Μικρότερη προβλέπεται να είναι η κρατική χρηματοδότηση για το 2022 σε δύο Οργανισμούς που στηρίζουν ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και ανέργους.
Σύμφωνα με τον Προϋπολογισμό, η κρατική χρηματοδότηση στον ΟΑΕΔ υπολείπεται της αντίστοιχης του 2021 κατά 126 εκατ. ευρώ, εξαιτίας της απόσυρσης των μέτρων στήριξης των ανέργων από τις επιπτώσεις της πανδημίας. Αντίστοιχα για τον ΟΠΕΚΑ προβλέπονται μειωμένες δαπάνες κατά 86 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της λήξης του προγράμματος «Γέφυρα» (για πληττόμενους δανειολήπτες).
Το «ψαλίδι» στην χρηματοδότηση των δύο Οργανισμών έρχεται σε μια κρίσιμη συγκυρία, δεδομένου ότι -ειδικά για τον ΟΑΕΔ- ο αριθμός των απολύσεων μεγαλώνει μήνα με τον μήνα, οι εγγεγραμμένοι άνεργοι φτάνουν τους 987.763 (στοιχεία Οκτωβρίου), εκ των οποίω μόνο το 10% περίπου λαμβάνει επιδότηση (104.184 άτομα).
Παράλληλα, για το επόμενο έτος προβλέπεται η συνολική αναμόρφωση του επιδόματος ανεργίας σε δύο άξονες:
- αύξηση του επιπέδου κάλυψης του επιδόματος μακροχρόνιας ανεργίας και
- τιμαριθμική αναπροσαρμογή του τυποιημένου επιδόματος ανεργίας στο επίπεδο του τελευταίου μισθού.
Συνεπώς η κλιμάκωση του επιδόματος θα συνδέεται με τον προηγούμενο μισθό του ανέργου, πριν από την απόλυση του, με ανώτατο και κατώτατο όριο (στο ύψος του σημερινού επιδόματος ανεργίας).
Εφόσον ο άνεργος είναι εγγεγραμμένος στους καταλόγους του ΟΑΕΔ και λαμβάνει επίδομα, θα πρέπει να είναι και άμεσα διαθέσιμος για να συμμετάσχει σε προγράμματα κατάρτισης αλλά και στην λεγόμενη «ενεργή αναζήτηση εργασίας».
Στόχος της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας είναι η ενοποίηση και ο εξορθολογισμός των επιδομάτων και των παροχών ανεργίας για τη βελτίωση της αποδοτικότητας των δημοσίων δαπανών.
Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ)
Σύμφωνα με τον Προϋπολογισμό, προβλέπεται σημαντική μείωση κατά 126 εκατ. ευρώ της κρατικής χρηματοδότησης του ΟΑΕΔ, εξαιτίας του γεγονότος ότι στο 2022 δεν έχουν προβλεφθεί έκτακτες χρηματοδοτήσεις για την υλοποίηση και χρηματοδότηση παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας.
Το ισοζύγιο του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού για το 2022, εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε πλεόνασμα ύψους 356 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 211 εκατ. ευρώ έναντι της εκτίμησης για το 2021.
Τα συνολικά έσοδα του φορέα προβλέπεται να παρουσιάσουν αύξηση κατά 33 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2021. Ειδικότερα, οι ασφαλιστικές εισφορές για το 2022, συμπεριλαμβανομένων των εσόδων από τη ρύθμιση οφειλών, αναμένεται να είναι αυξημένες κατά 159 εκατ. ευρώ. Η άνοδος αυτή οφείλεται στην εκτιμώμενη αύξηση της απασχόλησης, σύμφωνα με το αναθεωρημένο μακροοικονομικό σενάριο και τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2021.
Η εν λόγω αύξηση προβλέπεται, παρά την παράταση και για το 2022 του μέτρου της μείωσης κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα με συνολικό κόστος 849 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένης και της απώλειας των εισφορών του e-ΕΦΚΑ),
στο πλαίσιο των παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας.
Για την αναπλήρωση των εσόδων αυτών, έχει προβλεφθεί στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων έτους 2022 ισόποση (849 εκατ. ευρώ) μεταβίβαση προς τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης και ειδικότερα το ποσό των 594,3 εκατ. ευρώ θα δοθεί ως επιχορήγηση προς τον ΟΑΕΔ, καλύπτοντας την καθαρή απώλεια εσόδων για τον Οργανισμό, ενώ ποσό ύψους 254,7 εκατ. ευρώ που θα έπρεπε να επιστραφεί από τον ΟΑΕΔ στον e-ΕΦΚΑ ως κοινωνικός πόρος του άρθρου 42 του ν. 3863/2010, θα δοθεί αντίστοιχα ως επιχορήγηση στον e-ΕΦΚΑ.
Στο σκέλος των δαπανών προβλέπεται ότι θα παρουσιαστεί μείωση κατά 178 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2021, κυρίως λόγω της μειωμένης πρόβλεψης για το ύψος της δαπάνης για τα επιδόματα ανεργίας εξαιτίας της αναμενόμενης αύξησης της απασχόλησης.
ΟΠΕΚΑ – ΝΑΤ
Για το 2022, η συνολική δαπάνη του ΟΠΕΚΑ για την καταβολή των προνοιακών παροχών εκτιμάται ότι θα είναι μειωμένη κατά 86 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2021.
Η μεταβολή αυτή οφείλεται αφενός μεν στην πρόβλεψη για τη μη συνέχιση του Προγράμματος ΓΕΦΥΡΑ που αφορούσε την επιδότηση της πρώτης κατοικίας για δανειολήπτες που επλήγησαν από την πανδημία ύψους 241 εκατ. ευρώ και στο 2022 και αφετέρου στην αναπροσαρμογή της εκτίμησης για τη δαπάνη παροχών με βάση τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού του ΟΠΕΚΑ κατά το 2021.
Το ισοζύγιο του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ) και του Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου (ΝΑΤ) για τα έτη 2021 και 2022 ανέρχεται σε 2 και 3 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα.
Για το 2022 προβλέπεται η συνέχιση της καταβολής των προνοιακών παροχών και οικονομικών ενισχύσεων που έχουν ήδη νομοθετηθεί και υλοποιούνται, όπως:
- η παροχή σε ανασφάλιστους υπερήλικες,
- το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων,
- το επίδομα παιδιού,
- το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα,
- η επιδότηση στέγασης,
- οι προνοιακές παροχές σε χρήμα σε άτομα με αναπηρία,
- το επίδομα γέννησης,
- λοιπά προγράμματα και δράσεις που αφορούν προνοιακές πολιτικές.
Επιπλέον, στη δαπάνη για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα έτους 2021 ύψους 730 εκατ. ευρώ έχει συμπεριληφθεί και η δαπάνη για την καταβολή διπλής δόσης κατά τον μήνα Δεκέμβριο ύψους 64 εκατ. ευρώ, στο πλαίσιο της υλοποίησης στοχευμένων παρεμβάσεων για την ενίσχυση των νοικοκυριών.
Τέλος, επισημαίνεται ότι ο ΟΠΕΚΑ έχει αναλάβει την καταβολή του επιδόματος στέγασης που θεσπίζει ο κώδικας διευθέτησης οφειλών και παροχής δεύτερης ευκαιρίας σε δανειολήπτες, με δημοσιονομικό κόστος 100 εκατ. ευρώ για το 2022.
