Όλα αυτά, πέραν της χαράς, της προσμονής, ενδέχεται να προκαλούν και στρεσογόνα συναισθήματα σχεδόν σε όλες τις μητέρες, γεγονός το οποίο, έως ένα βαθμό, αποτελεί υγιή και αναμενόμενη αντίδραση του ατόμου στη βίωση μίας ιδιαίτερα έντονης κατάστασης, όπως η εγκυμοσύνη. Ωστόσο, κάποιες φορές, τα αγχογόνα αυτά συναισθήματα ενδέχεται να επιμείνουν και μετά τον τοκετό, δημιουργώντας με τη σειρά τους στη μητέρα ευερεθιστότητα, εκνευρισμό, καθώς και αισθήματα αναξιότητας και μελαγχολίας, τα οποία, φυσικά, αντίκεινται στις προσδοκίες που είχαν διαμορφωθεί εξ αρχής. Εν ολίγοις, μας επισκέπτεται η επιλόχειος κατάθλιψη.
Πότε καταλαβαίνουμε ότι πρόκειται για επιλόχειο κατάθλιψη
Το φαινόμενο της βίωσης αρνητικών συναισθημάτων μετά τον τοκετό δεν αποτελεί μία ανησυχητική κατάσταση, εφόσον αυτά υποχωρήσουν εντός των επόμενων δύο εβδομάδων μετά τη γέννηση του παιδιού. Εν αντιθέσει, συνιστά ένα σύνηθες φαινόμενο, που πλήττει κατά προσέγγιση το 80% του αναφερόμενου πληθυσμού και συνήθως οφείλεται στις ορμονικές διαταραχές που προκαλεί η εγκυμοσύνη καθώς και σε ενδεχόμενες αγχογόνες σκέψεις που συχνά αφορούν το μέλλον της οικογενειακής ζωής.
Σε περίπτωση που η συναισθηματική επιβάρυνση επιμείνει για διάστημα που υπερβαίνει τις δύο εβδομάδες και μπορεί να διαρκέσει μέχρι και ένα έτος μετά τη γέννα, η κατάσταση αγγίζει τα όρια της ψυχοπαθολογίας, για αυτό και απαιτεί άλλη προσέγγιση. Πρόκειται για μία μορφή κλινικής κατάθλιψης, γνωστή ως επιλόχειο κατάθλιψη, η οποία αγγίζει το 15-25% του αντίστοιχου πληθυσμού κι έχει ως κύριο χαρακτηριστικό την απώλεια ενδιαφέροντος για πάσης φύσεως αντικείμενα και δρστηριότητες, καθώς και το αίσθημα παρατεταμένης θλίψης.
Επιλόχειος κατάθλιψη και συμπτώματα
> Ανηδονία, απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που στο παρελθόν διεκπεραιώνονταν με ευχαρίστηση
> Αίσθημα αναξιότητας του εαυτού
> Συχνές σκέψεις που αφορούν τον θάνατο
> Καταθλιπτικό συναίσθημα, κλάμα, αίσθημα κενότητας
> Εύκολη κόπωση
> Απώλεια ή προσθήκη σωματικού βάρους σε σημαντικό βαθμό
> Δυσκολίες στην ψυχοκινητική δραστηριότητα
> Δυσκολίες στην ικανότητα για συγκέντρωση, προσοχή και αποφασιστικότητα
> Διαταραχή του ύπνου
Προκειμένου να διαγνωσθεί η επιλόχειος κατάθλιψη, θα πρέπει το άτομο να εμφανίζει τουλάχιστον 5 από τα συμπτώματα που αναφέρθηκαν. Επίσης, θα πρέπει η ύπαρξη των συμπτωμάτων να καθιστά την καθημερινότητα του ατόμου δυσλειτουργική και το ίδιο το άτομο ανίκανο να συνδιαλλαχθεί με άλλα άτομα. Τέλος, θα πρέπει τα συμπτώματα αυτά να μην συνιστούν αποτέλεσμα κάποιου εξωτερικού γεγονότος, (π.χ. θάνατος, διαζύγιο κλπ.) ούτε και να προκύπτουν λόγω χρήσης ουσιών ή άλλων παθολογικών καταστάσεων.
*Ευχαριστούμε τη Φραντζέσκα Καραγιάννη, MSc. Κλινική Ψυχολόγο – Ψυχοθεραπεύτρια
