1. Ηλεκτρονικό τσιγάρο
Η χρήση του θερμαινόμενου τσιγάρου στην Ελλάδα αυξήθηκε από το 2016(0.9%) στο 2018 (4%). Επίσης καταγράφηκε διπλή χρήση καπνικών προϊόντων και μειωμένη αντίληψη κινδύνου. Οι νέοι ηλικίας 15-24 ετών είναι πιο πιθανό να αναφέρουν χρήση θερμαινόμενου τσιγάρου σε σχέση με τους άνω των 55 ετών. Επίσης, οι νυν αλλά και οι πρώην καπνιστές έχουν υψηλότερη πιθανότητα να χρησιμοποιήσουν θερμαινόμενο τσιγάρο, σε σχέση με τους μη καπνιστές. Τέλος, η λήψη βάρους μετά τη διακοπή του καπνίσματος, η οποία αποτελεί σημαντικό αντικίνητρο για τη διακοπή, παρά το ότι τα οφέλη της διακοπής υπερτερούν κατά πολύ αυτά της πρόσληψης βάρους για τους καπνιστές, φαίνεται ότι πλέον μπορεί να ελεγχθεί. «Από τα δεδομένα που υπάρχουν μέχρι στιγμής, δεν μπορούμε να έχουμε ξεκάθαρα συμπεράσματα για την καρδιαγγειακή ασφάλεια των ηλεκτρονικών τσιγάρων»(Καθηγητής Καρδιολογίας Κων/νος Τούτουζας). Ωστόσο, οι υπάρχουσες μελέτες δείχνουν παρόμοια οξεία επίδραση μετά από έκθεση σε ατμό από συσκευές με νικοτίνη σε παραμέτρους αγγειακής λειτουργίας, φλεγμονής, οξειδωτικούς στρες και θρόμβωσης
2. Κάπνισμα και Υγεία
Εκτός από τον καρκίνο πνεύμονα και την χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια,το κάπνισμα οδηγεί σε παθήσεις που προκαλούν σημαντικές αναπηρίες. Οι σημαντικότερες είναι και πολυαναλυμενες ενώ προκαλεί βλάβες σχεδόν σε όλα τα συστήματα του οργανισμού, όπως δέρμα, οστά, ουροποιητικό, και είναι παράγοντας κινδύνου για εμφράγματα και εγκεφαλικά. Επιπρόσθετα, το κάπνισμα διαταράσσει την ποιότητα του ύπνου, οδηγώντας σε κατακερματισμό του ύπνου και χρόνια αϋπνία με συνέπεια την αύξηση της ημερησίας υπνηλίας. Συγκεκριμένα 1 στους 6 καπνιστές δυσκολεύεται να κοιμηθεί και κοιμάται λιγότερο από 6 ώρες την ημέρα, ενώ 1 στους 3 καπνιστές δεν κοιμάται καλά.
3. Τι άμεσα και απώτερα οφέλη έχει η διακοπή του καπνίσματος:
Συγκεκριμένα, 12 ώρες μετά, τα επίπεδα νικοτίνης και μονοξειδίου του άνθρακα μειώνονται ενώ αυξάνονται τα επίπεδα οξυγόνου στον οργανισμό. 1-2 βδομάδες μετά, η γεύση και η όσφρηση επανέρχονται ενώ ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής μειώνεται. 1-9 βδομάδες μετά, η κυκλοφορία του αίματος στυς πνεύμονες αυξάνεται ενώ μειώνεται ο κίνδυνος πνευμονικών λοιμώξεων. 1 χρόνο μετά, ο κίνδυνος εμφάνισης στεφανιαίας νόσου μειώνεται κατά 50%. 5 χρόνια μετά, ο κίνδυνος εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου η καρκίνου ουροδόχου κύστης και τραχήλου της μήτρας μειώνεται. 10 χρόνια μετά, ο κίνδυνος θανάτου από καρκίνο του πνεύμονα μειώνεται κατά 50%, μειώνεται επίσης και η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου στο πάγκρεας ή στο λάρυγγα. 15 χρόνια μετά, ο κίνδυνος εμφράγματος μειώνεται στα επίπεδα ατόμου που δεν κάπνισε ποτέ. Τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος στα μεγάλα Νοσοκομεία που είχαν αρχίσει να λειτουργούν οργανωμένα με διατομεακή Ομάδα Επιστημόνων , ανέστειλαν τις υπηρεσίες τους με την πανδημία covid.
4.Η επίδραση στο περιβάλλον
Το τσιγάρο δεν αποτελεί μόνο απειλή για την υγεία του ατόμου που καπνίζει αλλά και για το περιβάλλον, όχι μόνο μέσω του καπνίσματος και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης που αυτό προκαλεί, αλλά και ολόκληρου του κύκλου ζωής του - από την καλλιέργεια, την παραγωγή και τη διανομή του έως τα τοξικά απόβλητα που παράγει. Γεγονός είναι ότι ο καπνός απειλεί το περιβάλλον παρά τις προσπάθειες της καπνοβιομηχανίας να πείσει το κοινό πως η ίδια και τα προϊόντα της είναι φιλικά προς το περιβάλλον. Το 2014 για να παραχθούν 6 τρις. τσιγάρα από σχεδόν 500 βιομηχανίες, απαιτήθηκαν 32,4 μεγάτονοι φύλλων καπνού, προερχόμενοι από 125 κράτη, συμβάλλοντας τελικά στην κλιματική αλλαγή με 84 μεγάτονους εκπομπών ισοδύναμων με διοξείδιο του άνθρακα. Το πρόβλημα του καπνίσματος παύει πλέον να αφορά το άτομο, γίνεται “πρόβλημα υγείας” του πλανήτη.
5.Ενίσχυση της νομοθεσίας
Την αυστηροποίηση και ενίσχυση της υπάρχουσας νομοθεσίας για την απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, προτείνει η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία. Συγκεκριμέναη ΕΚΕ προτείνει: • 1.Ενίσχυση και αυστηροποίηση της υπάρχουσας νομοθεσίας τόσο στην Ελλάδα όσο και πανευρωπαϊκά, ιδίως όσον αφορά τις πωλήσεις σε ανηλίκους. 2. Εντατικοποίηση των ενημερωτικών εκστρατειών πρόληψης υγείας για τη διακοπή του καπνίσματος 3. Αντιμετώπιση της ατελείωτης ροής νέων προϊόντων καπνού που εισέρχονται στην αγορά, ιδιαίτερα σημαντικό για την προστασία των νέων. 4. Ενθαρρύνουμε τις ιατρικές εταιρείες να αποφεύγουν πολιτικές προώθησης νέων καπνικών προϊόντων που στοχεύουν στη φυσιολογικοποίηση» των προϊόντων καπνού. 5. Έμφαση στη σφαιρική ενημέρωση και ευαισθητοποίηση ατόμων παιδικής και εφηβικής ηλικίας για τις τραγικές επιπτώσεις της χρήσης καπνού και των διαφόρων καπνικών προϊόντων, έτσι ώστε να μην ξεκινήσουν ποτέ το κάπνισμα.
6.Κατάρριψη των ξεπερασμένων κλισε
Οι εικόνες των δυναμικών καπνιστ(ρι)ών στη ζωή και στις διαφημίσεις ανήκουν στο παρελθόν Π.χ. :Το κολλημενο τσιγαρο στο στόμα του Κούρκουλου καθώς χορεύει « βρέχει φωτιά στη στράτα μου», της Μελίνας καθώς μερακλώνεται στο « Ποτέ την Κυριακή», του Μπόκαρντ καθώς στέκει στην ομίχλη της «Καζαμπλάνκα» κλπ κλπ,- εμβληματικές φιγούρες που συνδέθηκαν στο υποσυνείδητο της γενιάς μου με τον δυναμισμό,την ανεξαρτησία, την διαφορετικότητα κλπ, όπου το τσιγάρο ήταν αναπόσπαστο συστατικό της γοητείας που εξέπεμπαν-μαζί με τον...καπνό! Στις μέρες μας, νομίζω ότι έχει αντιστραφεί η εικόνα. Δυναμισμό και θέληση για απαλλαγή από εξαρτήσεις έχει το άτομο, κυρίως νεαρό, που δεν καπνίζει. Αξίζει να γίνουν προσπάθειες απο τους influencers και τους opinion makers για την ανάδειξη αυτού του τύπου χωρίς να φτανουμε στην αμερικάνικη υπερβολή της επανακυκλοφορίας παλιών ταινιών όπου οι διάσημοι Πρωταγωνιστές τους, γνωστοί μανιώδεις καπνιστές, εμφανίζονται χωρίς να καπνίζουν!(Προσπάθεια ανάλογη με την αναδρομική διόρθωση των αριστουργημάτων της λογοτεχίας με στόχο να «αποκατασταθούν» (;) οι ρατσιστικές, σεξιστικές, αποικιοκρατικές κ.α. θέσεις των συγγραφέων της εποχής που γράφτηκαν! ). Η διακοπή του καπνίσματος, είναι μια αναγνωρισμένα δύσκολη υπόθεση - Γνωστός ο πικρόχολος αυτοσαρκασμός του άγγλου συγγραφέα Σομερσετ Μωμ : «Η διακοπή του καπνίσματος είναι το πιο εύκολο πραγμα!Εγώ το έχω κόψει... χιλιάδες φορές!». Χρειάζεται, θέληση, αποφασιστικότητα, πειθαρχία και βοήθεια από το περιβάλλον του καπνιστή ή από ειδικούς επιστήμονες.Είναι απόφαση Ζωής!
{Σημ.Τα επιστημονικά στοιχεία είναι από την χθεσινή συνέντευξη Εκπροσώπων της Καρδιολογικής και Πνευμονολογικής Εταιρείας (Healthdaily) }
Ελλη Καρανίκα ,Αναισθησιολόγος
