Στο χρονοντούλαπο της τουριστικής ιστορίας του νησιού έχει πια περάσει η σεζόν του 2025 και μάλιστα, ως η πιο επιτυχημένη όλων των εποχών, όσον αφορά τις αφίξεις, “κλέβοντας” για 4η συνεχόμενη χρονιά το στέμμα από την περσινή, "συνήθεια" που επιβεβαιώνει πως η Κως έχει πια εδραιωθεί στον ευρωπαϊκό (και όχι μόνο) τουριστικό χάρτη, ως μια σταθερή αλλά και αγαπημένη επιλογή.
Μια χρονιά που πέρα από τους αριθμούς-ρεκόρ, πήρε μαζί της, πολλές μικρές ιστορίες ανθρώπων που έζησαν, εργάστηκαν και φιλοξενήθηκαν στο νησί και που τουλάχιστον στατιστικά, δικαιώνει τις προσπάθειες επαγγελματιών και φορέων.
Οι παραλίες πια έχουν ερημώσει, τα ξενοδοχεία καθώς και τα περισσότερα καταστήματα - εστιατόρια, έχουν κατεβάσει ρολά και οι τελευταίες πτήσεις charter έχουν προ πολλού απογειωθεί. Η Κως αλλάζει ρυθμό και σιγά σιγά "επιστρέφει" και πάλι στους κατοίκους της, που "διψούν" για λίγη ηρεμία μετά το πολύμηνο "βουητό" της τουριστικής βιομηχανίας, περιμένοντας με ανυπομονησία πια, τις γιορτινές ημέρες των Χριστουγέννων, για να ξανασμίξουν με συγγενείς και φίλους.
Πέρα από την ξεκούραση βέβαια, που είναι απαραίτητη, αυτή η περίοδος, ενδείκνυται για ένα πρώτο απολογισμό της σεζόν (μιας και τα έχουμε ακόμα φρέσκα), ώστε με ψυχραιμία και νηφαλιότητα, να δούμε τι πήγε καλά αλλά και τι πρέπει να βελτιώσουμε, τόσο μεμονωμένα, ο καθένας από εμάς, όσο και συνολικά, ως νησί.
Οι "αριθμοί" μπορεί να μας κατατάσσουν ανάμεσα στους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς, όμως όλοι ξέρουμε (τουλάχιστον όσοι δεν κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλο μας), ότι η επιτυχία οφείλεται κατά κύριο λόγο στις φυσικές ομορφιές του νησιού, στην γεωγραφική του θέση αλλά και στην υπερπροσπάθεια, των κατοίκων, των εργαζομένων και των επιχειρηματιών, που κάνουν κάθε τι, ανθρωπίνως δυνατό για να "καλύψουν" τις αδυναμίες του τόπου, που δεν είναι λίγες και για τις περισσότερες από αυτές, υπάρχουν πολιτικές ευθύνες...
Θα χρειάζονταν μαγικά άλλωστε για να "κουκουλωθούν' οι ελλείψεις, στην δημόσια υγεία (παρά την υπερπροσπάθεια των λίγων σε αριθμό, που έχουν μείνει να την υποστηρίζουν), την συγκοινωνία, στην ασφάλεια των λουόμενων (αφού φέτος δεν υπήρχαν πουθενά ναυαγοσώστες) ή το ντροπιαστικό οδικό δίκτυο απ άκρη σ' άκρη του νησιού και άλλα πολλά, που φυσικά δεν περνάνε απαρατήρητα από τους επισκέπτες, ενώ τα περισσότερα, είναι πρώτα και πάνω από όλα, σοβαρά προβλήματα και για την καθημερινότητα των μόνιμων κατοίκων του νησιού.
Ευτυχώς για εμάς (εκεί καταντήσαμε...), οι επισκέπτες δεν δείχνουν να "κόπτονται" ιδιαίτερα γι' αυτά (τουλάχιστον σε μεγάλο και "αποτρεπτικό" βαθμό), αφού ένα χαμόγελο μας, λίγη θάλασσα, ο ήλιος και η αγαπημένη τους χωριάτικη, είναι αρκετά, για να φύγουν ευχαριστημένοι από το νησί. Έτσι τουλάχιστον φαίνεται να λένε, αρκετοί από αυτούς, συναντώντας τους σε διάφορα μέρη του νησιού, για τις ανάγκες της “μίνι έρευνας” που κάθε χρόνο κάνουμε, μαζί με την συνεργάτιδά μας, Σάντυ Λαδικού και την πολύτιμη βοήθεια ξενοδοχείων και τουριστικών καταλυμάτων, με σκοπό να μάθουμε (σε ένα βαθμό) την “επίγευση” που αφήνουν οι διακοπές στην Κω.
Δεν είναι, φυσικά, ένα επιστημονικό δείγμα, (οι 214 επισκέπτες που ρωτήσαμε, είναι ψήγμα μπροστά στις εκατοντάδες χιλιάδες που ήρθαν φέτος στο νησί), είναι όμως μια ένδειξη, μια μικρή ματιά στο πώς είδαν φέτος την Κω, όσοι την επέλεξαν για τις διακοπές τους και όπως φαίνεται, η εικόνα που σχηματίζεται είναι συνολικά θετική, με τους... "συνήθεις" αστερίσκους βέβαια.
*Η έρευνα διεξήχθη τους μήνες Αύγουστο, Σεπτέμβριο και Οκτώβριο, σε διάφορα σημεία του Νησιού μας (αεροδρόμιο, ξενοδοχεία, καταστήματα, αρχαιολογικούς χώρους κ.α.) και οι ερωτήσεις, πέρα από εθνικότητα, διάρκεια διακοπών, κ.λ.π, σχετίζονταν με τα πράγματα που τους άρεσαν περισσότερο στο νησί, εκείνα που δεν τους άρεσαν, τους λόγους που τους οδήγησαν να επιλέξουν την Κω, σε τι είδους ξενοδοχείο έμειναν, αν θα επέλεγαν ξανά την Κω για να περάσουν τις διακοπές τους και αν επηρεάστηκαν από την γενική αύξηση του κόστους ζωής.
* Κλείνοντας, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε την συνεργάτιδά μας δημοσιογράφο, Σάντυ Λαδικού, καθώς και τα ξενοδοχεία: Mythos suites hotel Τιγκάκι, Όμιλος Hotel Brain, Kosta Palace, Lambi Hotel, Kos Aktis Hotel, Kos Divine Hotel και Niriides Hotel, για την πολύτιμη βοήθειά τους στην έρευνα.
“ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΟΥΝ” ΚΑΙ ΦΕΤΟΣ ΟΙ ΑΓΓΛΟΙ
Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων στην έρευνα, προήλθε από το Ηνωμένο Βασίλειο, με 82 άτομα (38,3%), επιβεβαιώνοντας για άλλη μια φορά τη βρετανική κυριαρχία στην τουριστική αγορά της Κω. Ακολούθησαν η Ολλανδία 30 (14%), η Γερμανία 22 (10,3%), η Πολωνία και η Φινλανδία (20) με ίσα ποσοστά (9,35%), ενώ μικρότερα μερίδια κατέχουν η Ιρλανδία 7 (3,3%), το Βέλγιο 6 (2,8%), η Ιταλία 5 (2,3%) και οι λοιποί επισκέπτες 22 (10,3%).
Η Κως, όπως δείχνουν οι φετινές απαντήσεις, παραμένει ένα νησί που «μιλά» δυνατά στις βορειοευρωπαϊκές αγορές. Πρώτοι και με διαφορά, οι Βρετανοί, που φέτος αποτελούν σχεδόν τέσσερις στους δέκα τουρίστες που συμμετείχαν στην έρευνα. Οι Ολλανδοί και οι Γερμανοί ακολουθούν, επιβεβαιώνοντας πως το νησί έχει πλέον αποκτήσει σταθερό κοινό στις πιο ώριμες αγορές της Κεντρικής Ευρώπης.
Αξιοσημείωτη είναι και η παρουσία χωρών όπως η Πολωνία και η Φινλανδία, που τα τελευταία χρόνια δείχνουν ολοένα μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την Κω, ενισχύοντας τη «βόρεια» ταυτότητα του προορισμού. Οι Ιρλανδοί, οι Βέλγοι και οι Ιταλοί έχουν μικρότερη αλλά σταθερή συμμετοχή, ενώ ένα ποσοστό πάνω από 10% προέρχεται από διάφορες άλλες χώρες (Τουρκία, Δανία, Γαλλία, Βραζιλία, Νιγηρία κ.α), ένδειξη ότι το νησί προσελκύει πλέον ένα πολυεθνικό μείγμα ταξιδιωτών.
Η εικόνα αυτή δείχνει δύο πράγματα, πρώτον, ότι η Κως έχει εδραιωθεί ως σταθερή επιλογή για την ευρωπαϊκή αγορά και δεύτερον, ότι το προφίλ του επισκέπτη παραμένει μεν «κλασικό», αλλά εμπλουτίζεται σταδιακά.
Εθνικότητες – Από πού ήρθαν οι επισκέπτες
..................................................................................................................................................................................................................................................
Η ΚΑΛΗ ΠΡΩΤΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ KAI ΤΟ "ΑΠΟ ΣΤΟΜΑ ΣΕ ΣΤΟΜΑ" Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Οι λόγοι επιλογής του νησιού παραμένουν πολυδιάστατοι, συνδυάζοντας πρακτικά, συναισθηματικά και οικονομικά κριτήρια. Στην κορυφή βρίσκεται η απάντηση «Δεν είχαμε ξαναρθεί» (54), ακολουθούμενη από το «Είχαν ξαναρθεί και τους άρεσε» (47) και τον καιρό (44).
Τα φθηνά πακέτα (38) και οι συστάσεις φίλων – συγγενών (33) αναδεικνύουν τη σημασία του "από στόμα σε στόμα" και των προσιτών τιμών.
Πιο χαμηλά καταγράφονται οι απευθείας πτήσεις (18), η ιστορία – πολιτισμός (17), η φιλοξενία (15) και τα λοιπά (36), κάποια από τα οποία ήταν τα ξενοδοχεία, οι ποδηλατόδρομοι, η διαφήμιση, ο συνδυασμός ταξιδιού με την Τουρκία.
Το νησί εξακολουθεί να λειτουργεί ως προορισμός ανακάλυψης, προσελκύοντας νέους επισκέπτες, αλλά παράλληλα χτίζει δεσμούς επαναληψιμότητας μέσα από την ικανοποίηση των παλαιότερων, που είναι και το μεγάλο στοίχημα για κάθε τουριστικό προορισμό.
Η Κως, μέσα από αυτές τις απαντήσεις, δείχνει πως έχει περάσει σε μια ώριμη φάση. Δεν βασίζεται πλέον μόνο στην τύχη ή στις ευκαιριακές κρατήσεις, αλλά σε ένα πλέγμα λόγων που την κάνουν αναγνωρίσιμη και αξιόπιστη. Οι περισσότεροι ταξιδιώτες τη βλέπουν πια ως προορισμό εμπειρίας, όχι απλώς ως ένα νησί με καλό καιρό και χαμηλές τιμές. Το στοίχημα είναι να διατηρηθεί αυτή η εικόνα της «καλής πρώτης εντύπωσης» και να μετατραπεί σε σταθερή σχέση, ώστε οι τουρίστες που έρχονται από περιέργεια να επιστρέψουν, επειδή πραγματικά το θέλουν, το οποίο από ότι φαίνεται, έχουμε πετύχει σε μεγάλο βαθμό, αφού περίπου ένας στους 4 ερωτηθέντες επέλεξαν να έρθουν, επειδή είχαν έρθει ξανά και έμειναν ευχαριστημένοι.
*Εδώ να πούμε ότι οι ερωτηθέντες, μπορούσαν να δώσουν μέχρι 3 απαντήσεις
ΓΙΑΤΙ ΕΠΕΛΕΞΑΝ ΤΗΝ ΚΩ
..................................................................................................................................................................................................................................................
1 ΣΤΟΥΣ 3 "ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΟΣ"
Η ερώτηση «έχετε έρθει ξανά στην Κω;» χωρίζει τους τουρίστες σχεδόν στα δύο. Οι περισσότεροι, γύρω στα δύο τρίτα, ήρθαν για πρώτη φορά (67%), ενώ το υπόλοιπο τρίτο (33%) αποτελείται από επισκέπτες που γνώριζαν ήδη το νησί. Το ποσοστό των «επαναλαμβανόμενων» είναι υψηλό για τα δεδομένα ενός προορισμού, με τόση δυναμική ανανέωσης κοινού.
Το γεγονός αυτό, δείχνει ότι η Κως έχει αρχίσει να χτίζει αυτό που κάθε τόπος φιλοδοξεί ,να αποκτήσει δηλαδή "πιστούς" επισκέπτες. Τουρίστες που δεν ήρθαν τυχαία, αλλά συνειδητά. Επιστρέφουν γιατί έμειναν ικανοποιημένοι, γιατί ένιωσαν άνετα και ασφαλείς, γιατί βρήκαν αυτό που ήθελαν χωρίς απογοητεύσεις.
Η επαναληψιμότητα, σε επίπεδο εμπειρίας, είναι ίσως ο πιο αξιόπιστος δείκτης επιτυχίας και στην περίπτωση της Κω, δείχνει ότι το νησί έχει αποκτήσει κοινό που την αγαπά και την εμπιστεύεται.
Μένει να διατηρηθεί αυτή η σχέση με συνέπεια και προσοχή, γιατί όπως δείχνουν και τα υπόλοιπα ευρήματα, το ενδιαφέρον υπάρχει, αλλά δεν πρέπει να θεωρηθεί δεδομένο.
ΕΧΕΤΕ ΕΡΘΕΙ ΞΑΝΑ ΣΤΗΝ ΚΩ;
..................................................................................................................................................................................................................................................
ΠΕΡΙΠΟΥ 9 ΣΤΟΥΣ 10 ΘΑ ΕΠEΣΤΡΕΦAN ΣΤO NΗΣΙ ΜΑΣ ΓΙΑ ΔΙΑΚΟΠΕΣ
Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση είναι ίσως η πιο αισιόδοξη απ’ όλες. Πάνω από οκτώ στους δέκα επισκέπτες (88,8%) δήλωσαν ότι θα ξανάρθουν στην Κω, ενώ μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό απάντησε αρνητικά (6,5% δήλωσε «Ίσως» και 4,7% «Όχι»). Το αποτέλεσμα αυτό δεν δείχνει απλώς ικανοποίηση, αλλά σχέση εμπιστοσύνης.
Οι τουρίστες νιώθουν ότι η εμπειρία που έζησαν άξιζε τα χρήματα και τον χρόνο τους. Όταν κάποιος φεύγει και λέει «θα ξανάρθω», σημαίνει ότι το νησί του άφησε κάτι παραπάνω από όμορφες φωτογραφίες.
Μια θετική εντύπωση, ένα αίσθημα οικειότητας, μια υπόσχεση για να επιστρέψει.
Αυτό το εύρημα δείχνει ότι, πέρα από τα νούμερα των αφίξεων, το πραγματικό «κεφάλαιο» της Κω, είναι οι άνθρωποι που φεύγουν ικανοποιημένοι και λειτουργούν ως άτυποι πρεσβευτές της. Η πρόθεση επιστροφής, είναι η καλύτερη διαφήμιση που μπορεί να έχει ένας τόπος και η Κως (και) φέτος δείχνει να την κερδίζει με το σπαθί της.
ΘΑ ΕΡΧΟΣΑΣΤΑΝ ΞΑΝΑ;
..................................................................................................................................................................................................................................................
1 ΣΤΟΥΣ 10 ΕΠΗΡΕΑΣΤΗΚΕ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΛΙΓΟ ΕΩΣ ΚΑΘΟΛΟΥ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ
Παρά την ακρίβεια που ταλαιπωρεί όλη την Ευρώπη, οι περισσότεροι τουρίστες δεν ένιωσαν ότι επηρεάστηκαν ουσιαστικά από το αυξημένο κόστος ζωής. Σχεδόν οι μισοί (49%) δήλωσαν ότι δεν επηρεάστηκαν καθόλου, ενώ το 41% είπε «λίγο». Μόλις 1 στους 10 ανέφερε ότι δυσκολεύτηκε αρκετά (10% των απαντήσεων).
Το μήνυμα είναι σαφές, η Κως παραμένει προσιτός προορισμός, χωρίς να δίνει την αίσθηση του «φθηνού». Οι επισκέπτες θεωρούν ότι η σχέση τιμής–ποιότητας είναι δίκαιη και ότι παίρνουν αυτό που πληρώνουν πίσω.
Αυτό δείχνει μια σταθερότητα που δεν πρέπει να χαθεί. Οι τουρίστες εκτιμούν ότι δεν «πληρώνουν ακριβά» για βασικά πράγματα και η Κως φαίνεται να κρατά αυτή τη λεπτή ισορροπία (τουλάχιστον προς το παρόν). Το ζητούμενο για τα επόμενα χρόνια, δεν είναι να γίνει φθηνότερη, αλλά ποιοτικότερη και να παραμείνει τίμια και ανταγωνιστική, επιστρέφοντας και με το παραπάνω την αξία που πληρώνουν οι επισκέπτες. Οι μικρές τοπικές εμπειρίες, η καλή κουζίνα και οι προσιτές δραστηριότητες μπορούν να ενισχύσουν ακόμη περισσότερο αυτή την αίσθηση.
ΠΟΣΟ ΣΑΣ ΕΠΗΡΕΑΣΕ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ;
..................................................................................................................................................................................................................................................
ΔΙΑΚΟΠΕΣ 1 ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ ΤΟ “BEST SELLER” ΠΑΚΕΤΟ ΑΡΚΕΤΟΙ ΩΣΤΟΣΟ ΕΠΕΛΕΞΑΝ ΝΑ ΜΕΙΝΟΥΝ ΠΑΡΑΠΑΝΩ
Η συντριπτική πλειοψηφία των τουριστών 60,3% (129) έμεινε στο νησί 5 έως 7 ημέρες, διάρκεια που έχει σχεδόν καθιερωθεί ως «το κλασικό πακέτο της Κω».
Αυτό δείχνει ότι το νησί παραμένει προορισμός «ολόκληρων διακοπών» και όχι σύντομων αποδράσεων.
Το γεγονός ότι δεν κυριαρχούν τα Σαββατοκύριακα ή οι σύντομες επισκέψεις, σημαίνει ότι η Κως προσφέρει περιεχόμενο, αρκετό για να κρατήσει τον ταξιδιώτη μια εβδομάδα χωρίς να βαρεθεί.
Αρκετά ικανοποιητικό ήταν το ποσοστό και για τα μεγαλύτερα πακέτα διακοπών, με το 8 έως 12 ημέρες να προτιμάτε από το 25,2% των ερωτηθέντων (54) και το πακέτο 13 ημέρες συν, από το 14,5% (31).
Η διάρκεια παραμονής είναι κρίσιμο στοιχείο για την οικονομία του νησιού. Όσο περισσότερο μένει ένας επισκέπτης, τόσο περισσότερο ξοδεύει στην τοπική αγορά και τόσο μεγαλύτερη αξία αφήνει πίσω του.
Αν όμως η Κως, καταφέρει να δημιουργήσει προϊόντα τριών ή τεσσάρων ημερών (για άνοιξη και φθινόπωρο), θα μπορούσε να επιμηκύνει την περίοδο και να αξιοποιήσει καλύτερα τις ενδιάμεσες εποχές.
ΠΟΣΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΜΕΙΝΑΤΕ;
..................................................................................................................................................................................................................................................
ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ ΚΟΙΤΑΝΕ ΠΙΑ ΤΟ ALL INCLUSIVE ΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ
Αυτή είναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες μεταβολές των τελευταίων ετών. Αν και το all inclusive εξακολουθεί να παραμένει στην κορυφή με 55,1% (118 απαντήσεις), φέτος το ποσοστό των επισκεπτών που επέλεξαν άλλη μορφή διαμονής εκτοξεύθηκε στο 44,9% (96 απαντήσεις), από 32% πέρσι και μόλις 21,6% πρόπερσι. Η αύξηση αυτή δεν είναι τυχαία. Δείχνει μια σαφή στροφή των ταξιδιωτών προς πιο ανεξάρτητες και προσωποποιημένες εμπειρίες. Οι τουρίστες φαίνεται να επιζητούν περισσότερη ιδιωτικότητα, ευελιξία και αυθεντική επαφή με τον τόπο. Όσοι επιλέγουν ενοικιαζόμενα δωμάτια ή διαμερίσματα βραχυχρόνιας μισθώσεις, συνήθως ψωνίζουν από τοπικά μπακάλικα, τρώνε σε μικρές ταβέρνες, συμμετέχουν πιο ενεργά στη ζωή του νησιού.
Αυτή η αλλαγή κουλτούρας είναι σημαντική, γιατί διαχέει τον τουρισμό πέρα από τα μεγάλα ξενοδοχεία και ενισχύει την τοπική οικονομία. Το ζητούμενο, φυσικά, είναι να υπάρχει οργάνωση, ποιοτικός έλεγχος και υποστήριξη αυτής της νέας πραγματικότητας, ώστε η εμπειρία να είναι θετική και για τους επισκέπτες και για τους κατοίκους.
ΠΟΥ ΜΕΙΝΑΤΕ;
..................................................................................................................................................................................................................................................
ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ & KAΛΟ ΦΑΓΗΤΟ ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ
Αν κάτι φαίνεται να αγγίζει σταθερά τους επισκέπτες της Κω, είναι οι άνθρωποι του. Η φιλοξενία, το χαμόγελο και η διάθεση εξυπηρέτησης, ήταν και φέτος στην κορυφή των απαντήσεων (121 απαντήσεις). Ακολουθούν το φαγητό (98), ο καιρός (94) και οι παραλίες (76), μια τετράδα που συνθέτει τη βασική ταυτότητα του νησιού. Ακολούθησαν οι φυσικές ομορφιές του τόπου (42), τα τουριστικά καταλύματα (38), η Πόλη (28), ο Πολιτισμός (27), η δυνατότητα να συνδυάσουν την παραμονή τους εδώ με μια εκδρομή στα γύρω νησιά (14), αλλά και διάφορες άλλες απαντήσεις (80) όπως η Καθαριότητα (13), το Λιμάνι της Κω (11), η Ζιά (12), η Κέφαλος (9), οι ποδηλατόδρομοι (8), το Τιγκάκι (5) κ.α.
Οι τουρίστες μιλούν με ενθουσιασμό για το καλό φαγητό, για τη ζεστασιά των ντόπιων και για την αίσθηση ηρεμίας που βίωσαν. Οι φυσικές ομορφιές και η καθαρή θάλασσα εξακολουθούν να εντυπωσιάζουν, αλλά είναι η ανθρώπινη επαφή που κάνει τη διαφορά.
Η εικόνα που προκύπτει είναι μιας Κω που «κερδίζει με τον χαρακτήρα της». Δεν χρειάζεται υπερβολές,•αρκεί να παραμείνει αληθινή, προσιτή και ευγενική. Αυτό είναι και το στοιχείο που δύσκολα αντιγράφεται από άλλους προορισμούς.
*Εδώ να πούμε ότι οι ερωτηθέντες, μπορούσαν να δώσουν μέχρι 3 απαντήσεις
TI ΣΑΣ ΑΡΕΣΕ;
..................................................................................................................................................................................................................................................
“ΑΧΙΛΛΕΙΟΣ ΠΤΕΡΝΑ” ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ - ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑ
Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, κάποια προβλήματα επανήλθαν σχεδόν αυτολεξεί. Συγκοινωνίες, καθαριότητα, δρόμοι και οργάνωση ήταν και φέτος η "αχίλλειος πτέρνα" μας. Πολλοί τουρίστες παραπονέθηκαν για την «ανεπάρκεια» των ταξί, τα αραιά δρομολόγια λεωφορείων, την ελλιπή σήμανση και την κακή κατάσταση των δρόμων. Άλλοι ανέφεραν ότι η καθαριότητα σε κεντρικά σημεία δεν ήταν όπως θα έπρεπε για ένα τουριστικό προορισμό.
Πρόκειται για ζητήματα γνωστά και κυρίως διορθώσιμα, που δεν αφορούν την ουσία του προϊόντος, αλλά επηρεάζουν την εικόνα και τη συνολική εμπειρία.
Κάποιες μεμονωμένες απαντήσεις (λοιπά) ανάμεσα σε αυτά που δεν τους άρεσαν ήταν επίσης oι ποδηλατόδρομοι, το αργό ίντερνετ, η έλλειψη χώρων στάθμευσης, τα αδέσποτα, η γεύση του νερού, οι πέτρες στις παραλίες, τα κουνούπια, τα φύκια το Μαστιχάρι, το νοσοκομείο, η αναμονή στη Σένγκεν, οι κατσαρίδες, το όριο των 50 χλμ στους δρόμους κ.α.
Το θετικό είναι ότι, παρά τα παράπονα, η γενική εντύπωση παραμένει θετική, αφού αρκετοί από αυτούς (84) δεν βρήκαν κάτι κακό να μας πουν (μάλλον παρά ήταν ευγενικοί).
Οι τουρίστες αναγνωρίζουν ότι το νησί έχει «ψυχή» και ομορφιά, αλλά χρειάζεται λίγη περισσότερη φροντίδα. Αν κάτι φαίνεται να ζητούν έμμεσα, είναι προσοχή στη λεπτομέρεια, να μη θεωρούμε λοιπόν δεδομένο ότι η ομορφιά του τόπου αρκεί από μόνη της.
*Εδώ να πούμε ότι οι ερωτηθέντες, μπορούσαν να δώσουν μέχρι 3 απαντήσεις
TI ΔΕΝ ΣΑΣ ΑΡΕΣΕ;
..................................................................................................................................................................................................................................................
ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Η μικρή μας έρευνα, στο βαθμό που μπορεί να θεωρηθεί έγκυρη και αξιόπιστη για συμπεράσματα, δείχνει μια Κω που ωριμάζει, σαν το παλιό καλό κρασί.
Το νησί παραμένει δημοφιλές, προσιτό και ανθρώπινο, αλλά ταυτόχρονα αρχίζει να προσελκύει ένα κοινό που ζητά περισσότερα.
Οι επισκέπτες δεν έρχονται πια μόνο για να ξεκουραστούν, έρχονται για να γνωρίσουν, να ζήσουν και να... ξαναγυρίσουν.
Η φιλοξενία και το φαγητό είναι τα μεγάλα πλεονεκτήματα πέρα από τα όσα φυσικά προσφέρει ο ευλογημένος αυτός τόπος, ενώ από την άλλη πλευρά, οι υποδομές, η καθαριότητα και οι συγκοινωνίες, τα χρόνια τρωτά μας σημεία.
Αν κάτι πρέπει να κρατήσουμε από τις απαντήσεις των 214 τουριστών, είναι ότι η Κως προχωρά σε γενικές γραμμές πάνω στον "σωστό" δρόμο (κατά κύριο λόγο, όσον αφορά την ιδιωτική πρωτοβουλία), αλλά χρειάζεται συνέπεια και κυρίως φροντίδα από όσους έχουν αναλάβει τις τύχες του τόπου, για να μείνει εκεί που της αξίζει, στην κορυφή της εμπειρίας και όχι μόνο των αφίξεων!
