Τα αυτοάνοσα νοσήματα -που προκύπτουν όταν το ανοσοποιητικό μας στρέφεται εναντίον του και αρχίζει να επιτίθεται στα υγιή κύτταρα- μπορεί να παρουσιαστούν στον καθένα, ωστόσο σχεδόν το 80% των πασχόντων είναι γυναίκες.
Κανείς δεν γνωρίζει την ακριβή αιτία γι’ αυτό, έρευνες όμως υποδεικνύουν ότι μπορεί να σχετίζεται με τον τρόπο με τον οποίο εκφράζονται ορισμένα γονίδια στις γυναίκες. Όποια κι αν είναι η αιτία, τα νέα είναι άσχημα, καθώς οι αυτοάνοσες ασθένειες παρουσιάζουν άνοδο. «Τα τελευταία 50 χρόνια, τα περιστατικά αυτοάνοσων ασθενειών στις ΗΠΑ έχουν τριπλασιαστεί» αναφέρει η Amy Myers, M.D., συγγραφέας του The Autoimmune Solution.
Υπάρχουν τουλάχιστον 80 διαφορετικά αυτοάνοσα. Παρότι το κάθε ένα είναι μοναδικό, πολλά έχουν παρόμοια συμπτώματα όπως κόπωση, ζαλάδα και πυρετικά δέκατα. Το κλασικό σύμπτωμα πολλών αυτοάνοσων είναι η φλεγμονή, η οποία μπορεί να προκαλέσει κοκκίνισμα στην περιοχή, αίσθηση καύσου, πόνο και πρήξιμο.
Η θεραπεία είναι διαφορετική για κάθε ασθένεια, συνήθως όμως συμπεριλαμβάνει αντιφλεγμονώδη φάρμακα, φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό ή νεότερους βιολογικούς παράγοντες που είτε μιμούνται ουσίες που παράγει φυσιολογικά το σώμα είτε μπλοκάρουν άλλες ουσίες που αποτελούν τμήμα του ανοσοποιητικού συστήματος, εξηγεί ο Howard Smith, M.D., ρευματολόγος και διευθυντής της Κλινικής για το Λύκο στο Νοσοκομείο του Κλίβελαντ.
Υπάρχει επίσης μια στροφή προς τις φυσικές θεραπείες, όπως μείωση των φλεγμονωδών τροφών (π.χ. τροφών με πολλή ζάχαρη και κορεσμένα λιπαρά), του άγχους, των τοξινών ενώ πολλές εναλλακτικές θεραπείες εστιάζουν στην υγεία του εντέρου. Όπως σημειώνει η Myers, το 80% του ανοσοποιητικού μας συστήματος εντοπίζεται στο έντερο. Η έγκαιρη διάγνωση είναι ο καλύτερος τρόπος να καθυστερήσεις την εξέλιξή τους, θα πρέπει όμως να ξέρεις τι να ψάξεις.
Ρευματοειδής αρθρίτιδα
Περίπου το 4% των γυναικών θα παρουσιάσουν ρευματοειδή αρθρίτιδα (ΡΑ) στη διάρκεια της ζωής τους, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Arthritis and Rheumatism. Η ασθένεια προκαλεί συμπτώματα φλεγμονής στις αρθρώσεις σε όλο το σώμα, κυρίως στα χέρια, τα δάχτυλα, τους αγκώνες, τα γόνατα και τα ισχία.
Η ΡΑ διαφοροποιείται από την οστεοαρθρίτιδα, μια συχνή εκφυλιστική κατάσταση που σχετίζεται με τη φθορά των αρθρώσεων. Τα συμπτώματα της ΡΑ όπως η κόπωση, ο πυρετός, η απώλεια βάρους και η απώλεια όρεξης, τείνουν να παρουσιάζονται γρήγορα και να επιδεινώνονται μέσα σε λίγες εβδομάδες, αντί να εξελίσσονται αργά με τον καιρό. Η ΡΑ προκαλεί επίσης συμμετρικά συμπτώματα, που σημαίνει ότι επηρεάζονται και οι δύο πλευρές του σώματος.
Η θεραπεία για τη ΡΑ συμπεριλαμβάνει μη στεροειδή συντογραφούμενα φάρμακα για τη μείωση του πρηξίματος και του πόνου, συνταγογραφούμενα φάρμακα και βιολογικές θεραπείες που σταματούν τις επιθέσεις του ανοσοποιητικού συστήματος, άσκηση και φυσιοθεραπεία για τη βελτίωση της κινητικότητας. Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής όπως η άσκηση, η διαχείριση του βάρους και η γενική φροντίδα της υγείας παίζουν όλα σημαντικό ρόλο.
Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
Εννιά στους δέκα ανθρώπους με λύκο, μία νόσο που μπορεί να επηρεάσει τις αρθρώσεις, το δέρμα, τα νεφρά, την καρδιά, τους πνεύμονες και άλλα σημεία του σώματος, είναι γυναίκες. Το ίδρυμα για το λύκο στις ΗΠΑ (Lupus Foundation of America) εκτιμά πως από τη νόσο πάσχουν τουλάχιστον 1,5 εκατομμύρια Αμερικανοί, ο πραγματικός αριθμός όμως μπορεί να είναι ακόμη
πιο ψηλός. (Η Selena Gomez έχει μιλήσει ανοιχτά για τη μάχη της με την ασθένεια.)
Ο λύκος μπορεί να επηρεάσει πολλά και διαφορετικά όργανα, οπότε συχνά συνοδεύεται από ένα μεγάλο εύρος συμπτωμάτων, γεγονός που μπορεί να δυσκολέψει τη διάγνωση. Τα συμπτώματα μπορεί να συμπεριλαμβάνουν έντονη κόπωση, πονοκεφάλους, επώδυνες ή πρησμένες αρθρώσεις, πυρετό, αναιμία, πρήξιμο στα πέλματα, τα πόδια, τις παλάμες και/ή γύρω από τα μάτια, πόνο στο στήθος όταν παίρνεις βαθιά ανάσα, εξάνθημα σε σχήμα πεταλούδες στα μάγουλα και τη μύτη, ευαισθησία στον ήλιο, τριχόπτωση, ανώμαλο σχηματισμό θρόμβων, δάχτυλα που γίνονται άσπρα και/η μπλε όταν κάνει κρύο και έλκη στο στόμα ή τη μύτη. Η θεραπεία συχνά συμπεριλαμβάνει κορτικοστεροειδή και άλλα φάρμακα που συμβάλουν στη μείωση της φλεγμονής, καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα και ελαχιστοποιούν τις βλάβες στα όργανα.
Σύνδρομο Sjögren
(Σγιόγκρεν)
Με το σύνδρομο Sjögren, ή αυτοάνοση επιθηλίτιδα, το ανοσοποιητικό σου σύστημα επιτίθεται στους αδένες που παράγουν δάκρυα και σάλιο. Αυτό προκαλεί μείωση τόσο στην ποσότητα όσο και στην ποιότητα των εκκρίσεών τους και οδηγεί σε συμπτώματα όπως ξηροφθαλμία και ξηροστομία.
Τέσσερα εκατομμύρια άνθρωποι στις ΗΠΑ έχουν το εν λόγω σύνδρομο και μέση ηλικία εκδήλωσης είναι στα τέλη της δεκαετίας των σαράντα. Οι επιστήμονες θεωρούν πως η νόσος προκαλείται από έναν συνδυασμό γονιδίων και έκθεσης σε ιό ή βακτήριο, διερευνούν όμως επίσης την πιθανότητα να παίζουν ρόλο το ενδοκρινές και το νευρικό σύστημα.
Η θεραπεία εξαρτάται από το ποιο σημείο του σώματος έχει επηρεαστεί. Για παράδειγμα, η ξηροφθαλμία θεραπεύεται με κολλύρια ή αλοιφές ή κλείνοντας εν μέρει τους δακρυικούς πόρους ώστε να συγκεντρώνονται περισσότερα δάκρυα μέσα στο μάτι.
Μπορεί όμως να χρειαστούν αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή χειρουργείο σε πιο σοβαρές περιπτώσεις.
Η ξηροστομία μπορεί να αντιμετωπιστεί με τσίχλες ή καραμέλες (χωρίς ζάχαρη και στις δύο περιπτώσεις, καθώς η ξηροστομία συνδέεται άμεσα με τη δημιουργία τερηδόνας). Άλλοι τρόποι αντιμετώπισης είναι το πολύ νερό, η χρήση lip balm, ενώ υπάρχουν κι άλλες θεραπείες όπως υποκατάστατα σίελου ή φάρμακα που διεγείρουν τους σιελογόνους αδένες.
Ψωρίαση
Μια χρόνια κατάσταση του δέρματος που κάνει τα δερματικά κύτταρα να ανανεώνονται πάρα πολύ γρήγορα, η ψωρίαση μπορεί να είναι το μόνο αυτοάνοσο που παρουσιάζεται αντίστοιχα σε άντρες και γυναίκες. Εκτιμάται πως πάσχουν από ψωρίαση περίπου 7,5 εκατομμύρια Αμερικανοί.
Ο πιο συνηθισμένος της τύπος, η ψωρίαση κατά πλάκας, παρουσιάζεται ως ψηλαφητά, κόκκινα στίγματα που καλύπτονται από ασημί «λέπια» από νεκρά δερματικά κύτταρα. Αυτές οι βλάβες ή πλάκες, που συνήθως προκαλούν φαγούρα, είναι επώδυνες και συχνά ματώνουν, παρουσιάζονται κυρίως στο κρανίο, τα γόνατα, τους αγκώνες και το κάτω μέρος της πλάτης.
Οι ήπιες μορφές ψωρίασης συνήθως είναι διαχειρίσιμες με ειδικές ενυδατικές κρέμες και σαμπουάν, ενώ οι μέτριες έως σοβαρές περιπτώσεις συνήθως απαιτούν έναν συνδυασμό τοπικής θεραπείας, φωτοθεραπεία και φάρμακα.
Ψωριασική αρθρίτιδα
Δεν χρειάζεται να έχεις ψωρίαση για να κάνεις ψωριασική αρθρίτιδα, ωστόσο έως και το 40% των ανθρώπων με ψωρίαση θα την παρουσιάσουν. Η φλεγμονώδης αρθρίτιδα αυτού του τύπου, συνήθως επηρεάζει τις μεγάλες αρθρώσεις. Σε σοβαρές περιπτώσεις προκαλεί πόνο, δυσκαμψία, πρήξιμο και περιορισμό μέσα και γύρω από την άρθρωση. Η έγκαιρη θεραπεία, που συμπεριλαμβάνει φάρμακα για τη μείωση της φλεγμονής και του πρηξίματος ή βιολογικούς παράγοντες, μπορεί να προλάβει τη βλάβη στις αρθρώσεις που επιδεινώνεται καθώς εξελίσσεται η πάθηση.
Θυρεοειδίτιδα Hashimoto
Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto παρουσιάζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στο θυρεοειδή, έναν αδένα σε σχήμα πεταλούδας στο κέντρο του λαιμού και συνήθως οδηγεί σε ανεπάρκεια των θυρεοειδικών ορμονών (υποθυρεοειδισμός). Η Hashimoto επηρεάζει 14 εκατομμύρια Αμερικανούς, που σημαίνει ότι είναι η πιο συχνή μορφή διαταραχής του θυρεοειδούς. (Το μοντέλο Gigi Hadid έχει δηλώσει δημόσια ότι υποφέρει από θυρεοειδίτιδα Hashimoto.)
Κάποιοι άνθρωποι παρατηρούν ένα πρήξιμο στο μπροστινό μέρος του λαιμού τους (κήλη). Άλλα συμπτώματα μπορεί να συμπεριλαμβάνουν κόπωση, αύξηση βάρους, διαταραχές της διάθεσης, ορμονική ανισορροπία, πόνο στους μυς ή τις αρθρώσεις, παγωμένα χέρια και πόδια, ξηρό δέρμα και νύχια, έντονη τριχόπτωση, δυσκοιλιότητα και αλλαγές στη φωνή. Τα θέματα αυτά συνήθως διορθώνονται λαμβάνοντας συνθετικό υποκατάστατο ορμόνης.
Σκληρόδερμα
Με κύριο χαρακτηριστικό την ανώμαλη ανάπτυξη του κολλαγόνου (του συνδετικού ιστού στο δέρμα και τα αιμοφόρα αγγεία), το σκληρόδερμα πλήττει περίπου 24 στους 100.000 ανθρώπους. «Το δέρμα σκληραίνει και παχαίνει και δυσκολεύει πολύ την κίνηση» εξηγεί η Mona Gohara, M.D., επίκουρος καθηγήτρια δερματολογίας στην Ιατρική Σχολή του Γέιλ. Σκληροί ιστοί μπορεί επίσης να αναπτυχθούν στα νεφρά, τους πνεύμονες, την καρδιά και τον γαστρεντερικό σωλήνα.
Τα φάρμακα απαλύνουν τα συμπτώματα – για παράδειγμα, τα φάρμακα για την αρτηριακή πίεση μπορεί να προλάβουν προβλήματα στους πνεύμονες και την καρδιά ενώ οι αναστολείς αντλίας πρωτεΐνης μπορεί να μειώσουν τα στομαχικά οξέα που προκαλούν τις καούρες. Η φυσιοθεραπεία μπορεί να συμβάλει στη διαχείριση του πόνου και να βελτιώσει τη δύναμη και την κινητικότητα.
Νέες θεραπείες
Συνεχώς κυκλοφορούν νέες θεραπείες για τα αυτοάνοσα νοσήματα, ανάμεσά τους βιολογικοί παράγοντες, που κάνουν πιο εύκολη την αντιμετώπισή τους και καλύτερη την καθημερινότητα των ασθενών.
Πηγή: shape.gr
