βοηθούν να καις λίπος, και κατευθύνουν το σώμα να συσσωρεύει το υπάρχον λίπος στους μηρούς και τους γοφούς. Στη φάση της περιεμμηνόπαυσης και κυρίως μετά την πλήρη διακοπή της περιόδου τα δεδομένα αυτά αλλάζουν. Καθώς τα οιστρογόνα μειώνονται, το λίπος τείνει να συσσωρεύεται γύρω από τη μέση. Παράλληλα με τη μείωση των οιστρογόνων, αρχίζουμε πια να χάνουμε την προστατευτική τους δράση έναντι πολλών χρόνιων νοσημάτων. Αυξάνεται ο κίνδυνος για ανάπτυξη καρδιαγγειακών νοσημάτων, σακχαρώδους διαβήτη, οστεοπόρωσης. Εμφανίζονται παράλληλα και πιο απλά συμπτώματα όπως οι κεφαλαλγίες, διαταραχές του ύπνου, εξάψεις, ευερεθιστότητα, αλλαγές διάθεσής, κατάθλιψη. Επίσης, στο στάδιο αυτό οι γυναίκες τείνουν να αυξάνουν το βάρος τους 1-2 κιλά ή και περισσότερα, ενώ παράλληλα χάνουν μυϊκή μάζα. Φυσικά εκτός από τις ορμόνες, τα γονίδια, ο τρόπος ζωής και η ηλικία του ατόμου φαίνεται ότι συμβάλλουν και αυτά ανεξάρτητα στη διατήρηση ενός αυξημένου σωματικού λίπους.
Γιατί παχαίνουμε στην εμμηνόπαυση;
Η μείωση των οιστρογόνων έχει φανεί ότι επηρεάζει την απόκριση του οργανισμού στην ινσουλίνη, την ορμόνη που ρυθμίζει το σάκχαρο του αίματος. Η σταδιακή λοιπόν αντίσταση στην ινσουλίνη έχει φανεί ότι σχετίζεται με συσσώρευση ενδοκοιλιακού λίπους και συνεπώς εντείνει την αύξηση της περιφέρειας της μέσης. Αυτή είναι μία από τις διαδικασίες που εξηγεί γιατί παχαίνουμε στην εμμηνόπαυση. Όσον αφορά στις ορμόνες που σχετίζονται με την όρεξη έχει φανεί ότι υπάρχει σημαντική σχέση μεταξύ αυτών και της μείωσης των οιστρογόνων. Η λεπτίνη μια ορμόνη που παράγεται από τα λιποκύτταρα όταν αυτά τείνουν να διογκώνονται, στέλνει φυσιολογικά σήμα στον εγκέφαλο να σταματήσει την λήψη τροφής, μειώνοντας την όρεξη. Τα χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων έχει φανεί ότι μπορεί να επηρεάσουν την λειτουργία της λεπτίνης, δημιουργώντας το φαινόμενο της λεπτινοαντίστασης. Ενώ παράλληλα, η γκρελίνη, η ορμόνη που μας ανοίγει την όρεξη φαίνεται να είναι αυξημένη σε περιεμμηνοπαυσιακές γυναίκες σε σχέση με μεταεμμηνοπαυσιακές αλλά και σε σχέση με γυναίκες μικρότερης ηλικίας. Έτσι, οι γυναίκες τείνουν να χάνουν την επαφή με τα σημάδια της πείνας αυξάνοντας την πρόσληψη της τροφής και των θερμίδων που καταναλώνουν καθημερινά.
Δύο συμβουλές για να ελέγχεις το βάρος σου
Γυμνάσου: Αυτή την περίοδο της ζωής μας είναι περισσότερο αναγκαίο από ποτέ να ακολουθήσουμε ένα δραστήριο τρόπο ζωής με αυξημένη φυσική δραστηριότητα. Ο στόχος είναι διπλός: Να αυξήσουμε τον μεταβολισμό μας και τις καύσεις και να ενισχύσουμε τον μυϊκό μας ιστό που τείνει να μειώνεται με την εμμηνόπαυση. Έτσι σε συνδυασμό με μια ισορροπημένη διατροφή θα πετύχουμε την διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους.
Ξέχνα τη ζυγαριά: Χρησιμοποίησε ως μέτρο ένα παλιό τζιν ή ένα στενό φόρεμα που θέλεις να ξαναφορέσεις. Πόσους πόντους πρέπει να χάσεις για να σου κάνει; Έχει φανεί ότι όταν είμαστε στο στάδιο της εμμηνόπαυσης και καθώς το σώμα μας αλλάζει δεν είναι εύκολο να δούμε τόσο εύκολα να μειώνονται τα νούμερα στη ζυγαριά. Παρόλα αυτά, με έναν συνδυασμό άσκησης και ισορροπημένης διατροφής θα διαπιστώσεις ότι μπορείς να χάσεις πόντους. Και μάλιστα στα σημεία που σε ενδιαφέρει!
shape.gr
