Από τις κοινές διαταραχές του πεπτικού συστήματος είναι το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS). Ένας στους πέντε Έλληνες πάσχει από αυτό,
με τη συχνότητα να είναι διπλάσια στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες. Το IBS επηρεάζει το παχύ έντερο και προκαλεί δυσάρεστα συμπτώματα που επηρεάζουν την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής του ατόμου. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, ο τρόπος και η ποιότητα διατροφής και, φυσικά, το στρες συμβάλλουν σημαντικά στην έξαρση των συμπτωμάτων, που είναι συνήθως κράμπες στο έντερο, φουσκώματα, πρηξίματα, αέρια, δυσκοιλιότητα ή διάρροια.
Τι πυροδοτεί τα συμπτώματα;
• Το άγχος: Οι περισσότεροι άνθρωποι με το συγκεκριμένο σύνδρομο έχουν έξαρση των συμπτωμάτων σε περιόδους έντονου άγχους ή κακής ψυχολογικής κατάστασης. Ωστόσο, το άγχος, ενώ επιδεινώνει τα συμπτώματα, δεν αποτελεί την κύρια αιτία εμφάνισής τους.
• Η διατροφή: Ο ρόλος που παίζουν κάποιες τροφικές αλλεργίες ή δυσανεξίες στο σύνδρομο δεν είναι απόλυτα διευκρινισμένος. Ωστόσο, η κατανάλωση κάποιων τροφίμων, όπως τα όσπρια και τα λαχανικά, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ο καφές
ή τροφές πλούσιες σε λιπαρά, μπορεί να επιδεινώνει τα συμπτώματα. Και εδώ έρχεται ένα συχνό λάθος. Μετά τη δυσάρεστη εμπειρία του το άτομο συνηθίζει
να αποκλείει τις εν λόγω τροφές από το διατροφολόγιό του, γιατί τις θεωρεί υπεύθυνες για τα συμπτώματα αυτά. Όμως, απορρίπτοντας βασικές ομάδες
τροφίμων, όπως τα λαχανικά και τα φρούτα, κινδυνεύεις από σοβαρές διατροφικές ελλείψεις, όπως χαμηλή πρόσληψη βιταμινών, μετάλλων και, φυσικά, φυτικών ινών. Ενώ, λοιπόν, θα παρατηρήσεις βελτίωση προσωρινά στο πεπτικό σου σύστημα, σε βάθος χρόνου οι παραπάνω ελλείψεις θα αποδειχτούν επιζήμιες για άλλα συστήματα του οργανισμού.
Να καταναλώνεις όσπρια και λαχανικά ενώ πονάς;
Ακολουθούν μερικές συμβουλές για το πώς πρέπει να διαχειριστείς τους βασικούς "ενόχους":
• Γίνε παρατηρητική. Δες πώς νιώθεις όταν καταναλώνεις συγκεκριμένες τροφές. Έτσι, όταν πρόκειται το γεύμα σου να περιέχει κάποιο "ύποπτο" τρόφιμο, θα μπορείς να το διαχειριστείς σωστά καταναλώνοντας μικρή ποσότητα και μη συνδυάζοντάς το με κάποιο άλλο, εξίσου "ύποπτο" τρόφιμο.
• Εξατομίκευσε την κατάσταση. Να θυμάσαι ότι δεν ενοχλούν όλους τα ίδια τρόφιμα. Για παράδειγμα, μπορεί κάποιοςνα υποφέρει τρώγοντας φασολάκια, ενώ κάποιος άλλος να μην ενοχλείται καθόλου.
• Προσωρινή απομάκρυνση τροφών. Δε θα αφαιρέσεις μιαγια πάντα από το πρόγραμμά σου τα τρόφιμα που σε ενοχλούν. Κάτι τέτοιο θα συμβεί προσωρινά, μέχρι να ηρεμήσουν τα συμπτώματα. Στη συνέχεια τα επαναφέρεις σταδιακά στο διατροφολόγιό σου.
• "Ό,τι είναι πράσινο δεν το ξανατρώς". Να έχεις στο μυαλό σου ότι αυτός είναι ένας από τους πιο κοινούς μύθους για το σύνδρομο. Άλλωστε, δε σε ενοχλούν όλα τα λαχανικά. Εντόπισε ποια δε σε πειράζουν και για ένα διάστημα, μέχρι να υποχωρήσουν τα συμπτώματα, περιόρισε την κατανάλωσή τους.
• Τα όσπρια συνήθως ενοχλούν περισσότερο και γι’ αυτό είναι τα τελευταία που θα επανεντάξεις στη διατροφή σου τις περιόδους που το πρόβλημα είναι σε έξαρση. Ξεκίνα με αναποφλοίωτα και μικρές ποσότητες.
• Χρειάζεσαι τις φυτικές ίνες. Οι φυτικές ίνες χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: τις διαλυτές και τις αδιάλυτες. Οι πρώτες βρίσκονται κυρίως στα φρούτα, στη βρόμη και στα όσπρια και μπορούν να βελτιώσουν τα συμπτώματα του IBS. Σε κάποιες περιπτώσεις συνιστώνται και συμπληρώματα διαλυτών φυτικών ινών.
• Μην εστιάζεις μόνο στα λαχανικά και τα όσπρια. Παρατήρησε αν σου προκαλούν έξαρση συμπτωμάτων και άλλα τρόφιμα, όπως τα γαλακτοκομικά, ο καφές, τα light προϊόντα με υποκατάστατα ζάχαρης και τα επεξεργασμένα τρόφιμα πλούσια σε λίπος.
• Κυρίως το γάλα και σπανιότερα το γιαούρτι ή το τυρί μπορούν να επιδεινώσουν τα συμπτώματα. Δοκίμασε γάλα χωρίς λακτόζη ή υποκατάστατα γάλακτος καθώς και γιαούρτι ή τυριά με μειωμένα λιπαρά.
• Σε έξαρση των συμπτωμάτων απόφυγε τον καφέ ή, αν δεν μπορείς, μείωσε την ποσότητα που καταναλώνεις. Απόφυγε, επίσης, τα επεξεργασμένα τρόφιμα, πλούσια σε λίπος και σάκχαρα, όπως μπισκότα, σοκολάτες κ.ά. και υιοθέτησε μια συνολικά ισορροπημένη διατροφή.
• Η διατροφή για την αντιμετώπιση του IBS είναι προσωπική υπόθεση, ενώ δεν επηρεάζονται όλοι από τα ίδια τρόφιμα. Η εξατομίκευση, η παρατήρηση χωρίς προκατάληψη και η διαχείριση του άγχους είναι τα "κλειδιά" για την αντιμετώπισή του.
Μαρίνα Πόγκα, κλινική διαιτολόγο-διατροφολόγο, καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής
shape.gr
