Συμφωνίες για προσέλκυση 40.000 ξένων εργατών ώστε να απασχοληθούν στους τομείς του τουρισμού, της γεωργίας και των κατασκευών, όπου καταγράφονται σοβαρές ελλείψεις, προωθεί η κυβέρνηση με την Αρμενία, τη Γεωργία, τη Μολδαβία από την Ευρώπη και την Ινδία, τις Φιλιππίνες και το Βιετνάμ από την Ασία. Η πρώτη συμφωνία αναμένεται να υπογραφεί εντός Μαρτίου με την Ινδία και θα έρθει προς κύρωση στη Βουλή αμέσως μετά.
Προσέλκυση 40.000 εργαζομένων από έξι χώρες
«Πιστεύουμε ότι σύντομα θα είμαστε σε θέση να προχωρήσουμε στην υπογραφή συμφωνίας κινητικότητας για τη μετανάστευση, που θα επιτρέψει σε περισσότερους Ινδούς εργαζομένους να έρθουν στην Ελλάδα με οργανωμένο τρόπο». Με αυτή τη φράση ο πρωθυπουργός κατά τη διάρκεια του ελληνο-ινδικού επιχειρηματικού φόρουμ, με τίτλο «Exploring Economic Collaboration Between Greece and India: Future Prospects», προανήγγειλε πως σύντομα θα έχουμε μια συμφωνία για τη μετανάστευση μεταξύ των δύο χωρών. Πράγματι, η συμφωνία Ελλάδας – Ινδίας για τη μετανάστευση πρόκειται να υπογραφεί εντός του Μαρτίου και να έρθει στην ελληνική Βουλή για επικύρωση αμέσως μετά. Η συμφωνία με την Ινδία αποτελεί μόνο ένα μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου της κυβέρνησης που περιλαμβάνει συμφωνίες με συνολικά έξι χώρες, την Αρμενία, τη Γεωργία, τη Μολδαβία από την Ευρώπη, την Ινδία, τις Φιλιππίνες και το Βιετνάμ από την Ασία, και έχει τελικό στόχο την προσέλκυση περίπου 40.000 πολιτών των χωρών αυτών για να καλύψουν πάγιες ανάγκες της χώρας σε εργατικό δυναμικό.
Η απασχόλησή τους θα αφορά τους τομείς της γεωργίας, του τουρισμού και των κατασκευών, όπου εντοπίζεται έλλειψη εργατικών χεριών.
Οι συμφωνίες με αυτές τις έξι χώρες αποτελούν το δεύτερο βήμα της στρατηγικής της κυβέρνησης για τη λύση του μείζονος προβλήματος της έλλειψης εργατικών χεριών και των μεγάλων ελλείψεων στην αγορά εργασίας.
Το πρώτο είχε γίνει με το περίφημο πλέον νομοσχέδιο που είχε ψηφιστεί την περίοδο των Χριστουγέννων και αφορούσε τη νόμιμη απασχόληση των ήδη διαμενόντων εδώ, φέρνοντας τότε τη σφοδρή αντίδραση του Αντώνη Σαμαρά που έκανε λόγο για λανθασμένο μήνυμα που στέλνεται από τη χώρα μας, καθώς η τροπολογία συνιστούσε σύμφωνα με τον πρώην πρωθυπουργό «χαλάρωση» της μεταναστευτικής πολιτικής.
Το τρίτο βήμα που σχεδιάζει η κυβέρνηση θα αφορά την αναβάθμιση του διοικητικού μηχανισμού, ώστε να δίνονται πιο γρήγορα οι άδειες και οι ανανεώσεις αδειών διαμονής. Στόχος είναι η δημιουργία ενός συστήματος μέσω του οποίου θα μπορούν να αποστέλλουν οι περιφέρειες της Ελλάδας αιτήματα προς τις πρεσβείες και τα προξενεία του εξωτερικού για εύρεση εργατικού δυναμικού, κάτι που μέχρι τώρα γίνεται μέσω ταχυδρομείου και courier, γεγονός που αποτελεί μια χρονοβόρα διαδικασία με μεγάλο κόστος.
Η ψηφιοποίηση της διαδικασίας θα γίνει με τα μέσα που διαθέτει αυτή τη στιγμή το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης μέσω του gov.gr, ώστε οι θυρίδες κάθε προξενείου να λαμβάνουν τη διαβίβαση των εγγράφων. Πρόκειται ουσιαστικά για την «ψηφιοποίηση των προξενείων», ένα μεγάλο έργο που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και θα ολοκληρωθεί έως τις αρχές του 2026.
Δύο είδη μετανάστευσης
Αξίζει να σημειωθεί πως η συμφωνία με την Ινδία, στην οποία αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, θα έχει δύο σκέλη. Το πρώτο θα αφορά ανειδίκευτους εργάτες, απολύτως απαραίτητους για τις τουριστικές και αγροτικές εργασίες. Σε αυτή την περίπτωση η παραμονή που δικαιούνται είναι για πέντε χρόνια, με υποχρέωση όμως μετά το 18μηνο να επιστρέφουν στην πατρίδα τους για έξι μήνες και να γυρνάνε πίσω.
Το δεύτερο σκέλος της συμφωνίας αφορά πρόσωπα με υψηλή ειδίκευση, στα οποία αναφέρθηκε και ο πρωθυπουργός κατά τη χθεσινή ομιλία του στο Νέο Δελχί. Συγκεκριμένα, αναφερόμενος στη συμφωνία με την Ινδία είπε πως «για κάποιους από αυτούς ενδεχομένως θα χρειαστεί αναβάθμιση των δεξιοτήτων τους ή επανακατάρτιση ώστε να εργαστούν σε τομείς όπως οι κατασκευές, η γεωργία, ο τουρισμός, όπου ήδη αρχίσαμε να βλέπουμε ελλείψεις προσωπικού». Αυτή η κατηγορία της υψηλής ειδίκευσης θα έχει άδεια παραμονής για τρία συναπτά έτη.
Αξίζει να σημειωθεί πως αυτές οι συμφωνίες δεν είναι πάντα εύκολο να πετύχουν, καθώς υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός. Συγκεκριμένα, με την Ινδία έχουν υπογράψει συμφωνίες πολλές ευρωπαϊκές χώρες για εργάτες τόσο με χαμηλή ειδίκευση όσο και με υψηλή, διότι η Ινδία σήμερα είναι μια χώρα που πρωτοπορεί στην υψηλή τεχνολογία και έχει γίνει παγκόσμιο κέντρο σε μια σειρά από υποκλάδους υψηλής τεχνολογίας.
Στην κυβέρνηση θεωρούν πως η μεταναστευτική πολιτική που ακολουθείται για την κάλυψη εργατικών αναγκών όχι μόνο θα φέρει σύντομα αποτελέσματα, αλλά είναι και πιο ασφαλής για τη χώρα, καθώς οι μετανάστες που θα εργάζονται θα είναι απολύτως νόμιμοι, θα γνωρίζει το ελληνικό κράτος πού δουλεύουν και πόσο καιρό βρίσκονται στη χώρα, καθώς θα υπάρχουν πληρωμές φόρων και εισφορών και όχι μαύρη εργασία. Με απλά λόγια, εικόνες Μανωλάδας δεν θα επαναληφθούν.
Ζήτησαν 400.000 εργάτες, αλλά προσέλαβαν λίγους
Λιγότερο από το 30% των εγκεκριμένων κάθε φορά μετακλήσεων από τα συναρμόδια υπουργεία Εργασίας, Ανάπτυξης, Μετανάστευσης, Αγροτικής Ανάπτυξης και Ναυτιλίας τελικά υλοποιείται. Υψηλόβαθμα στελέχη της δημόσιας διοίκησης επισημαίνουν στην «Κ» ότι «πολύς θόρυβος γίνεται», για να καλυφθούν τελικά οι ανάγκες κατά κύριο λόγο από μετανάστες που βρίσκονται παράνομα στη χώρα μας και όχι με «εισαγωγές» ξένων εργαζομένων από τρίτες χώρες. Ακόμη και το 2023, που τα αιτήματα των εργοδοτών σε επίπεδο δημόσιου λόγου γιγαντώθηκαν, λόγω των γραφειοκρατικών αλλά και αναγκαίων πολλές φορές διαδικασιών που απαιτούνται, αλλά και της ισχνής ανταπόκρισης των ίδιων των εργοδοτών, δεν καλύφθηκε υψηλότερο ποσοστό από το 15% με 20% των εγκεκριμένων μετακλήσεων.
Να σημειωθεί ότι η υπουργική απόφαση που υπεγράφη τον περασμένο Απρίλιο αφορούσε τη διετία 2023-2024 κι επέτρεπε 167.925 μετακλήσεις, εκ των οποίων οι 20.000 θα καλύπτονταν μέσω των διμερών συμφωνιών που έχει υπογράψει η χώρα μας με την Αίγυπτο και το Μπαγκλαντές. Από τις υπόλοιπες 147.925 θέσεις η πλειονότητα (113.467 ή 76,7%) έχει κατανεμηθεί στον πρωτογενή τομέα. Από αυτές, 91.630 αφορούν εποχική εργασία διαρκείας 3 έως 9 μηνών, 16.572 εξαρτημένη εργασία τουλάχιστον δωδεκάμηνης διάρκειας και 5.265 αφορούν αλιεργάτες αιγυπτιακής καταγωγής οι οποίοι εισέρχονται στη χώρα για μέγιστο διάστημα 11 μηνών βάσει σχετικής διμερούς συμφωνίας. Οι εγκρίσεις δε ήταν πολύ χαμηλότερες από τα αιτήματα που είχαν υποβληθεί μέσω των περιφερειών και τα οποία προσέγγισαν τις 400.000.
Η απόφαση παρείχε μάλιστα τη δυνατότητα μετάκλησης αυξημένου αριθμού εργαζομένων στους κλάδους εστίασης και καταλυμάτων (9.261 έναντι 2.811 την προηγούμενη διετία), αλλά σημαντικά χαμηλότερου σε σχέση με τις προτάσεις που υπεβλήθησαν για 80.316 εργαζομένους. Κι αυτό, γιατί σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, στόχος της απόφασης είναι να καλυφθούν οι ανάγκες, αφού όμως ληφθούν υπόψη η προσφορά εργασίας και η δυνατότητα κάλυψης των κενών θέσεων από το εγχώριο ανθρώπινο δυναμικό. Στον κλάδο των κατασκευών το ανώτατο όριο ορίστηκε σε 10.338 θέσεις και αφορά κυρίως ειδικευμένους οικοδόμους για τους οποίους με βάση τα στοιχεία της ΔΥΠΑ διαπιστώθηκαν μεγάλες ελλείψεις ανθρώπινου δυναμικού. Ιδίως ενόψει της υλοποίησης των έργων που είναι ενταγμένα στο ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά και την αύξηση της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, τα προγράμματα ενεργειακής – αισθητικής αναβάθμισης κτιρίων που υλοποιούνται κ.λπ.
Αποτρεπτικά λειτουργούν το υψηλό κόστος των εισαγόμενων εργαζομένων και η χρονοβόρος και γραφειοκρατική διαδικασία μετάκλησης.
Για τους εργαζομένους από τρίτες χώρες ισχύει το ίδιο θεσμικό πλαίσιο που διέπει τις εργασιακές σχέσεις των Ελλήνων και Ευρωπαίων εργαζομένων σε αμοιβές, στο ύψος του κατώτατου μισθού, το ωράριο εργασίας, τις συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας κ.λπ. Επιπλέον για τους εποχικούς εργαζομένους θα πρέπει να εξασφαλίζεται κατάλυμα για τη διαμονή τους. Κι αυτός είναι, σύμφωνα με τους ειδικούς, ένας από τους λόγους –μαζί με τη χρονοβόρο και γραφειοκρατική διαδικασία μετάκλησης– που οι εργοδότες εύκολα ζητούν, δύσκολα προσφεύγουν όμως στη λύση της μετάκλησης.
Eρχεται και νέα ΚΥΑ
Το επόμενο διάστημα αναμένεται νέα κοινή υπουργική απόφαση για την έγκριση μετακλήσεων εργαζομένων υψηλής εξειδίκευσης. Η διαδικασία που ακολουθήθηκε προβλέπει την κατάθεση αιτημάτων από τους ενδιαφερομένους εργοδότες στις αποκεντρωμένες διοικήσεις των περιφερειών για τη συγκεκριμένη ειδικότητα που ζητούν και εν συνεχεία τη διενέργεια ελέγχου από τη ΔΥΠΑ ως προς την ύπαρξη εγχώριου εργατικού δυναμικού. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο αριθμός τους δεν θα ξεπερνάει τις 20.000 με 30.000 θέσεις, οι περισσότερες θα είναι στην Αθήνα και η αμοιβή δεν θα μπορεί να είναι χαμηλότερη από 1,5 φορά το ύψος του μέσου ακαθάριστου ετήσιου μισθού στην Ελλάδα, όπως αυτός προκύπτει από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Eτσι, συνολικά, οι εγκεκριμένες μετακλήσεις θα αγγίξουν τις 200.000.
Επιχειρήσεις βρίσκουν λύσεις μόνες τους
Την αναζήτηση ανθρώπων από τρίτες χώρες, που θα κληθούν να στελεχώσουν τα κατά τόπους εργοτάξιά τους, έχουν ξεκινήσει τους τελευταίους μήνες και οι μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι. Μάλιστα το ενδιαφέρον αφορά όχι μόνο ανειδίκευτους εργάτες από τρίτες χώρες, αλλά και ανθρώπους υψηλής εξειδίκευσης, που επίσης απουσιάζουν από την ελληνική αγορά. Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες, ακόμα και οι ξένοι κατασκευαστικοί όμιλοι που έχουν παρουσία στην Ελλάδα, επιχειρούν να αξιοποιήσουν τα δίκτυά τους, ώστε να φέρουν ανθρώπους από άλλες χώρες στην Ελλάδα.Πρόσφατα, η γαλλική Bouygues, η οποία κατασκευάζει, σε κοινοπραξία με την Intrakat, τον πύργο Riviera Tower στο Ελληνικό, μετέφερε στην Ελλάδα εργαζομένους της από τρίτες χώρες, τους οποίους απασχολούσε σε άλλο έργο στην Πορτογαλία. Στόχος προφανώς ήταν να καλυφθούν χωρίς χρονοτριβή τυχόν ανάγκες στο εργοτάξιο, ώστε να μην υπάρξει εκτροχιασμός του χρονοδιαγράμματος.
Η WorkΙnGreece είναι μια νέα πλατφόρμα εύρεσης εργασίας, η οποία είναι προσανατολισμένη στην εισαγωγή εργαζομένων από τρίτες χώρες στην Ελλάδα. Ηδη φιλοξενεί πάνω από 10.000 αιτήσεις ανθρώπων που προέρχονται από χώρες όπως η Ινδία, το Βιετνάμ, η Αίγυπτος, οι Φιλιππίνες, το Μπανγκλαντές και το Πακιστάν. Οπως εξηγεί στην «Κ» ο κ. Βαγγέλης Κανελλόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, «αυτό που διαπιστώνουμε σε ό,τι αφορά τη ζήτηση που εκδηλώνεται από τεχνικές εταιρείες για τη στελέχωσή τους, είναι ότι θέλουν ανθρώπους με ειδικές γνώσεις και όχι τόσο ανειδίκευτο προσωπικό. Για παράδειγμα, έχουμε ζήτηση για ηλεκτροσυγκολλητές αγωγών καυσίμων, μια ιδιαίτερα απαιτητική εργασία υψηλής εξειδίκευσης, την οποία και σπεύσαμε να καλύψουμε».
Πλατφόρμα εύρεσης εργασίας φιλοξενεί ήδη πάνω από 10.000 αιτήσεις ανθρώπων από χώρες όπως Ινδία, Βιετνάμ, Αίγυπτος, Φιλιππίνες, Μπανγκλαντές και Πακιστάν.
Σύμφωνα με τον κ. Κανελλόπουλο, στόχος της πλατφόρμας είναι να «παντρέψει» τις ανάγκες που εκδηλώνουν οι επιχειρήσεις με την προσφορά εργασίας από τις χώρες αυτές, επιδιώκοντας να καλύψει διάφορους κλάδους, από τον πρωτογενή τομέα μέχρι τον ξενοδοχειακό και φυσικά και τις κατασκευές. Για να το πράξει αυτό, έχει συνάψει συνεργασίες με γραφεία εύρεσης εργασίας στις παραπάνω χώρες. Στη συνέχεια κι εφόσον βρεθεί ο κατάλληλος άνθρωπος, ξεκινάει η διαδικασία της έκδοσης άδειας διαμονής και εργασίας στη χώρα. Στις περιπτώσεις τέτοιων συνεργασιών, απαιτούμενο είναι ο εργοδότης να έχει μεριμνήσει για τη διαμονή και τη σίτιση του εργαζομένου. Κατά κανόνα αυτά περιλαμβάνονται στη σύμβαση εργασίας, ενώ από πλευράς αμοιβών, το σύνηθες είναι η αμοιβή να είναι η κατώτατη προβλεπόμενη από τη συλλογική ή κλαδική σύμβαση εργασίας του εκάστοτε κλάδου και φυσικά και των κατασκευών.
Σύμφωνα με τον κ. Κανελλόπουλο, οι χώρες που έχουν ανθρώπους με ειδίκευση και τεχνογνωσία, ώστε να απασχοληθούν στα κατασκευαστικά έργα, είναι κυρίως το Βιετνάμ, η Αίγυπτος και το Μπανγκλαντές. «Πιστεύουμε ότι η ζήτηση από τις κατασκευαστικές εταιρείες θα αυξηθεί κατακόρυφα τους επόμενους μήνες. Ηδη βλέπουμε ότι αυτό έχει συμβεί το τελευταίο διάστημα». Αξίζει να σημειωθεί ότι το πρόβλημα εύρεσης ανθρώπων που θα απασχοληθούν στα έργα δεν είναι μόνο ελληνικό, αλλά πανευρωπαϊκό.
Το αντιμετωπίζουν και άλλες χώρες με σημαντικά προγράμματα έργων υποδομών, ιδίως στον ευρωπαϊκό Νότο. Ως εκ τούτου, υπάρχει και «ανταγωνισμός» για την εύρεση ανθρώπων, ενώ, όπως εξηγεί ο κ. Κανελλόπουλος, «οι άνθρωποι που εκδηλώνουν ενδιαφέρον να έρθουν στην Ελλάδα, ή σε άλλες χώρες της Ε.Ε., αναζητούν κυρίως τρόπους για να αλλάξουν τη ζωή τους, να αποκτήσουν ειδικές γνώσεις και να συνεχίσουν να εργάζονται στον τομέα αυτόν, αν όχι στην Ελλάδα, τότε κάπου αλλού. Γι’ αυτό συχνά έρχονται μαζί με τις οικογένειές τους, καθώς δεν αντιμετωπίζουν την ευκαιρία αυτή ως κάτι προσωρινό», καταλήγει ο κ. Κανελλόπουλος.
Πηγή kathimerini.gr
